zougla: Ομπάμα

Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2016

Ομπάμα

—της Ειρήνης Σωτηροπούλου—

Γεννημένη το 2000, κι έχοντας μόλις πρόσφατα αρχίσει να παρακολουθώ την πολιτική επικαιρότητα και να ασχολούμαι με την πρόσφατη ιστορία, το πρόσωπο των Ηνωμένων Πολιτειών στο μυαλό μου δεν ήταν ποτέ αυτό του Ρέγκαν, του Κλίντον ή του Μπους: ήταν αποκλειστικά και μόνο το πρόσωπο του Μπαράκ Ομπάμα. Αυτό που αγουροξυπνημένη και ενοχλημένη είδα στην τηλεόραση ένα πρωί καθημερινής πριν πάω στο σχολείο — το πρωί της εκλογής του, στις 5 Νοεμβρίου 2008, αφού η μητέρα μου έκρινε (ορθά) πως η στιγμή ήταν ιστορική και όφειλε να μας ξυπνήσει νωρίτερα ώστε να την παρακολουθήσουμε. Λίγα πράγματα μπορούν να αποζημιώσουν έναν μαθητή για τα λεπτά χαμένου πολύτιμου πρωινού ύπνου, όμως εκείνη η στιγμή συγκαταλέγεται σίγουρα σε αυτά.

Έτσι, μου φαίνεται αυτονόητο ο πρόεδρος να είναι ένα αφροαμερικανό παιδί μεικτού γάμου από τη Χαβάη, που στα 55 του χρόνια εξακολουθεί να φέρνει σε ψηλό άτσαλο μπασκετμπολίστα από το γειτονικό αμερικανικό λύκειο, με προοδευτική ατζέντα και εμφανίσεις σε όλα τα δημοφιλή και καλόγουστα αμερικανικά show σχολιασμού της επικαιρότητας από κωμικούς (και ναι, αποτελούν ξεχωριστό και ανεπτυγμένο είδος εκεί), όντας διατεθειμένος να κοροϊδέψει τον εαυτό του και το κόμμα του στο Saturday Night Live ή μαζί με τον Jimmy Fallon και την Ellen Degeneres, που υποδέχεται youtubers στο Λευκό Οίκο και συνομιλεί μαζί τους με άνεση, που χορεύει και τραγουδά στο βήμα, που περνάει το Halloween ανοίγοντας τον Λευκό Οίκο σε μασκοφορεμένα παιδιά και παίζει με τα social media χωρίς να κουβαλάει την αμήχανη αύρα του παππού που προσπαθεί να συνδεθεί με τη «νεολαία», που δακρύζει μιλώντας για τα θύματα ενός ακόμα ανεξέλεγκτου οπλοφόρου ή ακούγοντας ζωντανά την γερασμένη-αλλά-εντυπωσιακή Aretha Franklin, που φαίνεται να βρήκε στον αντιπρόεδρο του και τον κολλητό του και κάνει επαγγελματικό stand-up comedy στο White House Correspondents’ Dinner «καταστρέφοντας» με εκλεπτυσμένο χιούμορ και ρητορική άνεση τα media και τον Ντόναλντ Τραμπ. Ναι, υπάρχει λόγος που είναι τόσο αγαπητός στους νέους: Βρίσκεται στο ίδιο μήκος κύματος με εμάς.

Όμως ο προσωπικός θαυμασμός που τρέφω για αυτόν τον άνθρωπο δεν πηγάζει αποκλειστικά από το έμφυτο επικοινωνιακό του ταλέντο και την χαλαρή, για πολιτικό, σύσταση του. Ο Ομπάμα καταρρίπτει ριζικά το πρότυπο του επισήμου, τεχνοκράτη, γερασμένου και άκαμπτου πολιτικού με ασπρισμένα μαλλιά και ρυτίδες (αν και οι πρόσφατες εξελίξεις στις ΗΠΑ εμφάνισαν πάνω του όσες άσπρες τρίχες και ρυτίδες απέτυχαν να επιφέρουν 8 χρόνια θητείας) που στις ομιλίες του αναφέρει σωστές, ηθικές και ενθαρρυντικές προτάσεις και προτροπές απλώς και μόνο επειδή είναι μέρος του ρόλου του· αλλά το καταρρίπτει χωρίς να έρχεται σε οποιαδήποτε επαφή με το λαϊκισμό. Παρά την εξαιρετικού επιπέδου μόρφωσή του και την μεγάλη του εμπειρία στο δημόσιο τομέα και στην πολιτική, καταφέρνει να μην γίνεται ούτε τυπικός τεχνοκράτης ξενίζοντας το (παγκόσμιο) ακροατήριο του σε επίσημες ομιλίες για σύνθετα και κρίσιμα ζητήματα, ακόμα και όταν αυτές συμπεριλαμβάνουν πολλή ορολογία. Δίνει την αίσθηση πως ό,τι λέει το εννοεί πραγματικά και προσωπικά.

Αυτό ήταν μέχρι πρόσφατα για εμένα το πρόσωπο των ΗΠΑ: Υψηλό μορφωτικό επίπεδο, παροχή ευκαιριών σε όλους, προώθηση των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, των γυναικών και των μελών της κοινότητας LGBT, πραγματική σύνδεση με τους νέους, καινοτομία, χιούμορ, νηφαλιότητα, ταπεινότητα, σθένος και ρητορικό ταλέντο. Φυσικά δεν αποτελεί το αντιπροσωπευτικό δείγμα, εάν υπάρχει κάτι τέτοιο σε μια τόσο ανομοιογενή και διχασμένη κοινωνία.

Δεν θέλω και μάλλον δε μπορώ να κάνω μια πλήρη, ενημερωμένη και τεκμηριωμένη αξιολόγηση της πολιτικής του, θα αναφέρω μόνο πως σιγά σιγά συνειδητοποιώ ότι το να έχουν οι ΗΠΑ έναν τέτοιο πρόεδρο ήταν μάλλον ένα ευχάριστο διάλειμμα, μια χαρισματική εξαίρεση στον κανόνα. Όμως, δεν γνωρίζω ακόμα κάποιον άλλον. Αυτό που έχει καταφέρει ο Ομπάμα είναι να εμπνεύσει βαθιά και πραγματικά τη γενιά μου και να αποδείξει πως υπάρχει η δυνατότητα αυτή η εξαίρεση να γίνει ο κανόνας.

2524