zougla: Άσε με να φύγω

ase-me-na-fygo

—του Γιάννη Παπαθεοδώρου για τη στήλη Ανώμαλα Ρήματα—

Οι φωτογραφίες από το πρόσφατο πάρτι στο Μαξίμου κάνουν το γύρο του διαδικτύου, προκαλώντας είτε ειρωνικά σχόλια για τις ενδυματολογικές επιλογές των προσκεκλημένων είτε δικαιολογημένα ερωτηματικά για το απρόσμενο κέφι της παρέας. «Γιορτάζουμε κάτι;» αναρωτιέται ο κόσμος που πληροφορήθηκε ότι η κ. Κουντουρά δοκίμασε τις φωνητικές χορδές της πάνω στις νότες του πιάνου του κ. Κώστα Ζουράρι. Το κέφι, λέει το ρεπορτάζ, ζωήρεψε αργότερα, όταν η παρέα άρχισε να τραγουδάει τα αντάρτικα. Από μια άποψη, το πάρτι στο Μαξίμου θύμιζε την ορχήστρα του «Τιτανικού». Με καταγεγραμμένη πλέον τη δυσαρέσκεια του κόσμου, όλοι καταλαβαίνουν πως «το καραβάνι» είναι χαμένο πια στη δική του πολιτική έρημο. Τα drinks προσέθεσαν απλώς μια σταγόνα χαμόγελο για τις απαραίτητες φωτογραφίες. Ο προσεκτικός παρατηρητής βλέπει όμως καθαρά «τον πάτο της εικόνας»: δεν φτάνουν μερικά αντάρτικα τραγούδια για να σώσουν τον κατήφορο της κυβέρνησης.

Πολλοί λένε πως ο «κυβερνητικός ΣΥΡΙΖΑ» είναι ένα πολιτικό φαινόμενο εν εξελίξει, το οποίο θα κριθεί πλέον μέσα από τις αντιφατικές μεταλλάξεις και τις επιλογές του και όχι μέσα από τις παλιές αντιμνημονιακές φαντασιώσεις του. Άλλοι υποστηρίζουν πως είναι σχεδόν αδύνατο αυτές οι μεταλλάξεις να σηματοδοτήσουν τη «σοσιαλδημοκρατική στροφή» ενός κόμματος, που μέχρι χτες νόμιζε πως η «πρώτη φορά αριστερά» θα έσκιζε τα μνημόνια γιατί η κρίση είναι ένα παραμύθι χωρίς δράκο. Κάθε άποψη έχει τα δικά της σωστά επιχειρήματα. Θα έλεγα μάλιστα ότι ισχύουν και οι δύο απόψεις: και η μνημονιακή μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ και η αδυναμία του να ασκήσει μια πραγματική ηγεμονία με σοσιαδλημοκρατική στρατηγική. Αλλά η πολιτική δεν παράγεται με απόψεις. Δοκιμάζεται στην κοινωνία. Και η κοινωνία σήμερα δεν ασχολείται ούτε με τις μεταλλάξεις του ΣΥΡΙΖΑ ούτε με τη βίαιη ωρίμανσή του. Ασχολείται μόνο με τη διάψευση των προσδοκιών της και τους όρους της δύσκολης καθημερινής επιβίωσης: τις κομμένες συντάξεις, τις κλεισμένες επιχειρήσεις, την ανεργία, την ύφεση, τον αυταρχισμό των θεσμών.

Από αυτή την άποψη, το πρόσφατο κυβερνητικό πάρτι σηματοδοτεί —συμβολικά, ίσως— την κρίσιμη καμπή μιας αντίστροφης μέτρησης. Μπορεί κανείς να την επιβεβαιώσει και με άλλο τρόπο: την οργανωτική συμμετοχή των μελών του ΣΥΡΙΖΑ, ενόψει του συνεδρίου. Η αδράνεια και η εσωστρέφεια προμηνύει ανασχηματισμό και ο ανασχηματισμός προμηνύει εκλογές, μέσα από ένα συνδυασμό αυξημένης κοινωνικής δυσαρέσκειας και κυβερνητικής φθοράς. Πράγματι, ο ΣΥΡΙΖΑ ίσως αγγίξει μεσοσταθμικά τη διάρκεια όλων των προηγούμενων μνημονιακών κυβερνήσεων (γύρω στα 2,5 χρόνια). Σε λίγους μήνες, όμως, το θέμα δεν θα είναι αν θα καταρρεύσει (κοινωνικά και δημοσκοπικά) η κυβέρνηση αλλά αν θα συμπαρασύρει μαζί της ολόκληρο το αξιακό φορτίο της αριστεράς.

Απέναντι σε αυτό το πρόβλημα θα πρέπει να τοποθετηθεί σήμερα ο ευρύτερος χώρος της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας, όχι μόνο για να διασώσει το περιεχόμενο του διλήμματος «Δεξιά- Αριστερά» αλλά και για να συνομιλήσει με το ευρύτερο προοδευτικό ακροατήριο των πολιτών που τοποθετούνται στην ευρύτερη Κεντροαριστερά (γύρω στο 25%). Αυτό δεν μπορεί να γίνει πλέον με την καχεκτική θεωρία του «τρίτου πόλου» αλλά με την απόρριψη του «μικρού δικομματισμού» και με ένα νέο κάλεσμα στους προοδευτικούς πολίτες. Το κάλεσμα αυτό όμως δεν μπορεί πλέον να είναι μια υπόθεση «επαναπατρισμού ψήφων» ούτε μια ενεργοποίηση μηχανισμών. Αν η Ριζοσπαστική Αριστερά ταυτίστηκε με την εξουσιαστική «κατάληψη θεσμών», η εναλλακτική λύση δεν μπορεί να είναι η «συντηρητική παλινόρθωση» της Δεξιάς αλλά η αυτόνομη και διακριτή παρουσία μιας ισχυρής Κεντροαριστεράς, που θα εκφράσει τη «δυναμική κοινωνία». Αν η Ριζοσπαστική Αριστερά επινόησε την προβληματική αναδιανομή της φτώχειας, η διαδοχή της διακυβέρνησης δεν μπορεί να είναι η μονεταριστική βελτίωση ορισμένων οικονομικών δεικτών, αλλά ένα μεταρρυθμιστικό σχέδιο Εθνικής Ανασυγκρότησης.

Στο πάρτι του Μαξίμου, πριν αρχίσουν τα «αντάρτικα», θυμήθηκαν την Αλέκα Κανελλίδου και το τραγούδι «Άσε με να φύγω». Από μια άποψη, ίσως αυτό το τραγούδι ταιριάζει περισσότερο στους πρώην ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ:

Άσε με να φύγω σε παρακαλώ,
έστω και για λίγο
δώσ’ μου τον καιρό
για ν` αποφασίσω τι ζητάς να βρω,
τι ζητάς να βρω, τι ζητάς να βρω
και δεν μπορώ…

Η βουβή αναμονή των απογοητευμένων προοδευτικών ψηφοφόρων είναι σήμερα ίσως το πιο ενδιαφέρον ποιοτικό χαρακτηριστικό των δημοσκοπήσεων. Ίσως και το μόνο στοιχείο που θα κρίνει αν η Κεντροαριστερά μπορεί να κινητοποιήσει τις τελευταίες ζωντανές και παραγωγικές δυνάμεις αυτού του τόπου.