zougla: Αρχαίο θέατρο με μέλλον στις Αχαρνές

Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2017

Αρχαίο θέατρο με μέλλον στις Αχαρνές

—του Νίκου Βατόπουλου—

Δέκα χρόνια έχουν περάσει από τότε που η αρχαιολογική σκαπάνη εντόπισε τη θέση του αρχαίου θεάτρου των Αχαρνών, στο κέντρο του σύγχρονου δήμου, και αποκάλυψε ένα μικρό μέρος του. Η σπουδαία αυτή ανακάλυψη, τον Φεβρουάριο του 2007, έχει τροφοδοτήσει έκτοτε τη φιλοδοξία για ανάδειξη του λίθινου θεάτρου του 4ου π.Χ. αιώνα, ένα μεγάλο μέρος του οποίου βρίσκεται κάτω από οδοστρώματα και πολυκατοικίες. Η πορεία θα είναι μακρά, αλλά ο στόχος έχει πολλές ελπίδες να προχωρήσει, καθώς η αναγκαστική απαλλοτρίωση τριών οικοπέδων έχει δημοσιευθεί σε ΦΕΚ το 2012, αλλά υπολείπονται τα επόμενα στάδια εκτίμησης τιμών, όπως και η επέκταση των απαλλοτριώσεων. Πάντως, οι Αχαρνές, που, κατά τον Θουκυδίδη, ήταν ο πολυπληθέστερος δήμος της Αττικής μετά την Αθήνα, μπορούν τα προσεχή χρόνια να αποκτήσουν ένα αρχαιολογικό πάρκο στην καρδιά της πόλης, γεγονός που θα μεταμορφώσει την προοπτική και την οικονομία της περιοχής. Σταδιακά, ολοένα και περισσότεροι κάτοικοι αντιλαμβάνονται αυτήν τη διάσταση.

Το «Διάζωμα», το σωματείο πολιτών που μέσα από την κοινωνία αναδεικνύει τα αρχαία θέατρα, έχει ανοίξει ηλεκτρονικό κουμπαρά και για το αρχαίο θέατρο των Αχαρνών, οργανώνοντας μια μεγάλη προσπάθεια που παρουσιάστηκε πρόσφατα και στo Megaron Plus, για «να ξεφυλλίσουμε το όνειρο μιας ιστορικής πόλης», όπως είπε ο Σταύρος Μπένος. Ο εντοπισμός του θεάτρου το 2007 από την αρχαιολόγο Μαρία Πλάτωνος-Γιώτα άλλαξε τα δεδομένα της περιοχής και η δημιουργία από τη νομικό Μαρία Μίχα της κίνησης πολιτών «Επισκήνιο» συνέδραμε ως μοχλός ευαισθητοποίησης στην τοπική κοινωνία. Είναι συναρπαστικό να αναλογιστεί κανείς τη θέση και τη σημασία των Αχαρνών στην αρχαιότητα, με την αδιάλειπτη κατοίκηση, τις ιδιαίτερες λατρείες, τα εύφορα εδάφη, τα προϊόντα, τη μελισσοκομία, τα κάρβουνα από τα δάση της Πάρνηθας που τροφοδοτούσαν την Αθήνα. Πολλοί είχαν πιστέψει ότι ήταν μία άμουση πόλη με τραχείς κατοίκους, αλλά η αποκάλυψη του θεάτρου ανέτρεψε αυτήν την εικασία. «Η σύνδεση του θεάτρου των Αχαρνών με άλλα μνημεία της ευρύτερης περιοχής έχει μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον», όπως είπε η Αναστασία Λαζαρίδου, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής. Ο εντοπισμός του θεάτρου στο κέντρο του σύγχρονου δήμου δημιουργεί μεγάλες δυνατότητες για το μέλλον της πόλης.

Το θέατρο υπολογίζεται ότι είχε ζωή ώς τα ύστερα Ρωμαϊκά χρόνια. Χωρούσε 1.500-2.000 θεατές και η μέχρι τώρα ανασκαφική έρευνα έχει φέρει στο φως μια ολόκληρη κερκίδα με 11 σειρές καθισμάτων. Το «Διάζωμα» έχει θέσει ως στόχο την ολοκλήρωση της ανασκαφής και την πλήρη αποκάλυψη του μνημείου. Η εκπόνηση των μελετών αποκατάστασης είναι ο απώτερος στόχος. «Δέκα χρόνια μετά δεν έχουν γίνει πολλά για την αποκάλυψη του θεάτρου και για την ολοκλήρωση των απαλλοτριώσεων συνήθως στη χώρα μας απαιτούνται δεκαετίες», είπε η αρχαιολόγος Μαρία Πλάτωνος-Γιώτα. «Η θέση του ναού του Διονύσου, που πάντα υπήρχε κοντά στα θέατρα, εντοπίζεται στον οικιστικό ιστό της σύγχρονης πόλης και η θέση του ναού της Αθηνάς της Ιππίας κάτω από την εκκλησία της Παναγίτσας». Η Μαρία Πλάτωνος-Γιώτα έδωσε μια συναρπαστική περιγραφή της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας κατά την αρχαιότητα και αναφέρθηκε στο πλήθος των ευρημάτων από τις ανασκαφές των πρόσφατων χρόνων που έφεραν στο φως υδρευτικά έργα (από τις πηγές της Πάρνηθας), τα τμήματα της αχαρνικής οδού, που ξεκινούσε από τις αχαρνικές πύλες στην Αθήνα, και τα διάσπαρτα μνημεία στη βόρεια Αττική. «Η ύπαρξη του θεάτρου ήταν γνωστή από επιγραφές».

Η δημόσια συζήτηση για το αρχαίο θέατρο των Αχαρνών μας δίνει οπτική στη λειτουργία των θεάτρων εν γένει και ο καθηγητής Βασίλης Λαμπρινουδάκης ήταν ο ιδανικότερος για να ξετυλίξει μια ποιητική αφήγηση για τις αρχές και τον χαρακτήρα του θεάτρου. Στην Αττική είναι γνωστά 20 θέατρα και οι Αχαρνές, ως μεγάλος και εύπορος δήμος της αρχαίας Αττικής, έχουν και σήμερα θέση στον χάρτη.

Πηγή: Η Καθημερινή

* * *