zougla: Το σύμπαν που το λένε «βιβλιοθήκη»

Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου 2016

Το σύμπαν που το λένε «βιβλιοθήκη»

Η βιβλιοθήκη Yangzhou Zhongshuge στο Yangzhou της Κίνας

«Πάντα φανταζόμουν τον παράδεισο σαν ένα είδος βιβλιοθήκης» είναι μια γνωστή φράση του λάτρη των βιβλιοθηκών Χ. Λ. Μπόρχες. Του συγγραφέα που όλη του τη ζωή ήθελε να εργάζεται στο περιβάλλον μιας βιβλιοθήκης και, όταν το κατάφερε, τραγική ειρωνεία, έχασε το φως του. Μου αρέσει να σκέφτομαι ότι κάθε βιβλιοθήκη στον κόσμο, εν γνώσει ή ερήμην της, διακατέχεται από το παιγνιώδες μπορχεσιανό πνεύμα το οποίο έχει έτσι την αιώνια χαρά να παριδιαβάζει τις λέξεις ες αεί, ως «αιώνιος ταξιδευτής» που, όπως ο ίδιος έγραψε, «θα ανακάλυπτε πως τα ίδια βιβλία επαναλαμβάνονται συνέχεια με την ίδια πάντα αταξία (που αφού επαναλαμβάνεται ακατάπαυστα, θα μπορούσε να συνθέσει αυτή η ίδια μια τάξη πραγμάτων)».

Μερικές όμως βιβλιοθήκες –όπως η συναρπαστική βιβλιοθήκη Yangzhou Zhongshuge στο Yangzhou της Κίνας που σχεδίασε ο Li Xiang της εταιρείας XL Muse Architects– είναι λες και είναι προϊόν της διάνοιας του Χόρχε Λουίς για «το σύμπαν (που άλλοι το λένε “Η Βιβλιοθήκη”)», με τους μαύρους καθρέφτες (βασικό σύμβολο των μπορχεσιανών κειμένων) στο δάπεδο και τους καμπυλωτούς τοίχους της και τις τοξωτές στοές να ανακαλούν τη «Βιβλιοθήκη της Βαβέλ» του: «Η Βιβλιοθήκη δεν είναι ατέρμονη, αλλά κυκλική».

Σε κάθε περίπτωση, ο επισκέπτης της φουτουριστικής αυτής βιβλιοθήκης εισέρχεται σε έναν άλλον κόσμο, με τον απαλό φωτισμό και τις ρέουσες εναλλαγές των σχημάτων από χώρο σε χώρο να εισάγουν τον αναγνώστη στο περιπετειώδες μυθιστόρημα «Τυπωμένες λέξεις». Γίνεται και ο ίδιος ήρωας σε αναζήτηση του κατάλληλου βιβλίου, σε ένα περιβάλλον που έχει πάρει διαζύγιο από την πλήξη.

Από τη Yangzhou Zhongshuge δεν λείπει και η «παιδική γωνιά», με τα εικονογραφημένα βιβλία, που απευθύνονται στην επόμενη γενιά των εραστών του βιβλίου. Ένας χώρος που επιδιώκει να αποδείξει στους μικρούς αναγνώστες ότι το διάβασμα μπορεί να είναι όντως μια διαδικασία διασκεδαστική.

Και έτσι, η Yangzhou Zhongshuge με την ύπαρξή της διατρανώνει ότι μια βιβλιοθήκη δεν είναι απλώς μια, λιγότερο ή περισσότερο καλόγουστη, «αποθήκη βιβλίων», αλλά ένας χώρος που οφείλει να είναι αντάξιος των σπουδαίων τίτλων που επιζητούν τους αναγνώστες τους, ένας χώρος που προσφέρει το κατάλληλο περιβάλλον για να χαθείς στις λέξεις.