Μετράμε τις μέρες μέχρι τα εγκαίνια της έκθεσης GR80s. Η Ελλάδα του Ογδόντα στην Τεχνόπολη στις 25 Ιανουαρίου 2017. Το dim/art είναι χορηγός επικοινωνίας της έκθεσης και παρουσιάζει μερικές από τις ενότητες – περίπτερα.
Στο περίπτερο που είναι αφιερωμένο στις έμφυλες ταυτότητες (με επιμελητή τον Κωστή Κορνέτη), παρουσιάζεται το φεμινιστικό κίνημα στην Ελλάδα στη δεκαετία του ’80, στη θεσμική, κρατική και ριζοσπαστική εκδοχή του, καθώς και οι μεταρρυθμίσεις που αφορούν το φύλο, τα δικαιώματα και το οικογενειακό δίκαιο. Τέλος, αναδεικνύονται οι νέες έμφυλες ταυτότητες που συγκροτούνται και τα εμπόδια που συναντούν την περίοδο αυτή.
Πάνω, κάτω και πλαγίως: κοινωνικό φύλο και σεξουαλικότητα στη δεκαετία του ’80
[Απόσπασμα από το κείμενο που θα δημοσιευτεί στον κατάλογο της έκθεσης]
—του Κωστή Κορνέτη—
Τι αλλάζει σε σχέση με το κοινωνικό φύλο και την σεξουαλικότητα τη δεκαετία του 80; Πώς αντιλαμβάνεται η νέα πολιτική αυτά τα ζητήματα, τι πολιτικές εφαρμόζει και πώς ανανεώνεται το πολιτικό λεξιλόγιο; Από την άλλη πώς αντικατοπτρίζονται αυτές οι αλλαγές από τα πάνω στην ελληνική κοινωνία; Τι μετατοπίσεις έχουμε από την διεκδικητική πολιτική της πρώιμης Μεταπολίτευσης σε σχέση με τις κρατικές βιοπολιτικές; Και πώς δένουν όλα αυτά με την κουλτούρα της καθημερινότητας (γιατί συχνά έχουμε να κάνουμε με ομόκεντρους κύκλους που δεν εφάπτονταν πάντα μεταξύ τους); Αυτά είναι τα μεγάλα ερωτήματα και οι προκλήσεις όταν σκέφτεται κανείς το πλαίσιο, τις πολιτικές, τις εμπειρίες, τα αφηγήματα αλλά και τις αναπαραστάσεις σε σχέση με τη δεκαετία του ’80 όσον αφορά τις έμφυλες σχέσεις.
«Πώς να βάλει κανείς μέσα σε νομοτεχνικά καλούπια επιθυμίες;», είχε πεί κάποτε ο Δ. Φατούρος σε μια συνέντευξη εφ’όλης της ύλης την κρίσιμη αυτή δεκαετία. Μπορεί η συνέντευξη να αφορούσε άλλα θέματα αλλά το ζητούμενο είναι το ίδιο και εκεί βρίσκεται ένα από τα κλειδιά σε σχέση με την βιοπολιτική σε σχέση με το σώμα. Τα 80s είναι η εποχή μεγάλων νομοθετικών αλλαγών με την μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου και την κατάργηση της προίκας – τεράστια αλλαγή για την ακόμα πολύ συντηρητική κοινωνία. Αλλά και νομιμοποίηση των αμβλώσεων, που βέβαια στην Ελλάδα άτυπα λειτουργούσαν ως άλλη μορφή αντισύλληψης, δείγμα κι αυτό των παρανοήσεων της εποχής, με θύμα βέβαια το ίδιο το γυναικείο σώμα. Είναι όμως και η εποχή που καταργείται η περίφημη σχολική ποδιά, κοινώς η πειθάρχηση σε ένα ομοιόμορφο, προκαθορισμένο ντύσιμο. Συνήθειες δεκαετιών καταργούνται σε μια μέρα.
Η διαδρομή λοιπόν που καλύπτεται και υπερκαλύπτεται σε αυτά τα χρόνια είναι τεράστια. Η Ένωση Γυναικών Ελλάδας είναι η πεμπτουσία του φεμινισμού «από τα πάνω», αντίστοιχου της ισπανικής περίπτωσης με το PSOE την εποχή που μεσουρανούσε ο Φελίπε Γκονθάλεθ – για να δούμε την Ελλάδα του 80 και εντός ενός ευρύτερου νοτιοευρωπαϊκού πλαισίου. Αξίζει όμως να σταθεί κανείς έστω και για λίγο στο ΠΑΣΟΚ της «Αλλαγής» και την περίφημη αυτή συνεύρεση του Ανδρέα Παπανδρέου και της Μαργαρίτας στην εξουσία, του χαρισματικού ηγέτη γυναικά και της «ξένης», όπως της καταλόγιζαν οι πολιτικοί της αντίπαλοι, φεμινίστριας. Μια σχέση που κατά κάποιο τρόπο συμβολικά εσώκλειε όλες τις αντιφάσεις της εποχής – και ενός ΠΑΣΟΚ που νομοθετούσε προοδευτικά (αρκεί κανείς να δεί τις λυσσαλέες αντιδράσεις του γυναικείου τμήματος της ΝΔ), αλλά σε επίπεδο στυλ και άσκησης της εξουσίας παρέμενε όχι απλά ανδροκρατούμενο, αλλά και απελπιστικά μάτσο, με τα παχιά μουστάκια και τα ζεϊμπέκικα της εποχής να δίνουν και να παίρνουν. Το νεύμα του Ανδρέα στη Δήμητρα Λιάνη επιστρέφοντας απο το Χέρφιλντ ήταν απλά το επιστέγασμα αυτής της πορείας.
Ο Κωστής Κορνέτης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1975. Σπούδασε ιστορία και πολιτικές επιστήμες στο Μόναχο, το Λονδίνo, και τη Φλωρεντία. Από το 2007 εως το 2015 δίδαξε στο τμήμα ιστορίας του Πανεπιστημίου Brown και στο Κέντρο Ευρωπαϊκών και Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Από τον Σεπτέμβριο του 2015 εργάζεται ως ερευνητής στα πλαίσια του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος UC3M-CONEX Marie Curie στο Πανεπιστήμιο Carlos III της Μαδρίτης. Είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ιστορείν και της ομάδας έρευνας της αισθητηριακής ιστορίας SonorCities. Έχει συνεπιμεληθεί τους τόμους Μεταπολίτευση. Η Ελλάδα στο μεταίχμιο δύο αιώνων (με τους Μάνο Αυγερίδη, Έφη Γαζή, Θεμέλιο, 2015) και Gender and Consumption in Southern Europe since the «long 1960s» (με τους Ειρήνη Κοτσοβίλη και Νίκο Παπαδογιάννη, Bloomsburry, 2016). Το βιβλίο του Children of the Dictatorship. Student Resistance, Cultural Politics and the «Long 1960s» in Greece (Berghahn 2013, ελλ. Πόλις 2015) τιμήθηκε με το βραβείο “Edmund Keeley”.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου