zougla: Πώς μπορεί η λογοτεχνία να βελτιώσει την πνευματική υγεία;

Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2016

Πώς μπορεί η λογοτεχνία να βελτιώσει την πνευματική υγεία;

636x460design_01

—της Jess Weeks | Μετάφραση για το dim/art: Γιώργος Θεοχάρης—

Ο μεγάλος συγγραφέας του 19ου αιώνα Δρ Σάμιουελ Τζόνσον, ο οποίος υπέφερε από δριμείες κρίσεις κατάθλιψης, έλεγε ότι «ο μόνος σκοπός της λογοτεχνίας είναι να καταστήσει τον αναγνώστη ικανό να απολαύσει περισσότερο τη ζωή ή να την αντέξει καλύτερα».

Λέτε να ισχύει αυτό; Μπορεί ένα ποίημα να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε τη θλίψη;

Το Πανεπιστήμιο του Ουόρουικ ανέθεσε σε λογοτέχνες και επιστήμονες να απαντήσουν σε αυτό και σε άλλα παρεμφερή ερωτήματα σε μια δωρεάν online σειρά διαλέξεων του FutureLearn.

Ποιητές, συγγραφείς και ηθοποιοί, όπως οι Στίβεν Φράι, Ίαν ΜακΚέλεν, Μέλβιν Μπραγκ, Μαρκ Χάντον (Ποιος Σκότωσε το Σκύλο τα Μεσάνυχτα), Μπεν Όκρι (Επικίνδυνη Αγάπη), Ρέιτσελ Κέλι (Black Rainbow) και άλλοι, θα συζητήσουν για το έργο τους και για το έργο πασίγνωστων συγγραφέων όπως η Ώστεν, ο Σαίξπηρ και ο Γουόρντσγουορθ, με στόχο να εξερευνήσουν το πώς τα λογοτεχνικά έργα επηρεάζουν την πνευματική υγεία και γιατί σε καιρούς δύσκολους καταφεύγουμε τόσο συχνά σε αυτά.

Να τι λέει ο Στίβεν Φράι για την απόλαυση της ποίησης:

Παράλληλα, καθ’ όλη τη διάρκεια των 6 εβδομάδων της σειράς αυτών των διαλέξεων, οι γιατροί θα φωτίζουν από τη δική τους οπτική γωνία, και σε αυτό το πλαίσιο, τις διάφορες πνευματικές παθήσεις.

Οι διαλέξεις προσφέρονται από το FutureLearn, πράγμα που σημαίνει ότι θα ακολουθεί ένα συγκεκριμένο θεματικό πλάνο για να μπορεί κανείς να τις παρακολουθεί ανάλογα με τα ενδιαφέροντά του. Στο FutureLearn θα υπάρχουν επίσης πολλές συζητήσεις όπου θα μπορεί ο καθένας να μοιράζεται τις ιδέες του με άλλους συμμετέχοντες. Αυτές οι συζητήσεις είναι συχνά εξίσου ωφέλιμες με τις διαλέξεις (όπως το είχε θέσει ένας από τους συμμετέχοντες στο παρελθόν, «πρόκειται για μία πραγματικά υπέροχη εμπειρία· μου άρεσε κυρίως η ανατροφοδότηση και τα σχόλια των υπολοίπων φίλων που παρακολουθούσαν τις διαλέξεις»).

Ας δούμε εν συντομία τα έξι βασικά θέματα της σειράς αυτών των διαλέξεων:

Στρες: Στην ποίηση, η λέξη «στρες» (“stress”) αναφέρεται στην έμφαση που δίνεται σε συγκεκριμένες συλλαβές στο μέτρο ενός ποιήματος. Πώς μπορεί ο μετρικός «τονισμός» της ποίησης να μας βοηθήσει να διαχειριζόμαστε το πνευματικό και συναισθηματικό άγχος (στρες) της σύγχρονης ζωής;
Ερωτική απογοήτευση: Είναι πάθηση η ερωτική απογοήτευση; Τι μπορούν να μας διδάξουν τα σονέτα του Σίντνεϊ και το Λογική και Ευαισθησία της Ώστεν για τον πόνο της ερωτικής απογοήτευσης και την ανάκαμψη από αυτήν;
Πένθος: Η ψυχολόγος Ελίζαμπεθ Κιούμπλερ-Ρος ήταν η πρώτη που έγραψε για τα πολύ γνωστά πέντε στάδια της θλίψης. Πώς θα μπορούσε ο Άμλετ του Σαίξπηρ ή τα ποιήματα του Γουόρντσγουορθ και του Χάρντι να μας βοηθούσαν να αλλάξουμε τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τη διαδικασία του πένθους;
Τραύμα: Η μετατραυματική διαταραχή έχει με τις τραυματικές εμπειρίες των στρατιωτών στον Α΄ ΠΠ. Πώς αποτυπώνεται αυτή η πάθηση στην ποίηση της εποχής με θέμα τον πόλεμο; Μπορούν τα ποιήματα και τα θεατρικά έργα να μας διαφωτίσουν σχετικά και με άλλες καταστάσεις που προκαλούν μετατραυματική διαταραχή, όπως, λ.χ., η αποβολή ή η βιαιοπραγία;
Κατάθλιψη και Διπολική Διαταραχή: Η συγγραφέας Ρέιτσελ Κέλι στο Black Rainbow –τα απομνημονεύματά της– είχε τον εξής υπότιτλο: «πώς με θεράπευσαν οι λέξεις – το ταξίδι μου μέσα από την κατάθλιψη». Σε ποια κείμενα έχουν καταφύγει οι άνθρωποι σε περιόδους κατάθλιψης και γιατί; Τι μπορεί να μας διδάξει η λογοτεχνία για τη σύνδεση μεταξύ διπολικής διαταραχής και δημιουργικότητας;
Γήρανση και Άνοια: Μία από τις σπουδαιότερες μελέτες για τη γήρανση στην αγγλική λογοτεχνία είναι ο Βασιλιάς Ληρ του Σαίξπηρ. Είναι χρήσιμο να εξετάσουμε αυτό το έργο στο πλαίσιο της άνοιας; Γιατί κάποιοι που υποφέρουν από απώλεια μνήμης λόγω γήρατος είναι παρ’ όλα αυτά σε θέση να θυμούνται ποιήματα που έχουν αποστηθίσει στο παρελθόν;