zougla: Let’s be entertained

Αυτό δεν είναι τραγούδι #1233
DJ της ημέρας, η Νάση Αναγνωστοπούλου

Δεν υπάρχει κανείς στον πλανήτη γη που να μην έχει βρεθεί σε τηλεφωνική αναμονή — από τότε βεβαίως που εφευρέθηκε το τηλέφωνο.

Μετά το «περιμένετε παρακαλώ» —με ή χωρίς το «παρακαλώ», κι ενίοτε χωρίς καν το «περιμένετε»— παλιά μεσολαβούσε ένα ηχητικό σκοτάδι, αυτό που το λέμε σιωπή (άκρα του τάφου ή με παράσιτα, ανάλογα την πρόοδο της τεχνολογίας των τηλεφωνικών υπηρεσιών) και που κανείς μας δεν γνώριζε πόσο θα διαρκέσει.

Ήδη από τα πρώτα δευτερόλεπτα κι ενώ αυτά γίνονταν λεπτά η αγωνία κορυφωνόταν — θα απαντήσει; Ή, κι αν ακόμη ήμασταν σίγουροι πως θα απαντήσει, σκεφτόμασταν, όσο περνούσε η ώρα, μήπως όποιος σήκωσε το τηλέφωνο ξέχασε να ειδοποιήσει τον καλούμενο. Ή μήπως έπεσε η γραμμή ξερωγώ…

Κάποια στιγμή εφευρέθηκαν τα τηλεφωνικά κέντρα… Και άνθρωποι άρχισαν να εργάζονται σε αυτά, η συμπαθής τάξη των τηλεφωνητών/τηλεφωνητριών, που τόσο άδικα τους έχει ο πολύς κόσμος κατατάξει στη συνείδησή του ίσως λίιιγο πιο πάνω από τους εντελώς ανειδίκευτους βιομηχανικούς εργάτες… αν βεβαίως υπάρχει βιομηχανία, εφάμιλλο πάντως με άλλα μη «δημοφιλή» επαγγέλματα: «Σπούδασε κόρη μου να μην γίνεις πωλήτρια/κομμώτρια/τηλεφωνήτρια» έλεγαν όλοι, κι ας έσπευδαν να ψωνίσουν στα καταστήματα όπου τους εξυπηρετούσαν πωλήτριες (και πολλές φορές τους έβγαζαν το «λάδι»), κι ας έμεναν οι κυρίες ώρες σε κομμωτήρια, απολαμβάνοντας τις περιποιήσεις μιας ταπεινής κομμώτριας. (Ποτέ μου δεν κατάλαβα γιατί η ίδια υποτιμητική διάθεση δεν υπήρχε για τον κουρέα…)

Η τηλεφωνήτρια; Ααααα αυτή ήταν ίσως μια βαθμιδούλα παραπάνω… Γιατί από αυτήν κρεμόσουν περιμένοντας να συνομιλήσεις με κάποιον ή λιγώνονταν οι άνθρωποι από κάποια βαθιά φωνή, βιώνοντας μυστηριακές καταστάσεις και φαντασιώσεις σχετικά με το πρόσωπο «πίσω από τη φωνή».

Το ηχητικό σκοτάδι όμως, η σιωπή, παρέμενε αδιάψευστος μάρτυρας της ύπαρξης του «κενού περιεχομένου χρόνου» αλλά, όπως μια δράση δημιουργεί μιαν αντίδραση, έτσι και μια μη δράση δημιουργεί μιαν ανάγκη.

Κι έτσι οι εταιρείες παραγωγής τηλεφωνικών κέντρων σκέφτηκαν να «γεμίσουν με χρώμα» αυτή τη σιωπή, να προσθέσουν δηλαδή ήχο, δηλαδή μουσική.

Και τότε νόμος ιερός και απαρέγκλιτος καθιερώθηκε. Η μουσική αυτή να μην είναι άλλη από το κυρίως μουσικό θέμα της αριστουργηματικής ομολογουμένως ταινίας «Το Κεντρί«.
Πείτε μου έναν άνθρωπο, έναν, που ειδικά τις δεκαετίες ’70, ’80, ’90 να μην έχει στηθεί σε τηλεφωνική αναμονή και να μην τον έχει συντροφεύσει (έως εκνευρίσει από ένα χρονικό σημείο και μετά) η συγκεκριμένη σύνθεση, αυτό το πανέμορφο και χαρακτηριστικό rag κομμάτι.

Ήταν τέτοια η προτίμηση των εταιρειών παραγωγής τηλεφωνικών κέντρων στο εν λόγω μουσικό κομμάτι ώστε σιγά σιγά ξεχάστηκε η προέλευσή του κι όταν το ακούγαμε στο ραδιόφωνο μπορεί και να σκεφτόμασταν «αααα, η μουσική της αναμονής!» Ή, αν ήμασταν κάπως αφηρημένοι, μπορεί να κοιτούσαμε το χέρι μας απορώντας σε ποιον είχαμε τηλεφωνήσει και γιατί δεν κρατάμε ακουστικό.

Κι έτσι, από τη μία η πρόοδος της τεχνολογίας κι από την άλλη η επίδραση που είχε σε όλους μας η ταινία και η μουσική της, πέρασε στην αιωνιότητα το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό κομμάτι, που ερχόταν από λίγο πιο μακριά στο χρόνο, από τις αρχές του 20ού αιώνα.

Το Ragtime ήταν το πρώτο στιλ τζαζ μουσικής, πιο πολύ για σόλο πιάνο και λιγότερο για ορχήστρα. Το βασικό χαρακτηριστικό του είναι ο συγκοπτόμενος ρυθμός. Αναπτύχθηκε ιδιαίτερα την περίοδο 1900 – 1915. Οι συνθέσεις Ragtime, τα αποκαλούμενα και rags, αποτέλεσαν επίσης μέρος του ρεπερτορίου της τζαζ της Νέας Ορλεάνης αλλά και της λευκής σχολής του Ντίξιλαντ. Το Ragtime παίζεται μέχρι και σήμερα από παραδοσιακές ορχήστρες.

Ο Ernest Hogan ήταν πρωτοπόρος του μουσικού αυτού είδους και ήταν ο πρώτος δημιουργός αυτών των συνθέσεων ή «rags». Ο ίδιος έδωσε στις συνθέσεις του το όνομα «rags» και στη μουσική του «Ragtime» από την γενέτειρά του «Shake Rag» στο Bowling Green του Kentucky.

Ωστόσο o Scott Joplin θεωρείται ο βασιλιάς του Ragtime κι έχει περάσει στην αιωνιότητα με το πασίγνωστο μουσικό θέμα από την αριστουργηματική ταινία «Το κεντρί». Τη μουσική επένδυση της ταινίας έκανε ο Marvin Hamlisch, ο οποίος διασκεύασε άψογα το πασίγνωστο και πολυαγαπημένο κομμάτι του Scott Joplin «The Entertainer». [Πηγή μου ο εαυτός μου και η Wikipedia]. Τις προηγούμενες δεκαετίες οι εταιρείες πώλησης τηλεφωνικών κέντρων θεωρούσαν νόμο απαρέγκλιτο να βάζουν αυτό το κομμάτι στην αναμονή της τηλεφωνικής γραμμής. [Πηγή μου ο εαυτός μου και όλη η υφήλιος].

* * *

Κάθε βράδυ, ένας συνεργάτης ή φίλος του dim/art διαλέγει ένα τραγούδι — ή, μάλλον όχι· αυτό δεν είναι τραγούδι, ή δεν είναι μόνο ένα τραγούδι: είναι μια ιστορία για ένα τραγούδι. Στείλτε μας κι εσείς ένα τραγούδι που δεν είναι τραγούδι στο dimartblog@gmail.com.

* * *