zougla: Without you, κυριολεκτικά

Αυτό δεν είναι τραγούδι #1281
DJ της ημέρας, ο Αργύρης Μεθωνίτης

Θα έχετε ίσως ακούσει ότι ο ρόλος του Σούπερμαν είναι καταραμένος· ότι, και καλά, όποιος ηθοποιός βάλει τη στολή με τη μπέρτα, αργότερα του ’ρχεται ντουβρουτζάς. Προλήψεις ατεκμηρίωτες (γιατί οι συμπτώσεις δεν αποτελούν τεκμήρια). Με την ίδια λογική, εκτός από γκαντεμορόλοι, υπάρχουν και γκαντεμοτράγουδα, όπως –καλή (;) ώρα– το «Without you».

Το τραγούδι είναι σύνθεση των Pete Ham και Tom Evans, δηλαδή του κιθαρίστα και του μπασίστα ενός βρετανικού συγκροτήματος που λεγόταν Badfinger, και υπάρχει στον δίσκο τους No Dice (1970). Ερωτικό μπαλαντοειδές πατώματος. Πέρασε ντούκου τότε, γιατί δεν κυκλοφόρησε σε 45άρι (εταιρικό έγκλημα, όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων). Ας το ακούσουμε:

Οι Bandfinger δεν ήταν κακοί (αν εξετάσει κανείς τα 70s ψυχρά – γιατί, αν τα εξετάσει θερμά, κάτι τέτοια άκουγαν τα πανκιά και αναγκάστηκαν να πάρουν τα όργανα στα χέρια τους για να φτιάξουν τραγούδια που να λένε κάτι, επιτέλους!), αλλά ήταν άτυχοι. Μολονότι έκαναν επιτυχίες που σε άλλους θα έφερναν εισοδήματα ικανά να τους συντηρήσουν εφ’ όρου ζωής, εκείνοι έμπλεξαν με δικαιώματα και δικηγόρους και μηνύσεις και δικαστήρια. Εξαιτίας των δικαστικών περιπετειών, δεν εισέπρατταν τα δικαιώματα που τους αναλογούσαν και η φτώχεια, ως γνωστόν, φέρνει γκρίνια· και η γκρίνια φαγωμάρα. Κάποιοι πήραν το «Without you» τοις μετρητοίς (όχι σε χρήμα, δυστυχώς· ως νόημα). Αποτέλεσμα #1: το 1975 ο Ham αυτοκτόνησε (κρεμάστηκε στο γκαράζ του) λίγο πριν κλείσει τα 28 του, αφήνοντας πίσω του τη γυναίκα του έγκυο. Αποτέλεσμα #2: το 1983, ο Evans επίσης αυτοκτόνησε (κρεμάστηκε κι αυτός, αλλά στον κήπο του), αφήνοντας πίσω του γυναίκα και παιδί.

Στο μεταξύ, το «Without you» εξακολουθούσε να πουλάει σαν τρελό. Έχουν ηχογραφηθεί κοντά 200 διασκευές και επανεκτελέσεις του – κι αυτό είναι, αν μην τι άλλο, ενδεικτικό της εμπορικής του επιτυχίας.

Την αρχή στην παρέλαση των διασκευών έκανε ο Harry Nilsson το 1971· το 45άρι του πήγε στο Νο1 και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού – απείρως μεγαλύτερη επιτυχία από το αυθεντικό των Badfinger. Γιατί το σενιάρισε και γιατί του το πλάσαραν καλύτερα. Συμβαίνουν αυτά. (Κι αν εισπράττεις συνθετικά δικαιώματα, καλώς συμβαίνουν. Σε αντίθετη περίπτωση, λίγο να το ’χει η κούτρα του, παίρνεις παραμάσχαλα το σκοινί και ψάχνεις για δέντρο.) Ας ακούσουμε και την εκδοχή του Nilsson, που είναι και η πιο γνωστή:

Το 1994, η Mariah Carey διασκεύασε τη διασκευή του Nilsson, έβαλε λούστρο υπερπαραγωγής και ροζ τσακίσματα, και γνώρισε σούπερ (ή σούπα, αν το προφέρουμε σωστά) επιτυχία παγκοσμίως. (Σου λέει, «I can’t live, if living is without you»· τι να της πεις, «στάσου μύγδαλα»; Πάει; Δεν πάει!)

Α, ναι! Δέκα μέρες πριν την κυκλοφορία του δίσκου, ο Harry Nilsson πέθανε από καρδιακή προσβολή. (Τυχαίο; Φυσικά – μην τρελαθούμε κιόλας! Να είχε ακούσει πρώτα το τραγούδι, να πω ίσως και να μην άντεξε η καρδιά του. Αλλά αυτός άφησε τα εγκόσμια πριν τη νέα κυκλοφορία. Δηλαδή, την έκανε προληπτικά, όχι προκατειλημμένα!) Άντε, ας ακούσουμε (οι γενναίοι εξ ημών, τουλάχιστον) και αυτή την εκδοχή:

Τελικά, τι τρέχει με αυτό το «Without you»; Μήπως είναι φαρμακοτράγουδο; Μήπως θα έπρεπε, αν του έρθει κανενός και το ξανακυκλοφορήσει με επιτυχία, να ανησυχούμε για τη Mariah; Τρίχες! Αυτές είναι ιστορίες για αγρίους. (Αν και, για να πω τη μαύρη αλήθεια, δεν θα ήθελα να είμαι στη θέση της Carey και να τρέμω την ώρα που το ρημαδοτράγουδο θα ξαναπάει στην κορυφή.) Από την άλλη, ίσως να είχε ενδιαφέρον να κάτσει κάποιος να δει τι απέγιναν όλοι εκείνοι οι περίπου 200 νοματαίοι που τόλμησαν να το κυκλοφορήσουν – σε σχέση πάντα με το τι συνέβη στον αμέσως προηγούμενο. Καμιά φορά, οι συμπτώσεις έχουν μεγάλη πλάκα, οπότε μπορεί και από αυτή την έρευνα να προκύψει κανένα μακάβριο μοτίβο από εκείνα που σε κάνουν να αναρωτιέσαι αν όντως μας ψεκάζουν. Μόνο που ο ερευνητής θα πρέπει να ακούσει τις δεκάδες των διασκευών, γεγονός που δεν αποκλείεται να του προκαλέσει μόνιμη εγκεφαλική βλάβη. (Στα βαρέα και ανθυγιεινά η έρευνα, ώρες-ώρες.) Γι’ αυτό λέω ν’ αρκεστούμε στις τρεις εκτελέσεις που προηγήθηκαν. Όχι πως είμαι προληπτικός, αλλά όχι να πάω κι από τραγούδι!

* * *

Κάθε βράδυ, ένας συνεργάτης ή φίλος του dim/art διαλέγει ένα τραγούδι — ή, μάλλον όχι• αυτό δεν είναι τραγούδι, ή δεν είναι μόνο ένα τραγούδι: είναι μια ιστορία για ένα τραγούδι. Στείλτε μας κι εσείς ένα τραγούδι που δεν είναι τραγούδι στο dimartblog@gmail.com.

* * *