—του Αλέξανδρου Ζωγραφάκη—
Πολλές φορές συνδιαλέγομαι με ήρωες βιβλίων ή με συγγραφείς που έχω αγαπήσει. Μου αρέσει να φαντάζομαι τις αντιδράσεις τους σε δικά μου προβλήματα. Έτσι εξάλλου μου ήρθε η ιδέα να τους βάλω σε κείμενα όπου θα εμφανίζονται σε καταστάσεις μιας πεζής καθημερινότητας. — Α. Ζ.
* * *
Χαζεύει τον Άγιο Βασίλη μέσα στο κατάστημα. «Ένας ευτραφής μεσήλικας, μασκαρεμένος σε έναν εκκεντρικό γέρο που καθίζει παιδάκια στα πόδια του και τα ρωτάει τι θέλουν για δώρο», λέει με αηδία. «Α, αυτό», λέω. «Γιατί, υπάρχει και κάτι άλλο;» με ρωτάει. Κάνω μια γκριμάτσα ενοχλημένος. Είναι γνωστές οι αιρετικές απόψεις του και η αποστροφή του απέναντι σε καθετί πεζό και τετριμμένο. Πίνει μια γουλιά από το τσάι του. «Όταν εκδόθηκε η Λολίτα όλοι θεώρησαν ότι έγραφα πορνογραφία για την ελίτ. Το βιβλίο απαγορεύτηκε στη Μ. Βρετανία και στην Γαλλία. Στις ΗΠΑ δεν είχε καν βρεθεί εκδότης να το τυπώσει. Κι όμως, η αλήθεια είναι ότι το βιβλίο ήταν τόσο απομακρυσμένο από τον δικό μου συναισθηματικό κόσμο που χρειάστηκε να ζοριστώ υπέρμετρα για να το βγάλω. Πολλές φορές θέλησα να κάψω τα χειρόγραφα… Αλλά αυτό είναι πάντα το πρόβλημα. Το κοινό αισθάνεται άνετα όταν του σερβίρεις καρικατούρες. Και δεν εννοώ φυσικά ότι το κοινό αποζητά τη μετριότητα. Αυτό κι αν θα ήταν καρικατούρα από μέρους μου. Το κοινό αισθάνεται άνετα όταν δεν τρομάζει. Και δεν τρομάζει όταν μπορεί εύκολα να βρει τις ραφές που συνδέουν τη μυθοπλασία με την πραγματικότητα. Όταν όμως δουλέψεις κάτι, και η γραμμή αυτή αρχίσει να ξεθωριάζει, τότε, η ομοιότητα μυθοπλασίας/πραγματικότητας γίνεται ανάγλυφη, ξεχωρίζει αμέσως. Η ομοιότητα, ξέρεις, είναι σχέση αδιαπραγμάτευτη γιατί είναι αυταπόδεικτη. Δεν έχει άλλοθι. Δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από καθησυχαστικούς συλλογισμούς του νου. Η ομοιότητα είναι πρωτίστως σαρκική, και ο συλλογισμός της σάρκας, μη γελιέσαι, δεν γνωρίζει λογικές πλάνες. Αλλά φυσικά δεν μιλώ για εξωτερική ομοιότητα. Πρόσεξέ με λίγο! Η αυθεντική ομοιότητα είναι σαρκική γιατί η σάρκα δεν είναι επιφανειακή. Η εξωτερική ομοιότητα είναι ό,τι πιο νόθο και καθησυχαστικό υπάρχει. Η εμμονή κάποιου, για παράδειγμα, στα μεγάλα στήθη ή στα καλοσχηματισμένα οπίσθια, τελικώς, τον προστατεύει από το να γνωρίσει κάτι βαθύτερο και πιο ίδιο, ιδανικά όμοιο, με τον εαυτό του. Και λέω τον προστατεύει γιατί όταν εμπλακείς με κάτι όμοιό σου τότε είναι που εισέρχεσαι στη ζώνη κινδύνου. Είναι όλα τόσο πιο απλά έξω από αυτό γιατί έξω από την ομοιότητα παραμένουν όλα συμβατικά. Η ομοιότητα είναι α ν τ ι σ υ μ β α τ ι κ ή. Η Λολίτα, ως έργο, όπως έχω πει ξανά στο παρελθόν, είναι η κραυγή ενός πιθήκου που ζωγραφίζει τα κάγκελα της φυλακής του. Και ο δρόμος για να κάνω τον πίθηκο αληθινό ήταν να πλάσω κάτι που μετά έπρεπε να σφετεριστώ. Με δηλητηρίασα και μετά με έκλεψα. Με μπόλιασα με κάτι ξένο που μετά το ενσωμάτωσα στο έργο. Αυτό ενόχλησε τους κριτικούς. Ο Humbert Humbert, από το όνομά του και μόνο, υπογραμμίζεται πόσο βίαια εγκλωβισμένος παραμένει στο όμοιο, στο είδωλό του. Και αν δεν μπορείς να νιώσεις τι θα πει ένας χαρακτήρας σαν τον ήρωα μου να έχει είδωλο ένα νυμφίδιο, τότε να ξαναδιαβάσεις το βιβλίο μου», λέει χαμογελώντας ειρωνικά. Τον κοιτάζω λίγο ζαλισμένος. «Ο Άγιος Βασίλης που κολλάει;» ρωτάω. «Αυτό θα το βρεις εσύ. Μην τα θέλεις όλα μασημένα! Εγώ πρέπει να κάνω τα τελευταία ψώνια του έτους με την Βέρα. Καλή Xρονιά!»
* * *
They Live
Στο:They Live Tagged: Αλέξανδρος Ζωγραφάκης, Vladimir Nabokov
from dimart http://ift.tt/2ivg1PD
via IFTTT
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου