Charles M. Schulz (1922-2000)

Στη ζωή μου δεν υπάρχει σκοπός, κατεύθυνση,
δεν υπάρχει στόχος, νόημα — κι όμως, είμαι ευτυχισμένος.
Δεν καταλαβαίνω, τι διάολο κάνω σωστά;

—Charles M. Schulz—

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ, στις 26 Νοεμβρίου 1922, γεννήθηκε ο Charles M. Schulz, ο δημιουργός του Snoopy, του Charlie Brown και της υπόλοιπης παρέας των θρυλικών Peanuts.

—της Ειρήνης Βεργοπούλου—

Προς τα τέλη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, ένας νεαρός Αμερικανός λοχίας ηγείτο μιας μικρής ομάδας στρατιωτών· υπάγονταν στην 20ή μεραρχία του αμερικανικού στρατού, που είχε σταλθεί στην Ευρώπη. Ο λοχίας ήταν πολύ τυχερός: αυτός και οι συμπολεμιστές του ελάχιστα ενεπλάκησαν σε μάχες. Η ίδια η μεραρχία τους διακρίθηκε: μεταξύ άλλων, συνέβαλε στην απελευθέρωση του στρατοπέδου του Νταχάου, στις 29 Απριλίου του 1945. Ο νεαρός Αμερικανός λοχίας της ιστορίας μας, όμως, δεν χρειάστηκε να χρησιμοποιήσει το αυτόματο όπλο του παρά μόνο μια φορά, κι αυτό σε μια συμπλοκή στο τέλος του πολέμου. Χρειάστηκε να το χρησιμοποιήσει, αλλά δεν το χρησιμοποίησε: τη στιγμή εκείνη ανακάλυψε ότι είχε ξεχάσει να το γεμίσει. Ευτυχώς, διηγείτο χρόνια αργότερα, ο Γερμανός στρατιώτης βιάστηκε να παραδοθεί μόνος του.

Δεν του ήταν χρήσιμα αυτά τα όπλα του λοχία Charles Schulz. Το βασικό του εργαλείο έμελλε να είναι το πενάκι του, με το οποίο θα έφτιαχνε τον «κόσμο» του Charlie Brown, του χαρακτήρα comic strips που πλησιάζει τα εβδομήντα, και που δεν είμαστε σίγουροι αν είναι παιδί, έφηβος ή ενήλικας, αλλά είναι οπωσδήποτε ο σταθερά  δημοφιλής, ευαίσθητος, ανασφαλής αλλά και συχνά αισιόδοξος τυπάκος της ζωής μας. Σαφώς παραμένει χαμηλών τόνων, παρά την διαχρονική και ευρύτατη δημοφιλία του, και παρά την επιρροή που είχε πάνω στη εξέλιξη της τέχνης του σκίτσου και στην σύγχρονη κουλτούρα ακόμα, αυτός και η παρέα των ετερόκλητων άλλων προσωπικοτήτων που τον περιστοιχίζουν. Κρατιέται καλά για τα χρόνια του, λοιπόν, και είναι και μετριόφρων.

Στην επέτειο της γέννησης του δημιουργού του, του ορίτζιναλ Charlie, βρήκαμε και μεταφράσαμε για το dim/art ένα κείμενο για τη ζωή του, από την ιστοσελίδα του Μουσείου Charles Schulz, που έχει έδρα στη Santa Rosa της Καλιφόρνια. Επίσης ξετρυπώσαμε τα πραγματικά πρόσωπα που κρύβονται πίσω από τα σκίτσα των φίλων του Charlie — και ενός κάποιου  σκύλου.

Charles M. Schulz  (26 Νοεμβρίου 1922- 12 Φεβρουαρίου 2000)

Το πρωί της Κυριακής 13 Φεβρουαρίου 2000, οι αναγνώστες εφημερίδων άνοιξαν τις σελίδες με τα κόμιξ όπως έκαναν εδώ και σχεδόν πενήντα χρόνια, προκειμένου να διαβάσουν τις πιο πρόσφατες περιπέτειες του Charlie Brown, του Snoopy και της υπόλοιπης παρέας των Peanuts. Αυτή η Κυριακή ήταν διαφορετική, όμως: λίγες μόλις ώρες προτού οι εφημερίδες φτάσουν στα κατώφλια των σπιτιών με την τελευταία αυθεντική τριάδα καρέ των Peanuts, ο δημιουργός τους Charles M.Schulz, που κάποτε περιέγραψε τη ζωή του ως «γεμάτη απόρριψη», είχε φύγει ήρεμα στον ύπνο του, υποκύπτοντας σε επιπλοκές του καρκίνου του εντέρου. Ήταν ένα ποιητικό τέλος στη ζωή του αφοσιωμένου σκιτσογράφου ο οποίος, από τις πρώτες αναμνήσεις του, ήξερε ότι το μόνο που ήθελε να κάνει ήταν «να σχεδιάζει αστείες εικόνες».

Η ποίηση στη ζωή του Schulz ξεκίνησε δυο μέρες αφού γεννήθηκε στη Μιννεάπολη της Μιννεσότα, στις 26 Νοεμβρίου του 1922, όταν ένας θείος του έδωσε το παρατσούκλι “Sparky” από το άλογο Spark Plug στο κόμιξ στριπ Barney Google. Ο πατέρας του «Sparky», o Carl, ήταν Γερμανικής καταγωγής και η μητέρα του Dena προερχόταν από μεγάλη νορβηγική οικογένεια. Έμεναν στο Σαιντ Πωλ, όπου ο Carl δούλευε ως μπαρμπέρης. Σε όλη του τη νιότη, πατέρας και γιος μοιραζόντουσαν το τελετουργικό τις Κυριακές τα πρωινά να διαβάζουν τις αστείες σελίδες. O Sparky ενθουσιαζόταν με τα στριπς όπως του Skippy, του Mickey Mouse, και του Popeye. Βαθιά μέσα του, πάντα ήξερε ότι ήθελε να γίνει σκιτσογράφος· όταν είδε το 1937 τη δημοσίευση του σχεδίου που είχε φτιάξει για τον Spike, τον οικογενειακό σκύλο, να δημοσιεύεται στη σειρά Ripley’s believe it or not που αναδημοσιευόταν σε παναμερικανικό επίπεδο στις εφημερίδες, ήταν μια περήφανη στιγμή στη ζωή του νεαρού έφηβου. Βελτίωσε την τεχνική όταν, ως μαθητής Λυκείου, και με την ενθάρρυνση της μητέρας του, παρακολούθησε μαθήματα δι΄ αλληλογραφίας στην Ομοσπονδιακή Σχολή Εφαρμοσμένου Σχεδίου.

Τσάρλι και Σπάρκι

Καθώς ο Σουλτς συνέχισε να σπουδάζει και να τελειοποιεί το καλλιτεχνικό του στιλ από τα τέλη του 1920 μέχρι και σε όλη τη δεκαετία του 1940, το είδος της τέχνης των κόμιξ πέρασε από μια μεγάλη αλλαγή. Τα κόμιξ ολόκληρης σελίδας των δεκαετιών 1920 και 30, έδιναν στους καλλιτέχνες το χώρο να αποδώσουν τις λεπτομέρειες Αρτ Ντεκό και τις ευαισθησίες των ημερών, συμπεριλαμβανομένων των πολύ στιλιζαρισμένων εικονογραφήσεων του Dick Tracy […]. Οι αρχισυντάκτες των εφημερίδων στα τέλη του 1940 και ’50 ωστόσο, προώθησαν ένα μετα-πολεμικό μινιμαλιστικό μοντέλο, ωθώντας τους καρτουνίστες τους να συρρικνώσουν το μέγεθος του κόμικ στριπ, να ελαχιστοποιήσουν τις γραμμές της πένας, και να οξύνουν το χιούμορ τους με καθημερινά φαρσικά αστεία και εγκεφαλικό χιούμορ, απευθυνόμενα σε ένα ολοένα αυξανόμενο εκπαιδευμένο κοινό. Το ευφυές, στεγνό, εσωστρεφές χιούμορ του Schulz ταίριαζε γάντι στα εξελισσόμενα πολιτιστικά στάνταρντς των κόμιξ στα μέσα του 20ού αιώνα.

Δυο τεράστιας σημασίας γεγονότα συνέβησαν με λίγες μέρες διαφορά τα 1943, που βαθιά επηρέασαν το υπόλοιπο της ζωής του Schulz: η μητέρα του πέθανε στα 50 της από καρκίνο ενώ ο ίδιος θα  επιβιβαζόταν με άλλους φαντάρους σε ένα τρένο για να ξεκινήσει στρατιωτική καριέρα. […] Για το υπόλοιπο της ζωής του, αυτή η περίοδος θα τον στοίχειωνε, με τη διπλή εμπειρία της απώλειας της μητέρας του και την πραγματικότητα του πολέμου.

Αφού επέστρεψε από τον πόλεμο το φθινόπωρο του 1945, ο Schulz εγκαταστάθηκε με τον πατέρα του σε ένα διαμέρισμα πάνω από το κουρείο του Carl στο Σαιντ Πωλ, αποφασισμένος να πραγματοποιήσει το πάθος του να γίνει επαγγελματίας σκιτσογράφος. Βρήκε δουλειά στο πρώην κολέγιό του, πουλούσε σκιτσάκια του ενός τετραγώνου στο The Saturday Evening Post και είχε και τη χαρά να τρέχει για τρία χρόνια το εβδομαδιαίο κόμιξ του Li’l Folks στην τοπική εφημερίδα St.Paul Pioneer Press. Αυτά τα πρώιμα δημοσιευμένα σκίτσα εστίαζαν σε συνοπτικά σχεδιάσματα μικρομέγαλων παιδιών με μεγάλα κεφάλια που αντιδρούσαν με λέξεις και πράξεις πέρα από την ηλικία τους. Ο Schulz τελειοποιούσε  τις επιδεξιότητές του για όλη την εσωτερική αγορά. Το πρώτο στριπ Peanuts εμφανίστηκε στις 2 Οκτωβρίου 1950, σε επτά εφημερίδες σε όλη τη χώρα. Παρόλο το ότι να είναι επαγγελματίας σκιτσογράφος ήταν όνειρο ζωής του Schulz, στα 27 του, δεν θα μπορούσε ποτέ να προβλέψει τη μακροβιότητα και την παγκόσμια επιρροή της φαινομενικά απλής δημιουργίας του με τα τέσσερα κουτάκια.

Η συνεχιζόμενη απήχηση των Peanuts πηγάζει, σε μεγάλο κομμάτι, από την ικανότητα του Schulz να παρουσιάζει τις παρατηρήσεις του και να συνδέεται με το κοινό του με τρόπους που άλλα κόμικ στριπς δεν μπορούν. Καθώς του κάθε χαρακτήρα η προσωπικότητα παίρνει σάρκα και οστά μέσα στα χρόνια, οι αναγνώστες όλο και πιο στενά καταλάβαιναν την προσκόλληση του Linus στην κουβέρτα του, τον πόνο καρδιάς του Charlie Brown για τη Μικρή Κοκκινομάλλα, του Schroeder την αφοσίωση στον Μπετόβεν  την ικανότητα στα αθλήματα της Peppermint Patty και αποτυχία στα μαθήματα, και της Lucy τις γνώσεις για…ε…τα πάντα. Η άνοδος της δημοτικότητας του Snoopy στα 1960s είχε άμεσο συσχετισμό με την εξέλιξή του από τετράποδο ζωάκι σε έναν δίποδο, με εξαιρετική φαντασία και ισοδύναμο χαρακτήρα στο στριπ, πράγμα που επέτρεψε στον Schulz να πάει τις ιστορίες του σε ολοένα καινούργιες κατευθύνσεις.

 

Η υπόγεια ιδιοφυία του Schulz βασιζόταν στην ικανότητά του να κρατά τους γνωστούς και αναγνωρίσιμους χαρακτήρες του φρέσκους αρκετά ώστε να προσελκύουν νέους αναγνώστες, ενώ παράλληλα κρατούσαν το ενδιαφέρον του σταθερού κοινού και το έκαναν να ζητά περισσότερα. Το χιούμορ του ήταν ανάλογα με τη στιγμή παρατηρητικό, πονηρό, σαρκαστικό, νοσταλγικό, γλυκόπικρο, χαζούλι και μελαγχολικό, με περιστασιακά ξεσπάσματα φαντασίας και αναίρεσης της πραγματικότητας. Όταν ο Schulz  ανακοίνωσε την απόσυρσή του τον Δεκέμβριο του 1999, το κόμικ στριπ Peanuts εμφανιζόταν σε πάνω από 2600 εφημερίδες παγκοσμίως, με τα λευκώματα να έχουν μεταφραστεί σε πάνω από 25 χώρες. Έχει βραβευτεί με τις υψηλότερες τιμές από τους συναδέλφους του σκιτσογράφους, έχει λάβει βραβεία Έμμυ για τις ταινίες του κινουμένων σχεδίων, έχει αναγνωριστεί και επαινεθεί από την κυβέρνηση των Η.Π.Α και από ξένες κυβερνήσεις, η NASA έχει ονομάσει διαστημόπλοια από τους χαρακτήρες του και μια συναυλία εμπνευσμένη από αυτόν έχει γίνει στο Carnegie Hall. Και σήμερα ακόμα η παρέα των Peanuts συνεχίζει να διασκεδάζει και να εμπνέει τους νέους, και τους νέους στην καρδιά.

* * *

Επίμετρο

Ποιοι ήταν οι (πραγματικοί) άνθρωποι που ενέπνευσαν τον Schulz να φτιάξει τους ήρωές του;

Μια σχετική ανασκαφή μας στο Διαδίκτυο, μας αποκαλύπτει ότι:

Ο Charlie Brown, καταρχάς, ήταν μεν πλασμένος σαν ιδιοσυγκρασία πάνω στον ίδιο τον δημιουργό του, όμως το όνομα ανήκε σε έναν συνάδελφό του, τον Charlie Brown, από την σχολή τεχνών δι’ αλληλογραφίας στην οποία φοίτησε και δούλεψε.

Η αυταρχική και με κοφτερή γλώσσα Lucy εμπεριέχει στοιχεία του χαρακτήρα του ίδιου του Schulz, αλλά το πρότυπο  ήταν η πρώτη του γυναίκα, η Joyce Halverson.

Ο σκύλος Snoopy έχει φτιαχτεί πάνω στον οικογενειακό σκύλο Spike. To όνομα Snoopy μάλλον βγήκε από μια νορβηγική λέξη που χρησιμοποιούσε η μητέρα του Schulz και που δηλώνει κάτι γλυκό και χαριτωμένο.

Ο Linus, αδελφός της Lucy, έχει πάρει το όνομα από έναν συμφοιτητή του στη σχολή πάλι, τον Linus Mauerer. [*Δεν γνωρίζουμε αν ο συμφοιτητής εκείνος κρατούσε κουβέρτα ή όχι].

Η (Μικρή Κοκκινομάλλα) Little Red-Haired Girl ήταν η Donna May Johnson, μια λογίστρια στη σχολή πάλι, που ο Schulz αγαπούσε, αλλά η οποία τον είχε απορρίψει, ενώ η Peppermint Patty ήταν μια ξαδέρφη από την πλευρά της μητέρας του.

Ο χαρακτήρας Franklin Armstrong ήταν ο πρώτος Αφροαμερικανός ήρωας, και «γεννήθηκε» στις 31 Ιουλίου του 1968. Ο Schulz τον έφτιαξε, ανταποκρινόμενος σε ένα γράμμα που είχε λάβει τον Απρίλιο του ίδιου έτους, από την δασκάλα Harriet Glickman που τον παρότρυνε να εισαγάγει έναν έγχρωμο φίλο για τον Charlie.

To πουλί Woodstock πρωτοεμφανίστηκε ως χαρακτήρας και φιλαράκος του Snoopy το 1967. Για τρία χρόνια είχε τακτική παρουσία στη σειρά, αλλά δεν είχε όνομα. Τελικά, στις 22 Ιουνίου του 1970, για πρώτη φορά ονοματίστηκε, και ο Schulz είπε ότι τον είχε βγάλει έτσι από το ροκ φεστιβάλ.

Και κάτι ακόμα:   οι φανατικοί της σειράς, προσπαθούν χρόνια να καταλάβουν ποιο κομμάτι του Μπετόβεν παίζει ο Schroeder στο πιάνο του.

* * *

Εδώ άλλες επετειακές αναρτήσεις του dim/art

 

 

 

 

 

 

Στο:Επετειακά Tagged: Charles M. Schulz, comics, Ειρήνη Βεργοπούλου, κόμιξ, Peanuts

from dimart http://ift.tt/2grClso
via IFTTT