zougla: 1984 — Ο Μεγάλος Αδερφός

Πέμπτη 2 Φεβρουαρίου 2017

1984 — Ο Μεγάλος Αδερφός

hdr

Αυτό δεν είναι τραγούδι #932
Dj της ημέρας, η Εύη Τσακνιά

Το «1984», το διαχρονικά προφητικό μυθιστόρημα του George Orwell, γραμμένο το 1948 (ανατριχιαστική αντιστροφή, που ενίσχυε τον μύθο του), στοίχειωσε τη δεκαετία του ’80. Ενέπνευσε και πυροδότησε κινηματογραφικές ταινίες, κόμικς, θεατρικά έργα, τραγούδια, βιβλία και σενάρια που εμφανίστηκαν στην πλειοψηφία τους μετά την σημαδιακή χρονολογία. Μια τέτοια φουτουριστική δυστοπία δεν θα μπορούσε να αφήσει αδιάφορο τον ανήσυχο David Bowie.

Ο Bowie έγραψε το ομώνυμο τραγούδι «1984» μόλις το 1973. Κυκλοφόρησε πρώτα ως single, για να συμπεριληφθεί στο άλμπουμ «Diamond Dogs» που βγήκε τον επόμενο χρόνο.
Το «Diamond Dogs» κινήθηκε κι αυτό στο ίδιο κλίμα μια που ο Bowie, υπό την γοητεία του«Μεγάλου Αδερφού», είχε μεγάλα σχέδια. Το προόριζε για θεατρικό μούζικαλ το οποίο δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ τελικά, μια και η χήρα του Όργουελ δεν έδωσε την συγκατάθεσή της.
Στη διασκευή του τραγουδιού, ο Bowie σκιαγραφεί καθαρά τον ήρωα του βιβλίου, Winston Smith, που νουθετείται, ανακρίνεται και εντέλει φυλακίζεται από τον κομματικό συνάδελφό του O’Brien.
Με δάνειο μάλιστα τον στίχο «They’ll split your pretty cranium, and fill it full of air» από το παλιότερο τραγούδι του «All the Madmen», που περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «The man who sold the world» (1970), κάνει μια ωραιότατη πιρουέτα αυτοαναφορικότητας, όπως το συνηθίζει.

Όπως και το βιβλίο του Όργουελ,το τραγούδι ξαναπήρε μπρος και ακούστηκε πολύ το 1984, μια που ήταν επίκαιρο. Προσωπικά, επειδή αγαπούσα και παρακολουθούσα τον Bowie είχα ακούσει το«1984» λίγο παλιότερα. Μου άρεσαν τότε τα πάντα σ’αυτό: η μουσική, η ερμηνεία του Bowie, οι στίχοι, χωρίς ποτέ να αποφεύγω μια ιδιαίτερη αίσθηση ανατριχίλας μόλις έφτανε στον στίχο – προειδοποίηση: «Beware the savage jaw οf 1984»

Κατά τη διάρκεια του 1984, η προφητεία επαληθεύτηκε, σε προσωπικό επίπεδο, και η ανατριχίλα εξηγήθηκε. Το τραγούδι, ίσως όχι συνειδητά, το έβαλα και το ξανάκουσα μόλις τελευταία, μετά από τόσα χρόνια. Συνεχίζει να μου αρέσει η φοβερή —πιο 70s πεθαίνεις— φωνάρα του Bowie, όταν τραγουδάει: «Beware the savage jaw οf 1984»

* * *

Φωτογραφία εξωφύλλου: Εύη Τσακνιά, 2017

Κάθε βράδυ, ένας συνεργάτης ή φίλος του dim/art διαλέγει ένα τραγούδι — ή, μάλλον όχι· αυτό δεν είναι τραγούδι, ή δεν είναι μόνο ένα τραγούδι: είναι μια ιστορία για ένα τραγούδι. Στείλτε μας κι εσείς ένα τραγούδι που δεν είναι τραγούδι στο dimartblog@gmail.com.

* * *

Με αφορμή την έκθεση GR80s. Η Ελλάδα του Ογδόντα στην Τεχνόπολη (25/1,-12/3) στη στήλη δημοσιεύονται τραγούδια (που δεν είναι τραγούδια) της δεκαετίας του ’80.

gr80s_logotitle_gr