zougla: Νύχτα στάσου

—του Γιάννη Παπαθεοδώρου για τη στήλη Ανώμαλα Ρήματα—

Μετά το φιάσκο της υποψηφιότητας της κ. Μυρσίνης Λοΐζου και την αμήχανη συμπόρευση της κυβέρνησης με τον κ. Πέτρο Κόκκαλη, το ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ απέκτησε προσφάτως μια πιο «πολιτική» διάσταση, αφού η κ. Ραλλία Χρηστίδου εξήγησε πως οι λόγοι της συμμετοχής της στο ευρωψηφοδέλτιο αφορούν κυρίως την άνοδο της ακροδεξιάς, τις κοινωνικές και έμφυλες ανισότητες, την αντιμετώπιση του προσφυγικού και μεταναστευτικού ζητήματος. Ως πεπειραμένο πλέον στέλεχος του κόμματος, η κ. Χρηστίδου έχει ενσωματώσει τη βασική ρητορική της Κουμουνδούρου και με τον, πάντα συμπαθητικό, τρόπο της αποφάσισε να δημοσιοποιήσει τη συμμετοχή της στις εκλογές, ζητώντας εμπιστοσύνη για το όραμά της. Στο τέλος, ωστόσο, της συνέντευξής της, η κ. Ραλλία Χρηστίδου ήταν κατηγορηματική: «Από την άλλη, είναι αυτονόητο ότι θα αποχωρήσω σιγά-σιγά από τη νύχτα. Είναι κάτι που θέλω να γίνει. Δεν βρίσκω τη νύχτα τόσο γοητευτική όσο παλιά».[1] Δεν ξέρω αν οι Ευρωπαίοι πολίτες που θα προσέλθουν στις κάλπες των επικείμενων εκλογών νοιώθουν πιο ήσυχοι με αυτή τη δήλωση της υποψήφιας του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά σίγουρα η απόφασή της δείχνει μια μάλλον διλημματική επιλογή στα νέα της (πιθανά) καθήκοντα: από τη μία η Ευρωβουλή, από την άλλη η «νύχτα». Πάντως, πριν απαντήσει οριστικά στο κορυφαίο δίλημμα που έθεσε στους ψηφοφόρους, έσπευσε η ίδια να διευκρινίσει πως «δεν υπάρχει ασυμβίβαστο» στο να κάνει παράλληλα και δισκογραφία.

Για να είμαστε δίκαιοι, η κ. Χρηστίδου δεν αποτελεί τη μοναδική περίπτωση πολιτικής ελαφρότητας με την οποία τα κόμματα αντιμετωπίζουν συχνά τη συγκρότηση των ψηφοδελτίων τους. Τραγουδιστές, αθλητές, ηθοποιοί, καλλιτέχνες, άνθρωποι της show biz αλλά και επιχειρηματίες αποτελούν, εδώ και χρόνια, τους «κράχτες» που καλούν το εκλογικό σώμα να εμπιστευτεί την επιλογή προσώπων λόγω της δημοφιλίας τους και όχι λόγω της επιλογής προγραμμάτων, ιδεών και αξιών. Προφανώς, τίποτε δεν εμποδίζει τα ίδια τα πρόσωπα αυτά να είναι φορείς των συγκεκριμένων ιδεών και αξιών —και να τις τιμούν με την υποψηφιότητά τους— αλλά συνήθως αυτό που κυριαρχεί είναι οι ατάκες που παραπέμπουν στις προηγούμενες ιδιότητες τους και στο λούστρο της αναγνωρισιμότητας τους. Κατά κάποιο τρόπο, ίσως και άθελά τους, γίνονται έτσι μέρος του προβλήματος, αφού η σημερινή Ευρώπη πάσχει ακριβώς από τη μετατροπή της πολιτικής σε μετα-πολιτική. Το λεγόμενο «celebrity effect» δεν είναι πάντα ο καλύτερος τρόπος για να τραβήξουν τα κόμματα τους πολίτες στην κάλπη. Από μια άποψη, μάλιστα, αυτές οι εκλογές ίσως αποδειχτούν καθοριστικές για τα «κόμματα της παλιάς σχολής», που εξακολουθούν να νομίζουν πως η πολιτική συμμετοχή περνά μέσα από τις «αστραφτερές» υποψηφιότητες. Η άνοδος του ευρω-σκεπτικισμού και του λαϊκισμού, καθώς και η ενδεχόμενη υποχώρηση των δύο μεγάλων ευρωπαϊκών πολιτικών οικογενειών (Κεντροδεξιά και Κεντροαριστερά) θα δημιουργήσουν νέες ανακατατάξεις μέσα στο ίδιο το εσωτερικό των κομμάτων.

Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι η συγκρότηση των ευρωψηφοδελτίων έχει γίνει πια «ταυτοτικό πρόβλημα» για την ίδια τη φυσιογνωμία των κομμάτων. Ο καιρός που ο ευρωβουλευτής ή η «ευρωβουλεύτρια» (σε συριζαϊκή διάλεκτο) αντιμετωπιζόταν ως υποψηφιότητα πολυτελείας στις Βρυξέλλες πέρασε ανεπιστρεπτί. Η Ευρώπη κλυδωνίζεται και μαζί με αυτή κινδυνεύουν και τα εθνικά συμφέροντα των χωρών που βρέθηκαν στη δίνη της κρίσης. Μπροστά σε αυτές τις εξελίξεις, η αντοχή των ευρωπαϊστών πολιτών και των δημοκρατικών κομμάτων θα κριθεί από την επιμονή τους στο να υπερασπιστούν με ισχυρά πολιτικά επιχειρήματα τα επιτεύγματα και τις προοπτικές της Ενωμένης Ευρώπης. Εδώ και καιρό, όλα δείχνουν πως η κρίση της Ευρώπης κυοφορεί, ανάμεσα σε άλλα, και ένα νέο μοντέλο πολιτικής. Το μοντέλο αυτό περνάει υποχρεωτικά μέσα από τις λίστες των υποψηφίων και μελλοντικών αντιπροσώπων μας, που θα καταλάβουν μια θέση στο Ευρωκοινοβούλιο. Όσο τα κόμματα επιμένουν πως τα μείζονα ευρωπαϊκά προβλήματα θα αντιμετωπιστούν με ευκαιριακές λύσεις «εσωτερικής κατανάλωσης», τόσο περισσότερο απομακρύνονται από την επόμενη μέρα της Ευρώπης. Οι φωνές που θα ακουστούν στο επόμενο Ευρωκοινοβούλιο πρέπει να είναι καθαρές και δυνατές. Γιατί αυτές θα πρέπει να ακούγονται ακόμη περισσότερο την ώρα που ο λαϊκισμός θα προσπαθεί να τις σκεπάσει με κραυγές∙ ιδίως όταν αρχίζει να νυχτώνει στη «Σκοτεινή Ήπειρο».

[1] https://www.news247.gr/celebrities/rallia-christidoy-eimai-sto-stayrodromi-an-eklego-afino-ti-nychta.6708191.html