zougla: Ισπανικό πανδοχείο

—του Γιάννη Παπαθεοδώρου για τη στήλη Ανώμαλα Ρήματα—

“Syriza-Podemos-Venceremos”. Το σύνθημα δεν είναι και τόσο παλιό (2014) αλλά φαίνεται πως ξεχάστηκε γρήγορα. Αν κρίνουμε από την επίσημη ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ για τις ισπανικές εκλογές, «οι προοδευτικές δυνάμεις της Ισπανίας είναι αναμφίβολα οι μεγάλοι νικητές των ισπανικών εκλογών». Ακολουθώντας πιστά το δρόμο του πολιτικού τυχοδιωκτισμού, ο ΣΥΡΙΖΑ προσπάθησε να κρύψει την ήττα του «αδελφού κόμματος» των Podemos για να κλέψει κάτι από τη νίκη των Σοσιαλδημοκρατών. Η φάρσα ολοκληρώθηκε με το «τιτίβισμα» του κ. Παπαδημούλη με τις αστείες νουθεσίες προς την κ. Γεννηματά για να μη συγκυβερνήσει με τη Δεξιά, εξηγώντας της μάλιστα πως ο Σάντσεζ επιλέγει την…. «Προοδευτική Συμμαχία»! Λίγες μέρες αργότερα, για άλλη μια φορά, ο ΣΥΡΙΖΑ καταδίκαζε «κάθε αντιδημοκρατική παρέμβαση ενάντια στην εκλεγμένη κυβέρνηση» του Μαδούρο, στη Βενεζουέλα, ολοκληρώνοντας έτσι τη διαρκή στήριξή του στα καθεστώτα που βουλιάζουν στον αντιδημοκρατικό αυταρχισμό και οδηγούν μια χώρα σε εμφύλιο πόλεμο, στο όνομα, πάντα, του αντι-ιμπεριαλισμού και της «ξένης επέμβασης». Από τη μια μεριά, η «Προοδευτική Συμμαχία» και τα διακριτικά «ανοίγματα» στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, από τη άλλη το προκλητικό φλερτ των «συριζομαδούρων» με τις λατινο-αμερικάνικες democratures (δημο-κτατορίες). Για τον ΣΥΡΙΖΑ, άλλωστε, η πολιτική μοιάζει πολλές φορές με τα παλιά ισπανικά πανδοχεία. Οι πελάτες τρώνε μόνο αυτά που έχουν ήδη φέρει μαζί τους.

Πριν από μερικά χρόνια, ο ΣΥΡΙΖΑ μαζί με άλλα κόμματα της λεγόμενης «αντισυστημικής» Αριστεράς (Κ.Ε.Α.) θα άλλαζαν την Ευρώπη και τον κόσμο. Έτσι ισχυριζόταν τουλάχιστον ο εγχώριος εκφραστής αυτής της ελπίδας. Σήμερα, τα κόμματα αυτά είτε αρχίζουν να συμπιέζονται είτε αρχίζουν να περιθωριοποιούνται, καθώς εκφράζουν πλέον την πλήρη αδυναμία τους να διαχειριστούν το «σύστημα». Ο ΣΥΡΙΖΑ, το πιο επιτυχημένο —εκλογικά— παράδειγμα ενός τέτοιου κόμματος, βρέθηκε στην εξουσία και οδηγήθηκε όχι μόνο στην καταστροφή του πολιτικού DNA του «αντισυστημισμού» του αλλά στον πολιτικό αυτό-εξευτελισμό του· και κάπως έτσι τέλειωσε και το ανέκδοτο της «αριστερής διαχείρισης» της κρίσης, ενώ παράλληλα επινοήθηκε η λεγόμενη «αριστερή» ανανέωση της σοσιαλδημοκρατίας, μέσα από μια σειρά αποτυχημένων πειραμάτων στροφής της σε λαϊκιστικές λύσεις καταγγελτισμού. Στη Γαλλία, για να μείνουμε σε ένα κεντρικό ευρωπαϊκό παράδειγμα, η «αριστερή στροφή» οδήγησε τη Σοσιαλδημοκρατία σε αδιέξοδο.

Υπάρχει νέος ρόλος, λοιπόν, για τη Σοσιαλδημοκρατία σήμερα; Ας ξεκινήσουμε και πάλι από το Νότο. Αν κάτι έδειξαν ξεκάθαρα οι εκλογές στην Ισπανία είναι πως τα παιδιά και τα εγγόνια του Φράνκο (το Vox) ζουν ακόμη ανάμεσά μας. Στις επικείμενες εκλογές άλλωστε, όλα δείχνουν πως οι μεγάλες «παραδοσιακές» πολιτικές οικογένειες της Ευρώπης θα έχουν σαφώς μειωμένη εκπροσώπηση στο Ευρωκοινοβούλιο επειδή η Ακροδεξιά θα κάνει πλέον ορατή την παρουσία της σε όλους τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Η Σοσιαλδημοκρατία πρέπει να σηκώσει, για άλλη μια φορά, το ιστορικό βάρος της δημοκρατικής άμυνας απέναντι στο νέο-ναζισμό, εστιάζοντας σε εκείνα τα προβλήματα που οδηγούν τους πολίτες σε ακραίες λύσεις. Είναι πολλοί αυτοί που γράφουν για τον «εκφασισμό» της κοινωνίας. Είναι πολλοί που μνημονεύουν διαρκώς της Βαϊμάρη. Είναι όμως λίγοι όσοι ασχολούνται σοβαρά με τα ίδια τα προβλήματα που έστρεψαν τον κόσμο προς τον πολιτικό εξτρεμισμό της Άκρας Δεξιάς. Η ανεργία, το μεταναστατευτικό, η έλλειψη ασφάλειας, η κρίση της αντιπροσώπευσης έχουν φτιάξει ένα εκρηκτικό μείγμα που επιτρέπει στους ακροδεξιούς λαϊκιστές να δηλώνουν με θράσος πως αυτές οι Ευρωεκλογές πρέπει να σηματοδοτήσουν την αντίστροφη μέτρηση για την απαρχή της διάλυσης της Ευρώπης.

Μπορεί άραγε να αντέξει η Δημοκρατία και πώς; Να ένα ερώτημα που στοιχειώνει τις επικείμενες κάλπες, χωρίς να μπορεί κανείς να προεξοφλήσει την απάντηση. «Περισσότερη δημοκρατία» ωστόσο σημαίνει «περισσότερη Ευρώπη», η αλλιώς σφυρηλάτηση των δεσμών και των θεσμών ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης με διαρκή αναφορά στην «κοινωνία των πολιτών». Το τρένο της Ευρώπης μοιάζει να έχει κολλήσει. Δεν πάει ούτε μπροστά ούτε πίσω. Η Αγγλία με το BREXIT κατέβηκε από το τρένο. Κάποιες άλλες χώρες απειλούν πως θα κατέβουν στην επόμενη στάση. Το παιχνίδι της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης έγινε σταδιακά ένα παιχνίδι αμοιβαίων απειλών. Δεν είναι λίγοι αυτοί που λένε πως χρειάζεται πλέον ένα «δημοκρατικό σοκ» μπροστά στην άνοδο της Ακροδεξιάς. Όπως έγραφε πρόσφατα o Guardian, o Σάντσεζ, ακόμη και μέσα στην ασταθή κυβερνητική ισορροπία της Ισπανίας, είναι για, την ώρα, το μόνο αποτελεσματικό «ευρωπαϊκό» ανάχωμα στα σχέδια της Ακροδεξιάς. Είναι το πρώτο «δημοκρατικό σοκ» απέναντι στα φαντάσματα του Φράνκο. Δεν ξέρω ποια άλλα είναι τα μηνύματα των Ισπανικών εκλογών αλλά αυτό ήταν κάτι που όντως έγινε, στην Ισπανία. Καιρός να το καταλάβουν όσοι ακόμη συχνάζουν στα παλιά πανδοχεία, τρώγοντας «από τα έτοιμα».

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Ανώμαλα ρήματα