Ιστορίες ανάγνωσης #50 — μια στήλη για επίμονους αναγνώστες, γραμμένη από λάτρεις της ανάγνωσης
—της Ελένης Κοσμά και του Στέργιου Μήτα—
Με την ευκαιρία της έκδοσης των δυο της βιβλίων, Ciguë. Vieilles femmes en fleurs (εκδ. Galilée) και Tombe (εκδ. Seuil), η ποιήτρια, δραματουργός και θεωρητικός της λογοτεχνίας, Ελέν Σιξούς, παρέθεσε μια εκτενή συνέντευξη στο Magazine Littéraire του Οκτωβρίου 2008. «Πρέπει να διαβάζουμε δίχως σταματημό. Αυτό είναι η ελευθερία! Αλλάζω βιβλία από το πρωί ώς το βράδυ, αλλάζω λοιπόν και χώρες, τοπία, σκέψεις, σκηνικά». Ο τεθλασμένος τόπος, εδώ, συναντάται με μια εκούσια ή μη ανασυναρμολόγηση του χρόνου: «όταν σκέφτομαι ότι ο Σταντάλ έγραψε το Μοναστήρι της Πάρμας μέσα σε πενήντα εννέα μέρες, για μένα οι πενήντα εννέα αυτές μέρες ισοδυναμούν με πενήντα εννέα αιώνες, βαθείς και υψηλούς: τα πενήντα εννέα χρόνια της σύντομης ζωής του, πολλαπλασιασμένα από τις αιωνιότητες της γραφής». Οι αιωνιότητες της γραφής καταληγούν στα –και διαμεσολαβούνται από τα– υπολείμματα αφήγησης, χώρου και χρόνου («κι αν δεν υπάρχει αφήγηση στα κείμενα μου, κι όμως υπάρχει: υπάρχει υπόλοιπο αφήγησης»), έτσι όπως τα δίδαξε το προσωποπαγές παράδειγμα της αποδόμησης: ο Ζακ Ντεριντά ήταν άλλωστε δάσκαλος και συνομιλητής της.
Το υπόλοιπο αφήγησης είναι ακριβώς το υπόλοιπο της γλώσσας: η «γκρίζα ζώνη» ανάμεσα σε αυτό που λέγεται και σε αυτό που απουσιάζει, αλλά επιβάλλεται εξίσου στο υλικό κείμενο: «το 1962 διάβασα τα πρώτα κείμενα του Ντεριντά. Σκέφτηκα: ‘Αυτό είναι η γλώσσα μου’». Αυτό που (κατα)γράφεται, αντίθετα, είναι ένα σημαίνον ίχνος (στη «γλώσσα» του Ντεριντά): ένας κλυδωνισμός, μια αβεβαιότητα, μια ανάγκη να κυκλώσουμε τον κύκλο της γραφής εκεί ακριβώς όπου στοιχηματίζονται τα περιθώριά της. Αυτές οι επάλληλες (και –αιωνίως– υπολειπόμενες) διαδρομές της γλώσσας δεν μπορεί παρά να είναι ένα διαρκές παιχνίδι αναβολών, παραπομπών και ανασημάνσεων. Η υποτιθέμενη καταστάλαξη της γραφής θα ήταν εφικτή υπό μια μόνο προϋπόθεση, ότι η πρωταρχική γλώσσα ήταν πάντα η ίδια η γραφή.
Hélène Cixous
* * *
Επιμέλεια στήλης: Γιώργος Τσακνιάς
Εδώ άλλες Ιστορίες ανάγνωσης
Στο:Ιστορίες ανάγνωσης Tagged: Hélène Cixous, Ελένη Κοσμά, Ζακ Ντεριντά, Λογοτεχνία, Στέργιος Μήτας, Σταντάλ, Magazine Littéraire
from dimart http://ift.tt/2btKZk2
via IFTTT
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου