Τετάρτη 26 Μαΐου 2021

Το ποίημα της εβδομάδας 26/5

Ανάμεσα σε δυο πραγματικότητες

—Jacques Werup—
Μετάφραση: Βασίλης Παπαγεωργίου

Εκεί που το αναγκαίο είναι το σημαντικό
εκει δεν ισχύουν περίπλοκες αντιρρήσεις.

Μιλώ για μια πραγματικότητα που ποτέ δεν είναι
μεγαλύτερη ή μικρότερη ή πάνω ή κάτω,

για μια πραγματικότητα όπου κανείς βρίσκεται μόνο στη ΜΕΣΗ.

Εκεί βρίσκομαι, ολοψύχως.

Εκεί, εν μέσω κρισίμων αποφάσεων, στη μέση της ροής των λέξεων
που είναι πάντα καταληπτή και χρήσιμη.

εν μέσω των προσπαθειών που δεν γίνονται μόνο
για να κρύψω τον φόβο.

Εκεί βρίσκομαι, ολοψύχως.

Αυτή η πραγματικότητα υπάρχει. Κανείς πρέπει να τη δει αν δεν εθελοτυφλεί.

Εκεί δεν υπάρχουν αρωματισμένοι ήρωες μυθιστορημάτων
ούτε μοναδικές ακολασίες ή λεπτεπίλεπτες συμπεριφορές.

Μόνο ένας συντριπτικός αγώνας για επιβίωση.

Εκεί βρίσκομαι, ολοψύχως.

Είναι καλοκαιρινό πρωινό. Στέκομαι ξυπόλητος
στο δροσερό, υγρό χορτάρι με τα μάτια κλειστά,

δεν βλέπω, αλλά ακούω τη μακρινή θάλασσα
και αισθάνομαι το γαργάλημα του πρωινού ήλιου.

Μυρίζει φρέσκια σημύδα. Και καφέ απ’ την κουζίνα.

Προσπαθώ να καταλάβω με τις αισθήσεις, με την καρδιά,
αλλά όσο κι αν κλείνω τα μάτια, κι αν ακούω ή μυρίζω,

ΧΩΡΙΣ ΑΛΛΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ,

άλλο τόσο προσπαθώ την ίδια στιγμή
να τα ζήσω όλα αυτά το ίδιο έντονα πάλι,

σσε μισό χρόνο, όταν θα με χτυπά στο πρόσωπο ο χειμώνας
και το σώμα θα σφίγγεται σα γροθιά.

* * *

Άλλα ποιήματα, άλλων εβδομάδων

Το dim/art στο facebook
Το dim/art στο twitter
instagram-logo
img_logo_bluebg_2x


from dimart https://ift.tt/3fPf1l6
via IFTTT

Τρίτη 25 Μαΐου 2021

Αιματοβαμμένη Λευκορωσία

—του Γιώργου Τσακνιά για τη στήλη Παροράματα και ημαρτημένα

Η Λευκορωσία, μαζί με την Ουκρανία, την Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής, ανήκει γεωγραφικά σε μια περιοχή που ο Τίμοθι Σνάιντερ εύστοχα ονόμασε «Αιματοβαμμένες χώρες»* («Bloodlands»). Εκατομμύρια άνθρωποι βρέθηκαν επί μιάμιση δεκαετία μεταξύ Χίτλερ και Στάλιν, στο έλεος (το ποιο;) πότε του ενός και πότε του άλλου. Με ψύχραιμες εκτιμήσεις, 14 εκατομμύρια άμαχοι έχασαν τη ζωή τους στις Αιματοβαμμένες χώρες, μεταξύ του 1932 (λιμός στην Ουκρανία αλλά και, σε μικρότερη έκταση, στη Λευκορωσία, ως συνέπεια της βίαιης κολλεκτιβοποίησης) και του τέλους του Β΄ Π.Π., το 1945. Επαναλαμβάνω, ότι μιλάμε για αμάχους· ο αριθμός δηλαδή περιλαμβάνει τα 6 εκατομμύρια των Εβραίων του Ολοκαυτώματος αλλά όχι το πλήθος των νεκρών ενόπλων του Κόκκινου Στρατού. Οι χώρες αυτές αποτελούσαν κατά τον Χίτλερ τον «ζωτικό χώρο» προς τον οποίο θα έπρεπε να επεκταθούν οι Γερμανοί· ο Χίτλερ εκτιμούσε ότι, μετά τη νίκη του στον πόλεμο, λογικά θα έπρεπε να εκλείψουν (μάλλον διά της ασιτίας) περίπου 30 εκατομμύρια Σλάβοι (Ρώσοι, Λεκορώσοι, Ουκρανοί κ.λπ.) πολίτες, προκειμένου να χωρέσουν άνετα οι Άριοι αγρότες (οι Εβραίοι εννοείται ότι θα είχαν ήδη εξοντωθεί).

Παράλληλα, όσο ο Χίτλερ έκανε αυτούς τους υπολογισμούς χωρίς φόβο και πάθος, ο Στάλιν, εξίσου ψυχρά, έκανε μικρές γενοκτονίες, εθνοκαθάρσεις και μετακινήσεις πληθυσμών (ολόκληρων λαών, δηλαδή), προκειμένου να επιτύχει την επιθυμητή εθνική και κοινωνική ισορροπία στις δυτικές περιοχές της ΕΣΣΔ, οι οποίες ήταν κρίσιμες και γεωπολιτικά αλλά και ως σιτοβολώνας (άλλο αν το ’32 αποφάσισε ότι όλο το σιτάρι πρέπει να εξάγεται και με τα έσοδα να εισαχθούν τα αναγκαία για την εκβιομηχάνιση, κι ας πέθαιναν εκατομμύρια αγρότες κυριολεκτικά από την πείνα). Ακολούθησε ο Μεγάλος Τρόμος του 1937-’38 (εκκαθαρίσεις), που επηρέασε όλη την ΕΣΣΔ μεν, αλλά κατά κύριο λόγο τις δυτικές περιοχές της. Μετά, ήρθε το σύμφωνο Μόλοτοφ-Ρίμπεντροπ, η μοιρασιά της Πολωνίας, η προσάρτηση της Βαλτικής στην ΕΣΣΔ — με τις συνακόλουθες εκκαθαρίσεις και μετακινήσεις πληθυσμών, φυσικά. Και, βέβαια, το έγκλημα του Κατύν — η ομαδική δολοφονία από τη NKVD (μετέπειτα KGB) 22 χιλιάδων Πολωνών, που κατέφυγαν στην ΕΣΣΔ για να γλιτώσουν από τον Χίτλερ.

Αυτά πριν ακόμα από τον πόλεμο. Γιατί μετά άρχισε η πραγματική εξαχρείωση — δολοφονίες εκατομμυρίων αμάχων από τους Ναζί, των πολιτών του Λένινγκραντ στη διάρκεια της πολιορκίας, των αιχμαλώτων στρατιωτών (πάνω από ένα εκατομμύριο Σοβιετικοί αφέθηκαν να πεθάνουν από ασιτία σε στρατόπεδα), η φρίκη του Ολοκαυτώματος που ξεκίνησε με τις μαζικές εκτελέσεις Εβραίων στο Μπαμπι Γιαρ της Ουκρανίας για να συνεχιστεί στα στρατόπεδα θανάτου της Πολωνίας, με θύματα Εβραίους, Ρομά, ομοφυλόφιλους και αναπήρους… Ακολούθησε η ήττα των Ναζί, ο εγκλεισμός των νικητών του Κόκκινου Στρατού σε στρατόπεδα από τον Στάλιν μέχρις ότου σιγουρευτεί για τη νομιμοφροσύνη τους και νέοι λιμοί (αν και με λιγότερα θύματα), στην Ουκρανία, τη Λευκορωσία και τη Μολδαβία.

Φαίνεται πως οι «Αιματοβαμμένες χώρες» ήταν πραγματικά άτυχες, πέραν του ότι βρέθηκαν στο λάθος σημείο και αποτέλεσαν το μήλον της έριδος μεταξύ δυο ολοκληρωτικών καθεστώτων και δύο ηγετών χωρίς ηθικό φραγμό. Και λέω άτυχες, γιατί είναι ακριβώς οι ίδιες περιοχές που επλήγησαν περισσότερο από το ατύχημα στο Τσερνόμπιλ το 1986. Τουλάχιστον το Τσερνόμπιλ είχε κι ένα «καλό» για τη Λευκορωσία: το Νόμπελ λογοτεχνίας στη Σβετλάνα Αλεξίεβιτς (έχει γράψει το Τσερνόμπιλ, το Τέλος του Κόκκινου Ανθρώπου και το Ο πόλεμος δεν έχει πρόσωπο γυναίκας**) το 2015 — στο σημείο αυτό, να θυμίσουμε πως η Αλεξίεβιτς το 2020 έγινε μέλος του Συντονιστικού Συμβουλίου της ενωμένης αντιπολίτευσης της Λευκορωσίας υπό την Σβετλάνα Τιχανόβσκαγια και στις 28 Σεπτεμβρίου εγκατέλειψε τη χώρα, φοβούμενη την εκδικητικότητα του καθεστώτος Λουκασένκο. Όταν έφυγε, ήταν το τελευταίο μέλος του Συμβουλίου που δεν βρισκόταν  στη φυλακή ή στην εξορία.

Πρώην υποδιευθυντής κολλεκτίβας, ο Αλεξάντερ Λουκασένκο αναδείχθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 ως πολέμιος της διαφθοράς. Επικράτησε κατηγορώντας τους αντιπάλους του για υπεξαιρέσεις που ουδέποτε αποδείχτηκαν και εξελέγη πρόεδρος της Λευκορωσίας το 1994 με ατζέντα «φέρτε πίσω τα κλεμμένα». Έκτοτε, δεν έπαψε να επανεκλέγεται.

Πολλά λοιπόν και ποικίλα τα εγκλήματα στις «Αιματοβαμμένες χώρες» — και σαφώς με διαφορετικούς δράστες. Υπήρχαν βέβαια (πάντα υπάρχουν) κοινά στοιχεία στην «τεκμηρίωση»: τα θύματα ήταν πάντοτε «προδότες» και «πράκτορες», είτε του «εβραιομπολσεβικισμού» είτε του «πολωνικού ιμπεριαλισμού» (!) κ.ο.κ. Εκατομμύρια άνθρωποι βρέθηκαν επί σειρά ετών μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης. Πολλοί χρειάστηκε να διαλέξουν, ενίοτε υπό τρομερή πίεση· άλλοι δεν μπόρεσαν καν να διαλέξουν, διάλεξαν άλλοι γι’ αυτούς. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που απελευθερώθηκαν από ένα στρατόπεδο, μόνο και μόνο για να κλειστούν σε ένα άλλο, ως ύποπτοι συνεργασίας με το καθεστώς που πρόλαβε να τους αιχμαλωτίσει πρώτο. Εκατομμύρια προσωπικές τραγωδίες και δράματα παίχτηκαν παράλληλα, διασταυρώθηκαν ή και όχι. Πολλά έχουν γίνει γνωστά από αφηγήσεις και μαρτυρίες· άλλα —τα περισσότερα— δεν θα τα μάθουμε ποτέ. Σε κάθε περίπτωση, οι μεγάλες ιστορικές και ιδεολογικές διαφορές μεταξύ των δύο καθεστώτων δεν (επιτρέπεται να) δημιουργούν ηθικές διαφοροποίησεις και όσον αφορά τα θύματα και τη μνήμη τους. Εκεί οφείλουμε να είμαστε και δίκαιοι και ειλικρινείς — και ας αποφεύγουμε, από την ασφαλή μας απόσταση, να χαρακτηρίζουμε ανθρώπους εύκολα ως «νεοναζί» ή ως «σταλινικούς», έστω από στοιχειώδη σεβασμό στα πραγματικά θύματα.

Η χρονική απόσταση θα έπρεπε να επιτρέπει αυτή τη δικαιοσύνη και τον σεβασμό. Στο κάτω κάτω, εδώ και τριάντα χρόνια δεν υπάρχει ΕΣΣΔ. Έτσι, οι πρώην χρήσιμοι ηλίθιοι της Δύσης δεν είναι πλέον χρήσιμοι. Αυτό, βέβαια, δεν τους εμποδίζει να παραμένουν απλώς ηλίθιοι και να στηρίζουν ανθρώπους σαν τον Λουκασένκο.

* Το ομώνυμο βιβλίο του Τίμοθι Σνάιντερ κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.
** Και τα τρία βιβλία της Αλεξίεβιτς που αναφέρονται εδώ κυκλοφορούν στα ελληνικά από της εκδόσεις Πατάκη.

Εικόνα εξωφύλλου: «Στην πατρίδα μου» (1943)
Έργο του Μαρκ Σαγκάλ, Εβραίου του Λευκορωσίας

* * *



from dimart https://ift.tt/3hP1WLn
via IFTTT

Παραλία με πετραδάκια

Ανάμεσα στην όγδοη και στην ένατη δημοτική πλαζ –μετρώντας πάντα όπως ερχόμαστε από το Miramare–, υπάρχει μια παραλία με πετραδάκια, γεμάτη από μυξιάρικα με κουβαδάκι και φτυάρι. Αυτό το σημείο της ακτής μαζεύει νεαρά ζευγάρια με παιδιά, και πρόσφατα προτιμάται από όλο και περισσότερους Σέρβους, ίσως επειδή τα ρηχά νερά ταιριάζουν με την όχι πολύ μεγάλη εξοικείωση αυτού του λαού με τη θάλασσα και με το κολύμπι γενικά. Η κοινότητά τους παγιώθηκε στην πόλη κυρίως τα τελευταία χρόνια. Σχεδόν όλες οι οικοδομικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν Σέρβους εργάτες. Κατά τις έξι ή επτά το απόγευμα καταφθάνουν με τα λιγοστά τους πράγματα. Οι γυναίκες κρατούν τα παιδιά από το χέρι. Οι άνδρες έχουν ακόμη υπολείμματα σοβάδων στα μαλλιά, περπατάνε φουσκώνοντας μπρατσάκια για τα πιο μικρά. Εδώ, ανάμεσα στην τονωτική ομορφιά των νεαρών μαμάδων της Τεργέστης, έχουν φτιάξει μια ωραία παρέα τακτικών θαμώνων. Κάθονται κοντά ο ένας στον άλλον, γελάνε, αστειεύονται, δείχνουν την ίδια χαρά που πρέπει να δείχναμε εμείς οι Ιταλοί στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Ένας από αυτούς έχει ξεχάσει το μαγιώ, και ανάμεσα στα γέλια των φίλων του πέφτει στο νερό με τα εσώρουχα, με την έκφραση του αόρατου ανθρώπου. Ένας άλλος πληρώθηκε τα αναδρομικά και κερνάει μπύρες από το περίπτερο. Είναι περίπου τριάντα χρονών, αλλά είναι τουλάχιστον δέκα χρόνια μεγαλύτεροι από τους δικούς μας τριαντάρηδες. Αδύνατον να μην ζηλέψεις τα χαλασμένα τους δόντια, την ευτυχία τους.

* * *

Απόσπασμα από το βιβλίο Trieste sottosopra («Τεργέστη άνω-κάτω»), του Mauro Covacich (σελίδα 88). Μετάφραση για το dim/art Μάνος Ματσαγγάνης.

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Διάφοροι καημοί

Το dim/art στο facebook

Το dim/art στο twitter

instagram-logo

img_logo_bluebg_2x



from dimart https://ift.tt/3ueV4te
via IFTTT

Δευτέρα 24 Μαΐου 2021

Κινούμενη άμμος 9.5.2021

Πριν από λίγο καιρό, η «Κινούμενη Άμμος» έκανε ένα αφιέρωμα στον Laurence Ferlinghetti – θα το θυμάστε ίσως.

Τότε, στο πλαίσιο της έρευνας για την εκπομπή ανακάλυψα ένα μουσικό κομμάτι, μία «Όπερα τσέπης» στηριγμένη στο εμβληματικό «Μανιφέστο» του Ποιητή. Ήρθα σε επαφή με τον συνθέτη για να πάρω άδεια να παίξω το έργο. Στη συνέχεια, ο συνθέτης, ο Joseph Martin Waters (διδάκτορας σύνθεσης στο Πανεπιστήμιο του San Diego στην California) μου ζήτησε να περιλάβει το podcast της εκπομπής σε ένα σημαντικό Φεστιβάλ που μαζί με τους συνεργάτες του διοργανώνει κάθε χρόνο. Στη συνέχεια, με…προσκάλεσε να στείλω τον «εναρκτήριο χαιρετισμό» με την φωνή μου ηχογραφημένη και στο τέλος με τίμησε ζητώντας μου να στείλω μία δική μου μουσική. Απόψε παρουσιάζω στην Κινούμενη Άμμο τα περισσότερα έργα του Φεστιβάλ, που είναι αφιερωμένο στις δοκιμασίες των ανθρώπων.

Εδώ, ο σύνδεσμος για τη σελίδα του Φεστιβάλ: http://nweamo.org/

Ακούστε την εκπομπή:

Playlist:

Extraclusion – Julie Spencer Avi Béla Spencer Blume
Composition for Drumset – Jeffrey Mosier
«Winners» from Mind Out of Matter, performed by Alarm Will Sound
Feed Two Birds with One Seed – Nakul TiruviluamalaTranscend – Concertino for Soprano Saxophone and Electronic Orchestra – Composed and Performed by Michael Couper
«Kid in the Park», Music by Ricky Ian Gordon, Poem by Langston Hughes
Bird as Prophet (1999) by Martin Bresnick – Elly Toyoda violin, Lisa Moore piano
Raya Yarbrough – Holler Down To Your Girl
Moonlight Beach Chaconne – Joseph Waters
Homage to Anonymous Ancient Fiddlers – Rannveig Sarc, violin & Brian Hong, violin
The Negro Speaks of Rivers – Gregory T.S. Walker
Saint Children- a scene from Joseph Water’s Opera «The Magic Hummingbird»
Ω▽ (OHMSLICE) – Gravity
«Perdido Sin Ti» by Gustavo «Tavo» Alcoser, Jr.
KrzysztofKotlinski – Black Rain
Bleak – Take A Pick: Milica Paranosic and Brian DuFord
On the Arch of a Monochrome Rainbow-  Kay He
Voices – George Pittas

Κινούμενη άμμος

Κάθε Κυριακή 21.00-23.00 ζωντανά στον Astra 92,8 (Κύπρος).
Λίγες μέρες αργότερα, στο dim/art.

Μουσική. Κυρίως στις περιοχές του κλασικού ροκ και της αφροαμερικάνικης μπλουζ σκηνής.

Λόγος. Που επιδιώκει να είναι συνεκτικός και ανθρώπινος. Απέναντι όμως σε κάθε είδους διακρίσεις και ρατσισμούς.

Η Κινούμενη Άμμος βαφτίστηκε έτσι κυρίως για να παρέχει την ελευθερία που επιθυμεί ο παραγωγός της, προκειμένου να κινείται σε διαφορετικά επίπεδα και διαθέσεις. Ορκισμένος εχθρός των «κατηγοριοποιήσεων» του τύπου «μουσική για νέους, μουσική για πένθος, για χαρούλες, για το καλοκαίρι, το απόγευμα, το πρωί», ο παραγωγός απλά ακούει αυτά που επιλέγει στο σπίτι του και στο αυτοκίνητό του και ελπίζει το ακροατήριο που τον τιμά να μην έχει πρόβλημα με άλματα που μπορεί να ξεκινούν από μια φυτεία του αμερικάνικου νότου και να καταλήγουν στον Pfitzner. Εμμονές στην εκπομπή, υπάρχουν. Ακούνε στα ονόματα Bob Dylan & Beatles. Επίσης, κατά καιρούς, η Κινούμενη Άμμος γλιστράει στα Μονοπάτια του Γαλαξία. Αυτός ήταν ο τίτλος εκπομπής που έκανε ο παραγωγός «μια φορά κι’ έναν καιρό» στο πρώτο πρόγραμμα της ΕΡΤ και κατά καιρούς επανέρχεται, με σκοτεινές ιστορίες συνοδευμένες από σκοτεινότερες μουσικές.

* * *

quicksand-o.gif

Εδώ κι άλλη Κινούμενη άμμος

Το dim/art στο facebook

Το dim/art στο twitter

instagram-logo

img_logo_bluebg_2x



from dimart https://ift.tt/3fcTvHX
via IFTTT

Πέμπτη 20 Μαΐου 2021

Το ποίημα της εβδομάδας 20/5

Κληροδοτώ τον εαυτό μου στο χώμα

—Ουόλτ Ουίτμαν—
Μετάφραση: Κατερίνα Ηλιοπούλου και Ελένη Ηλιοπούλου

Κληροδοτώ τον εαυτό μου στο χώμα για να γεννηθεί μέσα από τη χλόη που αγαπώ,
Αν με επιθυμήσεις, ψάξε με κάτω από τις σόλες των παπουτσιών σου.

Δεν θα ξέρεις ποιος είμαι ή τι σημαίνω,
Ωστόσο εγώ θα σε γεμίζω με υγεία,
Το αίμα σου θα κρατώ καθαρό και θα το δυναμώνω.

Κι αν με την πρώτη δεν με βρεις μη χάσεις το κουράγιο σου,
Άμα δεν είμαι σε ένα μέρος, ψάξε σε κάποιο άλλο,
Κάπου έχω σταθεί και σε περιμένω.

* * *

Άλλα ποιήματα, άλλων εβδομάδων

Το dim/art στο facebook
Το dim/art στο twitter
instagram-logo
img_logo_bluebg_2x


from dimart https://ift.tt/3wcbiEW
via IFTTT

Σάββατο 8 Μαΐου 2021

Εμβολιαστική performance της 7ης Μαΐου στη Helexpo

—της Μαρίας Τοπάλη—

Δεν ήταν η πρώτη φορά. Έχω ήδη συνοδεύσει τη μητέρα δις στο εμβολιαστικό κέντρο της Ηλιούπολης και τους θεία Ρ. και θείο Σ. άπαξ, στην Ακαδημίας. Και τις τρεις φορές είχαν όλα κυλήσει άψογα και ευχάριστα, τίποτε όμως δεν προμήνυε το απογειωμένο σκηνικό στο «μέγα» εμβολιαστικό κέντρο της Helexpo σήμερα, στο Μαρούσι. Κάποιος επίμονα αποθηκευμένος ταχυδρομικός κώδικας περασμένων δεκαετιών με είχε στείλει αρχικά να εμβολιαστώ στην original Helexpo, στη Θεσσαλονίκη. Επειδή, όπως γνωρίζουμε, τα μυθιστορήματα άλλο δεν κάνουν παρά να απηχούν την εξωτική πραγματικότητα, όταν είδα στην οθόνη του υπολογιστή τη διεύθυνση, Εγνατία 154, έπαιξα για ένα απειροελάχιστο κλάσμα του δευτερολέπτου με την ολότελα αδικαιολόγητη ιδέα της μετάβασης. Ταυτόχρονα, άκουσα στη βάση του κρανίου μου τον Μπιθικώτση να τραγουδά ένα τραγούδι που ποτέ δεν το συμπάθησα και που νομίζω πως έλεγε κάτι σαν «Εγνατίας 406», πράγμα που με μετέφερε σε εποχές και σε μέρη όχι πολύ ελκυστικά. Έτσι συμβαίνει πάντα με τη Θεσσαλονίκη. Εκεί που πάω να τη λαχταρίσω, θυμάμαι κάτι άλλο και μαζεύομαι. Με συνοπτικές διαδικασίες μπήκα στην πλατφόρμα και διόρθωσα το λάθος.

Ο σωστός αυτή τη φορά ταχυδρομικός κώδικας με έστειλε πάλι στη Helexpo, αλλά του Μαρουσιού, αλλάζοντας ταυτόχρονα το σκεύασμα από Moderna σε Pfizer. Αποδέχτηκα ευχαρίστως. Πλησιάζοντας σήμερα, 7 Μαΐου, στο Μαρούσι από την άνοδο της Κηφισίας, ανέπνευσα και πάλι μιαν ατμόσφαιρα παιδικών χρόνων. Άλλων παιδικών χρόνων. Πιο πίσω από τη μαρουσιώτικη Helexpo βρίσκεται το μαιευτήριο που γέννησα τη μεγάλη μου κόρη, πιο δίπλα το σχολείο που εκείνη φοίτησε αργότερα – το «αδελφό» μάλιστα σχολείο του δικού μου, της Θεσσαλονίκης. Από την άλλη μεριά του δρόμου είναι το Ωδείο του Μ.Π., όπου και τα δυο παιδιά μου πέρασαν πολλά δημιουργικά χρόνια. Μολονότι χαραγμένη και δομημένη με ό,τι αντιπαθώ – δρόμος ταχείας κυκλοφορίας, τεράστια άσχημα κτίρια – η γειτονιά αυτή μου έφερε σήμερα το πρωί μαζί με το μαγιάτικο αεράκι τη θετική της αύρα στα ρουθούνια. Είχα περάσει καλά εδώ με τα δρομολόγια, με τα βιβλία και τον υπολογιστή μου, οδηγώντας, περιμένοντας, δουλεύοντας, ταΐζοντας, ελπίζοντας φοβερά. Ξαναβουτούσα σε αυτή την δωρεάν γλύκα κάθε φορά που με έφερνε ο δρόμος από κει· έτσι και σήμερα. Στο στήθος μου κυμάτισε η ευγνωμοσύνη προς τα παιδιά, όπως την είχε το μέρος απορροφήσει.

Μέχρι να τα σκεφθώ αυτά βρισκόμουν ήδη σε κάτι που έμοιαζε με αραιή ουρά και κινούνταν ταχύτατα. Δεν φώναζε κανείς. Πρόλαβα να σημειώσω ότι αντί για τους ευγενέστατους σεκιουριτάδες θα μπορούσαν να έχουν χρησιμοποιηθεί εθελοντές αλλά ήμουν ήδη στον χώρο υποδοχής μπαίνοντας δεξιά, γιατί ο σεκιουριτάς είχε διαβάσει τον αριθμό στο χαρτί που του έτεινα, και μου είχε δείξει πού να πάω. Ήταν όπως το περασμένο καλοκαίρι, σε εκείνη τη μοναδική μπαρόκ όπερα που επί πανδημίας είδαμε με τα κορίτσια στο Ηρώδειο. Υπήρχε πάλι στημένος διάδρομος με σχοινιά, και κάθε λίγα μέτρα ένας ευγενικός και εύστροφος άνθρωπος, άνδρας ή γυναίκα, καθοδηγούσε τον βηματισμό σου. Εμείς προχωρούσαμε γρήγορα, με μιαν εύλογη πείνα για ό,τι έμελλε να ακολουθήσει επί σκηνής. Σήμερα, μετά από αυτόν τον μακρύ, κλειστό χειμώνα με τα βουλιαγμένα του ορόσημα, βάδισα γρήγορα στον φρέσκο πρωινό αέρα όπως είχα βαδίσει στα σκαλιά του Ηρωδείου εκείνο το απόγευμα του περσινού καλοκαιριού. Όλοι σήμερα βαδίσαμε γρήγορα και μπήκαμε μέσα. Εκεί, είδα τις καρέκλες, μπαίνοντας όπως είπαμε δεξιά. Ήταν καλές καρέκλες και πολλές, όχι εκείνες οι μισοδιαλυμένες που τις συναντάμε παντού στα δημόσια κτίρια και μας ρίχνουν τη διάθεση, ακόμη και όταν όλα τα άλλα δουλεύουν θαυμάσια (όπως για παράδειγμα στα εμβολιαστικά κέντρα της Ηλιούπολης και της Ακαδημίας).

Εδώ, στην ψηλοτάβανη και άσχημη Helexpo, οι καρέκλες ήταν καινούριες και τοποθετημένες ημικυκλικά. Κάποιος (ο σεκιουριτάς που θα μπορούσε να είναι και εθελοντής) προέτρεπε μαλακά τους εισερχόμενους να κάθονται. Κάποιος άλλος, στην άκρη του ημικύκλιου, μας είπε «να περάσουν οι τρεις πρώτοι». Και τότε σκέφτηκα μέσα σε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου ότι μπορεί στ’ αλήθεια να συνέβαινε αυτό το απίθανο, το τρελό θεατρικό κόλπο, και είπα μέσα μου «μπα!». Πρόλαβα όμως να διαβάσω στις κρυμμένες πίσω από τη μάσκα αναπνοές των διπλανών μου, που δονήθηκαν διαφορετικά για έναν απειροελάχιστο χρόνο, ότι κι εκείνες ή εκείνοι έκαναν ακριβώς την ίδια τρελή σκέψη: «θα μας πουν τώρα, μόλις σηκωθούν οι τρεις πρώτοι και προχωρήσουν, να μετακινηθούμε οι υπόλοιποι στις καρέκλες, από τη μια στην άλλη, όπως σε παιδικό παιχνίδι και να καθίσουν οι τρεις επόμενοι — αποκλείεται!». Όμως μας το είπαν. Γινόντουσαν πολύ γρήγορα και ανάλαφρα όλα αυτά γιατί ο πρωινός αέρας μας είχε σπρώξει να βαδίσουμε γρήγορα σαν να φορούσαμε μπότες με ροδάκια ή σαν να είχαμε τίποτα μικρά φτερά στους αστραγάλους. Και ο ίδιος αέρας υπαγόρευσε με βεβαιότητα στον πίσω σεκιουριτά, που φύλαγε τα νώτα του ημικύκλιου των καρεκλών από τη μεριά της εισόδου και διηύθυνε τη ροή να πει μαλακά «μετακινηθείτε στις καρέκλες» και όλοι μετακινήθηκαν με απίστευτη ετοιμότητα, ταχύτητα και ελαφρότητα.

Παίζαμε. Και παίζαμε σωστά. Όπως ολόσωστα είχαν παίξει οι άνθρωποι και σε άλλες περιστάσεις, για παράδειγμα σε εκείνη την foire du progrès, την έκθεση προόδου, όπως την ονειρεύτηκε και την αποκάλεσε και τη σχεδίασε ο φίλος μου Π.Π. μαζί με τον Β.Β. το 2017. Είναι πράγματα που τα ζήσαμε στ’ αλήθεια και μας κράτησαν. Και, επίσης, πότισαν τον χώρο που κατέλαβαν συμβαίνοντας. Όχι μόνον αυτό που βλέπεις, όχι μόνον αυτό που παίρνεις και κερδίζεις αλλά πώς είναι οι άλλοι γύρω σου. Πώς παίζουν μαζί σου. Έτσι τότε, έτσι σήμερα. Δεν μεσολαβούσαν ούτε λεπτά, παρά μόνο δευτερόλεπτα και οι υποψήφιοι για το εμβόλιο ήδη προχωρούσαμε με αυτόν τον χορευτικό τρόπο στον επάνω όροφο. Πήραμε κυλιόμενες; Πήραμε ράμπα; Αδύνατο να θυμηθώ. Δεν είχα καθόλου βάρος να μεταφέρω. Ίσως δεν ήταν καν όροφος αλλά απλώς επίπεδο. Σε αυτό το επόμενο επίπεδο υπήρχε άλλο ένα ημικύκλιο από καρέκλες, που ούτε κι αυτές δεν ήταν παλιοκαιρισμένες. Και εκεί καθίσαμε επίσης χορευτικά και παιχνιδιάρικα, μετά βίας δυο λεπτά ο καθένας γιατί κινηθήκαμε με τον ίδιο επιτελεστικό τρόπο προς την επόμενη φάση, τη γραμματεία, τη συμπλήρωση της φόρμας, τη γιατρό, το τσίμπημα στο μπράτσο, τον νέο χώρο με τις καρέκλες για την προληπτική αναμονή των εμβολιασμένων, τον επόμενο σεκιουριτά που σου έδειχνε «από δω», και ύστερα ο άλλος «από δω», και ήμουν έξω. Οι γύρω μου έκαιγαν διαρκώς το ίδιο μίγμα βενζίνης από μικρή έκπληξη, διστακτική ευαρέσκεια και φοβερή ελπίδα.

Στον δεύτερο κύκλο των καρεκλών με αναγνώρισε η φίλη Α.Ζ., που είναι όμορφη. Η Α.Ζ. αγαπά το περπάτημα στα βουνά, όπως κι εγώ. Φωτογραφίσαμε η μια την άλλη. Πολύ ροζ ξαφνικά στην ατμόσφαιρα. Ήταν κάποια τροπή του φόβου και του άγχους σε λουλουδάτη ανακούφιση; Την ήξερα καλά αυτή τη χαρά, την είχα ξαναδοκιμάσει. Foire du progrès; Μα ναι!  Foire internationale! Πολύς κόσμος αλλά μέσα σε γλυκό δροσερό αέρα. Κόσμος που κυλούσε μαλακά από το ένα στο άλλο. Χωρίς όλα αυτά που πάντοτε με δυσκόλευαν, χωρίς δυνατή μουσική και έξαρση, χωρίς στριμωξίδι και συνθήματα. Μόνο κάτι μικρά φτεράκια στα πόδια, μια μυρωδιά γεμάτη υποσχέσεις, και μια διαδρομή με εναλλαγές εκ των προτέρων αποφασισμένη, όπως τα βιβλία του Ιουλίου Βερν, με αλληλουχία εκθεμάτων που εξάπτουν τη φαντασία. Ατμόσφαιρα γιορταστική αλλά ήπια, δίχως τον τρόμο του πανηγυριού, στερέωνε τη μεγάλη βόλτα στη Διεθνή Έκθεση των παιδικών μου χρόνων. Στη Θεσσαλονίκη. Σαν να βλέπεις ξανά και ξανά, κάθε Σεπτέμβριο, τη «Μελωδία της Ευτυχίας» ή «τον Βιολιστή στη Στέγη» και κάποιος, επιπλέον, να σου χώνει μέσα στην παλάμη τυλιγμένη σε χρυσόχαρτο τη βεβαιότητα πως θα βλέπεις αυτές τις ταινίες με την ίδια ευχαρίστηση, για πάντα. Ισχύει. Η εναλλαγή των περιπτέρων με τη γεωγραφική σήμανση. Τα ονόματα των χωρών. Είναι στ’ αλήθεια εδώ η Γαλλία και η Ιταλία. Τα πόδια μας, τα πόδια μας. Όλη η ζωή τότε και τώρα ήταν στα πόδια μας. Ελαφρά πόδια, στον γλυκό φθινοπωρινό αέρα της Θεσσαλονίκης. Η προσδοκία του λούνα παρκ. Η αναμονή για το μαλλί της γριάς. Μαζί με τον κόσμο, κυλάμε χωρίς να σπρωχνόμαστε. Ο ήχος των ανθρώπων δίχως ένταση. Ο ύπνος που μετά μπορεί να ερχόταν κατ’ εξαίρεση γλυκός, ελαφρύς και ασφαλής. Θα ξαναδιαλυόταν ο κόσμος σε βία και θυμό, χωρίς αμφιβολία. Όμως εκείνες τις μεγάλες φθινοπωρινές βραδιές στη ΔΕΘ φορούσαμε ακόμη τα πέδιλα του καλοκαιριού και φιλοξενούσαμε συγγενείς από τη Νότια Ελλάδα, για την περίσταση. Ο κόσμος όλος εκτελούσε μια χορευτική διαδρομή ρίχνοντας μπόλικη ζάχαρη στα μουχλιασμένα παλιοθεμέλιά του.

Βρισκόμαστε μέσα στους ανθρώπους και χάρη στους ανθρώπους ασφαλείς.

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Διάφοροι καημοί

Το dim/art στο facebook

Το dim/art στο twitter

instagram-logo

img_logo_bluebg_2x



from dimart https://ift.tt/33p2u1U
via IFTTT

Πέμπτη 6 Μαΐου 2021

Το ποίημα της εβδομάδας 6/5

Οικογενειακή συγκέντρωση

—Τζένη Μαστοράκη—

Πλάκωσε το συγγενολόι—
τσέπες γεμάτες ρίγανη τριμμένη, μελισσόχορτο,
εργόχειρα και μαντολάτα.
Γύρω γύρω σπασμένα γυαλιά να μην τους φύγω
κι ένα παιδί περνούσε όλη την ώρα κάτω απ’ το κρεβάτι
όπως στον επιτάφιο.

Μέσα μου βάθυναν τότε τα χρώματα
όπως σε κάτι παλιές αγιογραφίες
και κάποιος πήρε το ψαλίδι
κι άνοιξε μια τρύπα για να βλέπει.

Πετιέται που λες στη μέση της θάλασσας η γοργόνα
και τον φιλεύει μια χούφτα καρύδια
και κείνος αναγνωρίζει τρέμοντας
τη χαμένη αδερφή του
που μικροπαντρεύτηκε στον Καναδά πριν απ’ τον πόλεμο.

Η κάμαρα μύριζε λεμόνι
και πούντρα γεροντίστικη.
Άνοιξα τα μάτια
τους είδα
όλους δικέφαλους
και φοβήθηκα.

Γεννήθηκα 21 Φεβρουαρίου. Μου διαβάσανε την Αγία Επιστολή, κι έπειτα γράψανε Ιφιγένεια, και τη μέρα και το μήνα, πίσω από μια παλιά εικόνα που έτριζε, κι έκανε και θαύματα.

* * *

Άλλα ποιήματα, άλλων εβδομάδων

Το dim/art στο facebook
Το dim/art στο twitter
instagram-logo
img_logo_bluebg_2x


from dimart https://ift.tt/33jCXY5
via IFTTT