zougla: I shot the sheriff

Αυτό δεν είναι τραγούδι #1412
DJ της ημέρας, η Νάση Αναγνωστοπούλου

Ούτε που θυμάμαι πόσες δεκαετίες έχουν περάσει, κι αν τελικά θυμηθώ ούτε που πρόκειται να σας το πω· αλλά εκείνο που πρέπει να σας πω είναι πως ναι, κάπου εκεί (χρονικά) ήρθε στη ζωή μας η ιδιωτική ραδιοφωνία, συμπέρασμα που βγαίνει αβίαστα γιατί δεν υπάρχει ποτέ περίπτωση η κρατική ραδιοφωνία να είχε εκπομπή εκμάθησης αγγλικής βασισμένη αποκλειστικά σε στίχους τραγουδιών. Και δεν χωράει ουδεμία αμφιβολία περί τούτου, πως δηλαδή επρόκειτο για ιδιωτικό ραδιοφωνικό σταθμό: αν ήθελε το κρατικό ραδιόφωνο να έχει εκπομπή με μαθήματα αγγλικών θα επέλεγε στίχους το πολύ της πρώιμης εποχής των Beatles.

Στην εκπομπή, η ενθύμηση της οποίας βγήκε στην επιφάνεια τις προάλλες, είχα πέσει εντελώς τυχαία, δεν χρειαζόμουν μαθήματα αγγλικών, μια σχετική fluency στη γλώσσα αυτή την είχα παιδιόθεν, το δε μάθημα, δεύτερο ή τρίτο, πού να θυμάμαι τώρα, ήταν πάνω στους στίχους I shot the sheriff, but I did not shoot the deputy!
Προσπερνώ το γεγονός ότι από αυτό το μάθημα εγώ τελικά κάτι έμαθα, τι σημαίνει η λέξη deputy έμαθα — βλέπετε τότε δεν είχαν εμφανιστεί ακόμη στην ελληνική τηλεόραση οι αμερικανικές σειρές όπου τώρα πια οι πάντες ξέρουμε όλη την ιεραρχική κλίμακα σε όλες τις κρατικές υπηρεσίες των ΗΠΑ. Κάθισα που λέτε τότε και την άκουσα την εκπομπούλα και ήταν πολύ χαριτωμένη, μπορώ να πω, γιατί είχε και «παρενθέσεις», εκτός δηλαδή από την απόδοση των στίχων ανέφερε ανάλυση και ερμηνεία εκφράσεων, κάποια καλολογικά στοιχεία, παρομοιώσεις και διάφορες άλλες υποφώσκουσες σημασίες.

Και δώσ’ του να επιμένει ο «καλλιτέχνης» πως δεν σκότωσε τον βοηθό, πως σκότωσε τον σερίφη. Και δώσ’ του ο ραδιοφωνικός καθηγητής να εξηγεί στους μαθητές του την αντιστοιχία ανάμεσα στο Every day the bucket goes to the well, but one day the bottom will drop out και στο πολλές φορές πάει η στάμνα στη βρύση αλλά μια σπάει. Και δώσ’ του να βγάζει στην επιφάνεια «τι θέλει να πει ο ποιητής» όταν μας λέει Sheriff John Brown always hated me for what I don’t know, γιατί ναι μεν μπορεί ο ποιητής να μην ήξερε τον λόγο, εμείς όμως, οι μαθητές, θα μαθαίναμε πολύ καλά πως τον μισούσε για το χρώμα ή τη φυλή του. Κάτι για το οποίο θα υπερθεματίζαμε στις μέρες μας με όλα αυτά τα πάμπολλα «περιστατικά» αναίτιας βίας και θανατηφόρων πυροβολισμών από αστυνομικούς απέναντι σε μαύρους πολίτες των ΗΠΑ.

Ήθελα να γράψω, λέει ο Μάρλεϊ, «I shot the police», αλλά η κυβέρνηση θα έκανε μεγάλο χαμό κι έτσι προτίμησα να πω «I shot the sheriff», αλλά η ιδέα είναι η ίδια: δικαιοσύνη… Που όσο να πεις είναι πιο λάιτ, λέω εγώ…

Το 1992, το «Cop Killer», τραγούδι ενός άλλου καλλιτέχνη, του Ice-T, επικρίθηκε έντονα για τους «ωμούς» ομολογουμένως στίχους του, οι φαν του όμως απάντησαν πως αυτό είναι εντελώς υποκριτικό αφού ουδέποτε ασκήθηκε παρόμοια κριτική στο τραγούδι του Μάρλεϊ, παρότι είχε το ίδιο θέμα.

Μάλλον όμως δεν είχε το ίδιο θέμα… Γιατί μάλλον ο ποιητής Μπομπ ξεγέλασε ανάμεσα σε άλλους και τον «καθηγητή» των αγγλικών και τελικά δεν σκότωσε ούτε τον σερίφη ούτε τον deputy, αλλά σκότωσε τον γιατρό! Ή τουλάχιστον αυτό ήθελε να κάνει…

Το 2012 η Έσθερ Άντερσον, ηθοποιός, φωτογράφος και σκηνοθέτης, κοπέλα του Μάρλεϊ πριν αυτός γίνει διάσημος, υποστήριξε πως ο Μπομπ αντιδρούσε έντονα που εκείνη έπαιρνε αντισυλληπτικά και πως αυτό αφορά το τραγούδι και το επιβεβαιώνουν οι στίχοι: Every time that I plant a seed he said, «Kill it before it grows».

Τελικά εκείνο το μάθημα αγγλικών έπιασε τόπο ακόμη και σε μένα, που μια fluency την είχα όπως είπα παραπάνω, αφού όλα αυτά τα θυμάμαι κάθε φορά που ακούω το εν λόγω τραγούδι.

I shot the sheriff, but I did not shoot the deputy
I shot the sheriff, but I did not shoot the deputy

All around in my home town
They’re trying to track me down
They say they want to bring me in guilty
For the killing of a deputy
For the life of a deputy, but I say

I shot the sheriff, but I swear it was in self-defense
I shot the sheriff, and they say it is a capital offense

Sheriff John Brown always hated me

For what I don’t know
Every time that I plant a seed
He said, «Kill it before it grows»
He said, «Kill it before it grows», I say

I shot the sheriff, but I swear it was in self-defense
I shot the sheriff, but I swear it was in self-defense

Freedom came my way one day
And I started out of town
All of a sudden I see sheriff John Brown
Aiming to shoot me down
So I shot, I shot him down, I say

I shot the sheriff, but I did not shoot the deputy
I shot the sheriff, but I did not shoot the deputy

Reflexes got the better of me
And what is to be must be
Every day the bucket goes to the well
But one day the bottom will drop out
Yes, one day the bottom will drop out, but I say

I shot the sheriff, but I did not shoot the deputy, oh no
I shot the sheriff, but I did not shoot the deputy, oh no

* * *

Κάθε βράδυ, ένας συνεργάτης ή φίλος του dim/art διαλέγει ένα τραγούδι — ή, μάλλον όχι· αυτό δεν είναι τραγούδι, ή δεν είναι μόνο ένα τραγούδι: είναι μια ιστορία για ένα τραγούδι. Στείλτε μας κι εσείς ένα τραγούδι που δεν είναι τραγούδι στο dimartblog@gmail.com.

* * *