zougla: Οι τρεις ταφές της Jo Cox

ok-jo-Cox

—του Γιάννη Παπαθεοδώρου για τη στήλη Ανώμαλα Ρήματα—

Γράφτηκαν και ειπώθηκαν πολλά για την πιθανή έξοδο και την ποθητή παραμονή της Αγγλίας στην Ε. Ε. Άλλοι, πολύ αρμοδιότεροι από μένα, έχουν εξηγήσει αναλυτικά το οικονομικό και πολιτικό κόστος από έναν αιφνίδιο ακρωτηριασμό της Ευρώπης, μέσω του Brexit, (αλλά και τις ολέθριες, μακροπρόθεσμα, επιπτώσεις του στην Ευρώπη και στην Ελλάδα). Η τραγική δολοφονία της Jo Cox άλλωστε επιβεβαίωσε πως το σενάριο «εξόδου» τροφοδοτείται από τον εξτρεμιστικό συντηρητισμό, που, στο όνομα μιας φαντασιακής Κοινοπολιτείας, δεν διστάζει να αναστήσει μια δήθεν «αυτοκρατορική μνήμη», βουτηγμένη πλέον στο αίμα. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι τα αντίπαλα στρατόπεδα στη Βρετανία κήρυξαν προσωρινή εκεχειρία, ενώ, τρομαγμένοι από το τραγικό συμβάν, τόσο οι πολιτικοί αρχηγοί της «εξόδου» όσο και εκείνοι της «παραμονής» έσπευσαν να πληροφορήσουν τους πολίτες πως ο φανατισμός και η βία δεν αρμόζουν στα πολιτικά χαρακτηριστικά αυτής της, έτσι κι αλλιώς, άγονης αναμέτρησης. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα το ξέρουμε σε λίγες ημέρες, αλλά εντωμεταξύ, αυτό που ήδη ξέρουμε, είναι πως ο ευρωσκεπτικισμός, η ευρωφοβία, τα εθνικιστικά στερεότυπα, ο κοινωνικός διχασμός και η μισαλλοδοξία έκαναν και πάλι την εμφάνιση τους, ενισχύοντας τις πιο ανορθολογικές φωνές και τις πιο βάρβαρες κραυγές, εντός και εκτός Αγγλίας.

Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση μέσα σε αυτό το σκοτεινό χορό φαντασμάτων. Αξίζει να σταθεί κανείς επιλεκτικά στο σχολιασμό της δολοφονίας της Jo Cox, για να καταλάβει πώς η σκόπιμη σύγχυση θύτη και θύματος οδηγεί σε καταχρηστικές ιδεολογικές παρερμηνείες. Πρόσφατα, η αναπληρώτρια υπουργός Παιδείας δήλωσε πως «ο δολοφόνος της [Jo Cox] αντιπροσωπεύει τον εφιάλτη που η Ευρωπαϊκή Ένωση δημιούργησε μέσα από τις πολιτικές της. Έναν εφιάλτη μισαλλοδοξίας, φανατισμού και ρατσισμού. Μια κοινή μοίρα που αφορά το σύνολο της Ευρώπης με την ακροδεξιά να μεγεθύνεται στα κοινοβούλια, τους δρόμους, τις κερκίδες των γηπέδων. Τόσο στην πολιτική όσο και στην καθημερινότητα. Η Ευρώπη, που επιβάλει κανόνες λιτότητας με τιμωριτικό πνεύμα, που κλείνει τα σύνορα και που αδιαφορεί για τον πόνο και τη δυστυχία, η ίδια αυτοϋπονομεύεται ενισχύοντας αυτούς που την αμφισβητούν”.[1] Απ’ όσο ξέρω, η Jo Cox δεν δολοφονήθηκε από τις «πολιτικές της Ευρώπης» αλλά από έναν παρανοϊκό ακροδεξιό, που πίστευε στην ανωτερότητα του «λευκού ανθρώπου». Η Jo Cox επίσης ήταν μια πολιτική ακτιβίστρια, που πέθανε με τη σημαία της Ευρώπης στο χέρι, χωρίς να συμψηφίζει επίσης τους αγώνες της με τα μέτρα λιτότητας και την «αυτο-υπομόνευση» της Ευρώπης. Προφανώς το δικό της Ναι στην παραμονή της χώρας της στην Ευρώπη, δεν μοιάζει καθόλου με το περσινό «Όχι- που έγινε Ναι» του ΣΥΡΙΖΑ. Από αυτή την άποψη, η δήλωση της αναπληρώτριας υπουργού δεν είναι βέβαια μια αμιγώς προσωπική δήλωση αλλά εγγράφεται στον ευρύτερο «ευρωπαϊκό αντιευρωπαϊσμό» του ΣΥΡΙΖΑ: προσαρμογή μεν στο ευρωπαϊκό πλαίσιο κανόνων αλλά με παράλληλη καταγγελία του πλαισίου. Σύμφωνα με αυτή την αντίληψη, τα κίνητρα του δολοφόνου δεν προέρχονται από την ευρωφοβική ακροδεξιά αλλά από τον «εφιάλτη που η Ευρωπαϊκή Ένωση δημιούργησε μέσα από τις πολιτικές της»!!!

Στο σκληρό πυρήνα της, η άποψη αυτή διατηρεί, νοσταλγικά έστω, κάτι από το Lexit: μια πιθανή «αριστερή έξοδο (left exit) από την Ευρωζώνη» και την κρίση της. Αυτός δεν ήταν άλλωστε και ο πειρασμός που ένιωσε ο ΣΥΡΙΖΑ πέρσι το καλοκαίρι, αναθέτοντας τη μοίρα της χώρας στον ανεκδιήγητο κ. Βαρουφάκη; Στην ακραία εκδοχή της, η άποψη συμπληρώθηκε μάλιστα πρόσφατα από μια νέα θεωρία συνωμοσίας. Τη διατύπωσε έγκυρος (;) πολιτικός αναλυτής, που εδώ και αρκετά χρόνια, προφητεύει τη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ειδικεύεται σε διάφορα άλλα γεωπολιτικά οράματα με δραχμικό περιεχόμενο. Παραθέτω: «ωμά θα το θέσουμε το ζήτημα: οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες είναι αυτές που οργάνωσαν τη δολοφονία της βουλευτίνας των Εργατικών Τζο Κοξ, με στόχο να επηρεάσουν καταλυτικά την έκβαση του δημοψηφίσματος την Πέμπτη για την παραμονή ή όχι της Αγγλίας στην ΕΕ;» [2] Τα σχόλια είναι περιττά: όταν η αριστερίστικη υποψία μετατρέπεται σε μια «ερμηνευτική της παράνοιας», τότε το δήθεν χαμένο νόημα της ιστορικής συγκυρίας γίνεται αντικείμενο ψευδο-αποκαλύψεων που μετακυλύουν την ευθύνη. Ο θύτης δεν είναι πια θύτης αλλά όργανο κάποιων κρυφών μυστικών υπηρεσιών, που θέλησαν να επηρεάσουν την έκβαση του δημοψηφίσματος.

Την πιο αποκρουστική στάση απέναντι στο γεγονός κράτησαν βέβαια και πάλι οι νεοναζί, οι πουτινιστές, οι ισλαμοφοβικοί και οι αντισημίτες. Προφανώς όλοι αυτοί δεν θρηνούν για το χαμό της Jo Cox. Το θύμα ήταν για αυτούς ήδη θύτης και έπρεπε να τιμωρηθεί. «H Jo Cox», γράφει ένας από τους σχετικούς υπόγειους ιστότοπους, ήταν «υπέρμαχος της πολυπολιτισμικότητας και της μετατροπής της Αγγλίας σε ένα συνονθύλευμα φυλών με κύρια θρησκεία και πολιτισμό το Ισλάμ. […] Επίσης η Cox έδινε συνεντεύξεις σε σταθμούς μουσουλμάνων και κατηγορούσε τον Άσαντ της Συρίας ότι αυτός ήταν υπαίτιος για την εμφάνιση και δραστηριοποίηση της ISIS στην όλη περιοχή. […] Επιπλέον τάσσεται κατά του Πούτιν και υπέρ των κυρώσεων προς τη Ρωσία. Στόχος της ήταν μάλιστα και η αυστηροποίηση των ποινών στην ΕΕ για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού».[3]

Αμηχανία, συνωμοσιολογία, βαρβαρότητα. Τα συναισθήματα που γέννησαν οι τρεις ταφές της Jo Cox είναι αρκετά ενδεικτικές για ένα ευρύ ιδεολογικό φάσμα πολιτικών δυνάμεων που, για διαφορετικούς λόγους, μοιάζει να έχει ξεχάσει πως η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν φτιάχτηκε από μια εμπορική συμφωνία για το χάλυβα αλλά από τις στάχτες των νεκρών του Άουσβιτς. Στους νεκρούς αυτούς προστέθηκε, πριν από λίγες μέρες, και η αγγλίδα βουλευτής. Τις ίδιες περίπου μέρες, μέσα από τα ερείπια του Καθεδρικού ναού Κόβεντρι, που ισοπεδώθηκε από τις επιθέσεις των Γερμανών Ναζί πριν από 75 χρόνια, ο πρώην πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν, καλούσε τους Άγγλους συμπολίτες του να σκεφτούν «πως για περισσότερα από 1000 χρόνια, τα έθνη της Ευρώπης υπήρξαν σε πόλεμο μεταξύ τους, δολοφονούσαν το ένα το άλλο. […] «Τώρα σε καθεστώς ειρήνης», πρόσθεσε, έχουμε «επιτέλους μια Ευρώπη όπου οι αποφάσεις παίρνονται με συζήτηση και διάλογο. Μια Ευρώπη, όπου η μόνη μάχη, είναι η μάχη των ιδεών. Μια Ευρώπη, όπου πολεμάμε με επιχειρήματα και όχι με όπλα.[… ]Έτσι που καμία χώρα δεν δύναται να εισέλθει στην ΕΕ, χωρίς να εντρυφήσει στις αξίες αυτές». Δεν ξέρω πια πόσοι και ποιοι αναγνωρίζουν ακόμη αυτές τις αξίες ως αναμφισβήτητο ευρωπαϊκό κεκτημένο και ως κοινή πολιτισμική παρακαταθήκη. Το σίγουρο είναι πως πρέπει να υπερασπιστούμε τουλάχιστον τον τρόπο που μάθαμε να θάβουμε τους νεκρούς μας, όσοι ακόμη «μένουμε Ευρώπη».

555779-20162-clp-950