zougla: Ο Ουίλιαμ Μπάροουζ και η γάτα μέσα του

Τετάρτη 13 Ιουλίου 2016

Ο Ουίλιαμ Μπάροουζ και η γάτα μέσα του

—της Stucano Closer—

Από τους αναρίθμητους συγγραφείς που ήταν ταυτόχρονα και ένθερμοι οπαδοί της γάτας, ο Ουίλιαμ Μπάροουζ στέκει μάλλον στην κορυφή ως ο μεγαλύτερος θαυμαστής της. Στον μακρύ, ψυχεδελικό του βίο, οι γάτες αποτελούσαν πάντα το σταθερό σημείο αναφοράς του, τους μόνιμους συντρόφους του, τα πλάσματα που λάτρευε και θαύμαζε χωρίς όρους.

Ο Μπάροουζ αφιέρωσε ολόκληρο βιβλίο στις γάτες και στη μυστικιστική τους σχέση με τον κόσμο και τον άνθρωπο – το περίφημο The cat inside (κυκλοφόρησε και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Απόπειρα το 2005, σε μετάφραση Αργυρώς Πιπίνη και Νίκης Προδρομίδου).

Στα αποσπάσματα (μεταφρασμένα εδώ από τη Μαργαρίτα Ζαχαριάδου) που ακολουθούν, αλλά και στην ανάγνωση του ίδιου του Μπάροουζ από το βιβλίο του, ο πατριάρχης της μπητ λογοτεχνίας ξεδιπλώνει την τρυφερότητα και το δέος που νιώθει ο άνθρωπος μπροστά στην απόκοσμη χάρη της γάτας, αυτού του τόσο οικείου μας ζώου που καταφέρνει ταυτόχρονα να παραμένει και τόσο αλλόκοτα μυστηριώδες.

Η γάτα δεν προσφέρει υπηρεσίες. Η γάτα προσφέρει τον εαυτό της. Ασφαλώς και θέλει φροντίδα και καταφύγιο. Δεν την αγοράζεις τζάμπα την αγάπη.

4 Μαΐου 1985. Ετοιμάζω τα πράγματά μου για ένα μικρό ταξίδι στη Νέα Υόρκη για να συζητήσω με τον Μπράιον το γατοβιβλίο. Στο μπροστινό δωμάτιο όπου μένουν τα γατάκια, η Κάλικο Τζέιν θηλάζει ένα μαύρο γατί. Πιάνω τη βαλίτσα μου. Μου φαίνεται βαριά. Κοιτάζω μέσα και βλέπω τα άλλα τέσσερα γατιά της. «Να φροντίζεις τα μικρά μου. Να τα παίρνεις μαζί σου όπου κι αν πας».

Η άσπρη γάτα συμβολίζει το ασημένιο φεγγάρι που τρυπώνει στις γωνιές και καθαρίζει τον ουρανό για την ημέρα που ακολουθεί. Η άσπρη γάτα είναι ο «καθαριστής» ή «το ζώο που καθαρίζεται» και περιγράφεται από τη σανσκριτική λέξη margaras, που σημαίνει «ο κυνηγός που ακολουθεί το ίχνος, ο ερευνητής, ο ιχνηλάτης». Η άσπρη γάτα είναι ο κυνηγός και ο φονιάς, που το μονοπάτι του φωτίζεται από το ασημένιο φεγγάρι. Όλα τα σκοτεινά, αθέατα μέρη και πλάσματα αποκαλύπτονται μέσα σ’ αυτό το αμείλικτα απαλό φως. Δεν μπορείς να την ξεφορτωθείς την άσπρη γάτα σου, γιατί η άσπρη γάτα σου είσαι εσύ. Δεν μπορείς να κρυφτείς από την άσπρη γάτα σου γιατί η άσπρη γάτα σου κρύβεται μαζί σου.

Όπως όλα τα αγνά πλάσματα, οι γάτες έχουν πρακτικό πνεύμα.

Τα στοιχεία λένε πως οι γάτες εξημερώθηκαν πρώτη φορά στην Αίγυπτο. Οι Αιγύπτιοι αποθήκευαν σιτηρά, τα οποία προσήλκυαν τρωκτικά, τα οποία προσήλκυαν γάτες. (Δεν υπάρχουν στοιχεία πως συνέβη το ίδιο και με τους Μάγια, παρόλο που στην περιοχή ενδημούν αρκετά αιλουροειδή.) Εγώ δεν νομίζω πως αυτό είναι ακριβές. Σίγουρα δεν είναι όλη η ιστορία. Δεν ξεκίνησαν ως κυνηγοί ποντικιών οι γάτες. Οι νυφίτσες και τα φίδια και τα σκυλιά είναι καλύτερα στον έλεγχο του πληθυσμού των τρωκτικών. Εγώ ισχυρίζομαι ότι οι γάτες ξεκίνησαν ως ψυχικοί σύντροφοι, ως Οικείοι, και ποτέ δεν παρεξέκκλιναν από αυτή την ιδιότητα.