«Μια ιστορία είναι πάντοτε μια επιχείρηση διάσωσης»

—του Ηλία Μαγκλίνη—

Ένα κορίτσι ξαπλωμένο γυμνό στο κρεβάτι του. Γυρισμένο στο πλάι, μοιάζει να έχει στρέψει την πλάτη της στον κόσμο και το βλέμμα της δείχνει μοιρασμένο: στα μάτια της κάποιος διακρίνει μια δυσφορία, αλλά στα ίδια αυτά κοριτσίστικα μάτια κάποιος άλλος διακρίνει μιαν αδημονία. Μόνο το κορίτσι με το γυμνό του σώμα μέσα στον κόσμο, ένα σύμπαν εγκιβωτισμένο μέσα σε ένα μεγαλύτερο… μα σαν κάτι να μην πηγαίνει καλά με τους δύο αυτούς κόσμους.

«Ποτέ ξανά πια». Ο περίφημος πίνακας του Γκογκέν, με τη νύξη στο «Κοράκι», το κλασικό ποίημα του Πόε. Το πτηνό διακρίνεται στο έργο, κάπου πίσω από την κοπέλα, όμως δεν είναι μαύρο αλλά πολύχρωμο, όπως κάθε τι στη συγκεκριμένη σειρά έργων που ο Γκογκέν φιλοτέχνησε στην εξωτική Ταϊτή της Πολυνησίας. Στον παράδεισό του.

Το «Ποτέ ξανά πια» είναι ένας από τους πίνακες που έπεσαν στην οξυδερκή αντίληψη του Τζον Μπέργκερ. Ο κύριος Γκρι ιντριγκάρεται με τη σκέψη του Μπέργκερ και λυπάται που πέθανε. Πλήρης ημερών –στα 92 του– αλλά η λύπη μένει: πώς χάνεται όλη αυτή η φλόγα που παραμένει αναμμένη, σπιθίζοντας ώς το τέλος; Πάντοτε αυτό το αναπάντητο ερώτημα.

Στην εικόνα της μελαψής κοπέλας του πίνακα, το 1955 ο Μπέργκερ διέκρινε μιαν υπόγεια ένταση ανάμεσα στο γυμνό κορμί και στον περίγυρό του. Ανάγλυφο το πρώτο, επίπεδο το δεύτερο, σχεδόν «άτσαλα» φιλοτεχνημένο. Η πραγματικότητα του σώματος, η πραγματικότητα του περιβάλλοντος και ανάμεσά τους μια αστρονομική απόσταση. Αυτή η εξορία. Ισως να εξηγεί το δυσφορικό βλέμμα του κοριτσιού. Ή, όπως το έθεσε αργότερα ο Τ. Σ. Ελιοτ: «Ανάμεσα στην επιθυμία και το σπασμό, πέφτει η σκιά».

Κατά τον κύριο Γκρι, το μεγάλο ενδιαφέρον με τον Μπέργκερ –έναν ζωγράφο αρχικά μα κυρίως συγγραφέα υβριδικών κειμένων, αφηγήσεων και στοχασμών, που δύσκολα κατατάσσονται σε ένα συγκεκριμένο είδος– είναι ότι σε κάθε πίνακα, σε κάθε εικόνα, σε κάθε έργο τέχνης γενικότερα, βρίσκει κανείς κρυμμένη μιαν ή περισσότερες ιστορίες. «Το πρωταρχικό ζήτημα δεν είναι να αποφανθείς εάν ένα έργο είναι καλό ή κακό αλλά να προσπαθήσεις να ανακαλύψεις τις ιστορίες που κρύβονται σε αυτό. Πάντοτε υπήρχε αυτή η σύνδεση ανάμεσα στην τέχνη και σε άλλα πράγματα που συνέβαιναν στον κόσμο, πολλά από τα οποία είναι, με την ευρύτερη έννοια της λέξης, πολιτικά», δήλωσε κάποτε ο ίδιος ο Μπέργκερ στο Paris Review. Η σύνδεση της –όποιας– αφήγησης με την εικαστική προσέγγιση, τη visual ματιά: «Όσοι διαβάζουν ή ακούνε τις ιστορίες μας βλέπουν τα πάντα μέσα από έναν φακό. Αυτός ο φακός είναι το μυστικό της αφήγησης και είναι έδαφος παρθένο σε κάθε ιστορία, κάπου ανάμεσα στο προσωρινό και στο άχρονο», έλεγε και πάλι στο Paris Review. Στο ίδιο πνεύμα, είχε εξομολογηθεί στη Σούζαν Σόνταγκ ότι «μια ιστορία είναι πάντοτε μια επιχείρηση διάσωσης».

Ο κύριος Γκρι κοιτά το εξωτικό κορίτσι του Γκογκέν και θέλει να πέσει στο κρεβάτι μαζί της. Ο κόσμος δεν αντέχεται χωρίς ιστορίες, αφηγήσεις, περιπέτειες. Μια επιχείρηση διάσωσης – δικής του όμως: αυτός που ψάχνει για ιστορίες γυρεύει πρωτίστως να διασωθεί ο ίδιος.

Πηγή: Η Καθημερινή

***

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Copy-paste

Στο:Copy-paste, Uncategorized Tagged: Γκογκέν, Η Καθημερινή, Ηλίας Μαγκλίνης, Τζον Μπέργκερ, κύριος γκρι

from dimart http://ift.tt/2jThwnV
via IFTTT