Έκθεση για τη ζωή και το έργο της Μαρίας Κάλλας

Ξεκίνησε η λειτουργία της μόνιμης έκθεσης προσωπικών αντικειμένων και τεκμηρίων από τη ζωή και το έργο της Μαρίας Κάλλας στο Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας, το οποίο διαχειρίζεται ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ).

Η έκθεση, σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση του πρώτου χρόνου επαναλειτουργίας του θεάτρου, έρχεται να το εδραιώσει στη συνείδηση των Αθηναίων πολιτών, και όχι μόνο, με την Μαρία Κάλλας να αποτελεί πλέον ένα αναπόσπαστο μέρος της ιστορίας του, αλλά και του ίδιου του χώρου.

Την έκθεση εγκαινίασε ο πρόεδρος του ΟΠΑΝΔΑ, Κωνσταντίνος Μπιτζάνης, ο οποίος αναφέρθηκε στις πολλαπλές προσπάθειες που έχουν γίνει ανά τα χρόνια για να φτιαχτεί ένας χώρος που να τιμά τη ζωή και το έργο της Μαρίας Κάλλας και τόνισε τη σημαντικότητα της σύνδεσης αυτού του ιστορικού χώρου με την Μαρία Κάλλας, η οποία αποτελεί κομμάτι της ιστορίας του λυρικού θεάτρου.

Επίσης, εξέφρασε τη βεβαιότητα για μελλοντικές προσπάθειες περαιτέρω ανάδειξης της Κάλλας λέγοντας ότι «…η σημερινή έκθεση δεν είναι το τελευταίο έργο που θα κάνει ο Δήμος Αθηναίων για να αναδείξει και να τιμήσει τη μεγάλη καλλιτέχνιδα, αλλά θα ακολουθήσει κι άλλο. Κι εμείς ως ΟΠΑΝΔΑ θα κάνουμε μια μεγάλη προσπάθεια γι’ αυτό».

Μιλώντας για την έκθεση η Μαρία Φλώρου, η οποία ανέλαβε τη γενική εποπτεία της, ανέφερε ότι το εγχείρημα αυτό «σκοπό έχει να αναδείξει την αξία της, να ευαισθητοποιήσει και να ενημερώσει τους επισκέπτες του χώρου για το φαινόμενο Κάλλας και να αποτελέσει αφορμή για περαιτέρω αναζήτηση του έργου και της ζωής της».

Στο πλαίσιο των εγκαινίων πραγματοποιήθηκαν και τα αποκαλυπτήρια επιγραφής που τιμά τα 73 χρόνια παρουσίας της ΕΛΣ στο Θέατρο Ολύμπια. Ο πρόεδρος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Βασίλης Καραμητσάνης, που παρευρέθηκε στην εκδήλωση, τόνισε ότι «είναι πολύ μεγάλη χαρά, συγκίνηση, αλλά και μια αποκατάσταση της μνήμης της Μαρίας Κάλλας, η οποία ας μην ξεχνάμε είναι ένα τέκνο της Λυρικής, και γεννήθηκε μέσα σε αυτό το σπίτι».

«Η επιγραφή αυτή τιμά τη σχέση της ΕΛΣ με αυτό το θέατρο όλα αυτά τα χρόνια και μας δίνει τη βαριά κληρονομιά για το νέο ξεκίνημα που επιχειρούμε, να μπορέσουμε να σταθούμε και ως ΟΠΑΝΔΑ και ως Δήμος Αθηναίων αντάξιοι της ιστορίας και της κληρονομιάς που μας δίνει αυτό το θέατρο», είπε ο κύριος Μπιτζάνης.

Ολοκληρώνοντας ο πρόεδρος του ΟΠΑΝΔΑ μίλησε για την πρώτη χρονιά επαναλειτουργίας του θεάτρου, η οποία παρά τις δυσκολίες ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία, λόγω της αρμονικής συνεργασίας των δύο πολιτιστικών φορέων του δήμου, της Τεχνόπολης και του ΟΠΑΝΔΑ.

Οι βάσεις έχουν τεθεί για την επόμενη σεζόν, η οποία θα προσφέρει στους δημότες ένα ακόμα πλουσιότερο πρόγραμμα, με συναυλίες των μουσικών συνόλων του δήμου αλλά και εξωτερικές παραγωγές και φυσικά με τη Μαρία Κάλλας να παίρνει πλέον τη θέση που της αξίζει στον ιστορικό αυτό χώρο που φέρει πλέον το όνομά της.

Λίγα λόγια για την συλλογή και την έκθεση

Η συλλογή συγκροτήθηκε μετά από αγορές που έκανε ο Δήμος Αθηναίων το 2000 στο Παρίσι κατά την διάρκεια μεγάλης δημοπρασίας αντικειμένων της Μαρίας Κάλλας με τη συμμετοχή του Υπουργείου Πολιτισμού. Με το πέρασμα του χρόνου η συλλογή αυτή εμπλουτίστηκε από δωρεές και χρησιδάνεια.

Τα αντικείμενα της συλλογής διακρίνονται στις εξής κατηγορίες ως προς το είδος τους: πρωτότυπες φωτογραφίες, πρωτότυπες επιστολές προς την Μαρία Κάλλας ή της ιδίας, αυθεντικές αφίσες παραστάσεων, αντίγραφα προγραμμάτων παραστάσεων, αποκόμματα συνεντεύξεων και δημοσιεύσεων σε εφημερίδες και περιοδικά εποχής, τηλεγραφήματα, προσωπικά αντικείμενα (ρούχα, αξεσουάρ, περούκα), πίνακες ζωγραφικής και έργα γλυπτικής, αναμνηστικά αντικείμενα εμπνευσμένα από την καλλιτέχνιδα, σημειωματάρια σκηνικών, παρτιτούρες, δίσκοι και cds, βιβλία, περιοδικά κ.ά.

Η μουσειολογική ομάδα «έχτισε» ένα περιβάλλον, το οποίο δίνει στον επισκέπτη την αίσθηση ότι η έκθεση αποτελούσε ανέκαθεν μέρος του χώρου και βρίσκεται σ’ έναν συνεχή διάλογο με την ιδιαιτερότητα και την ιστορικότητα του σημαντικού αυτού κτιρίου.

Σκοπός της έκθεσης είναι να αναδείξει τη δύναμη, τη μοναδικότητα και τη λάμψη της Μαρίας Κάλλας και να δημιουργήσει μια διαχρονική σύνδεση μεταξύ της καλλιτέχνιδας και του θεάτρου, που αποτελούν δύο αναπόσπαστα κομμάτια της ιστορίας του λυρικού θεάτρου και του Θεάτρου Ολύμπια.

Τα εκθέματα είναι αντικείμενα που έχουν αγοραστεί από το δήμο Αθηναίων και αποτελούν μέρος της συλλογής του.

Πληροφορίες 

Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη

Ωράριο λειτουργίας:

21.05.19 – 31.07.19
Τρίτη με Παρασκευή 10.00-18.00
Σάββατο & Κυριακή 10.00-14.00
Τον Αύγουστο το θέατρο θα παραμείνει κλειστό. Από τον Σεπτέμβριο η έκθεση θα λειτουργήσει με νέο ωράριο.

Πρόσβαση:

Μετρό: Στάση Πανεπιστήμιο

Προσβασιμότητα:

Το Ολύμπια Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας είναι προσβάσιμο με αναπηρικό αμαξίδιο, ενώ στο ισόγειο λειτουργούν ειδικά διαμορφωμένες τουαλέτες.

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Εκθέσεις

 

from dimart http://bit.ly/2wt8A15
via IFTTT

Βιβλιοφαγία

Το Βιβλιοπωλείο Λεμόνι (Ηρακλειδών 22 Θησείο) παρουσιάζει την ατομική έκθεση της Εύης Τσακνιά με τίτλο «Βιβλιοφαγία». Τα εγκαίνια γίνονται αύριο, Πέμπτη 30 Μαΐου, στις 7.00 μ.μ.

Η Εύη Τσακνιά, με σπουδές ζωγραφικής στις Σχολές Καλών Τεχνών στο Παρίσι και στη Μαδρίτη, έχει στο ενεργητικό της πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις, ενώ ασχολείται και με την εικονογράφηση βιβλίων. Επίσης, συνεργάζεται με το dim/art (να τα λέμε κι αυτά).

Στα σαράντα ένα έργα της έκθεσης περιλαμβάνονται πρωτότυπα σχέδια και εξώφυλλα βιβλίων που εκδόθηκαν την τελευταία πενταετία, όπως του Αργύρη Χιόνη, του Νίκου Καχτίτση και της Έλενας Μαρούτσου, καθώς και έργα που συνομιλούν με παλαιότερους συγγραφείς, όπως ο Λιούις Κάρολ, ο Τζόναθαν Σουίφτ και ο Ράντγιαρντ Κίπλινγκ, διαχρονική πηγή έμπνευσης της ζωγράφου.

Η έκθεση αυτή είναι αποτέλεσμα μιας βουλιμικής –παιδιόθεν– βιβλιοφαγίας, που εξερευνά το βιβλίο όχι μόνο ως περιεχόμενο αλλά και ως αντικείμενο και αφορμή για νέες εκδοχές και αναγνώσεις.

 

Διάρκεια έκθεσης: Μέχρι 15 Ιουλίου.

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Εκθέσεις

from dimart http://bit.ly/2Wxrq5M
via IFTTT

Το ποίημα της εβδομάδας 29/5

Δύο επιθανάτια ποιήματα

—Mumon Gensen—
Μετάφραση από τα αγγλικά: Γιώργος Τσακνιάς

Η ζωή είναι σαν ένα σύννεφο ομίχλης
που βγαίνει από μια σπηλιά στο βουνό.
Ο θάνατος είναι ένα φεγγάρι
που ταξιδεύει στον ουρανό.
Αν σε απασχολεί πολύ τι νόημα έχουν
θα μείνεις για πάντα δεμένος
σαν τον γάιδαρο στο παλούκι.

*

Η ζωή είναι ένας τροχός που γυρνάει διαρκώς
και η κάθε μέρα είναι η σωστή.
Όποιος απαγγέλλει ποιήματα την ώρα που πεθαίνει
απλώς προσθέτει κι άλλη παγωνιά στο χιόνι.

Ο Mumon, μοναχός του Ρινζάι Ζεν και ποιητής, αυτοσχεδίασε τα δύο αυτά ποιήματα στις 7 Μαΐου του 1390 και αμέσως μετά πέθανε.

* * *

Άλλα ποιήματα, άλλων εβδομάδων

from dimart http://bit.ly/2JJc6Nl
via IFTTT

Παλιές ιστορίες του Σωτήρη Κακίση

Κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Αιγαίον και τις εκδόσεις Κουκκίδα το βιβλίο του Σωτήρη Κακίση «Παλιές ιστορίες», στο οποίο περιλαμβάνονται τρία παλαιότερα:  Τα «Παραμύθια σαν αστεία άστρα», τα «Μέρη που χάσανε τη μαγεία τους» και «Οι καλές γυναίκες».

* * *

Ο έρωτας

Βγάζεις μόνο μια φωτογραφία. Είναι φωτογραφία νυχτερινή και εκείνη τη στιγμή νομίζεις ότι φωτογραφίζεις έναν δρόμο άδειο και στο βάθος κάτι φώτα πολύχρωμα μιας ταβέρνας. Κρεμασμένα στο σύρμα, όπως είναι πάντοτε τα πολύχρωμα φώτα μιας ταβέρνας που φωτογραφίζεις.

Δεν είναι τίποτα αυτή η φωτογραφία. Ούτε απαθανάτισες την πτώση ενός αεροπλάνου, ούτε απαθανάτισες εκείνη την απαίσια γκριμάτσα τού Δημήτρη όταν τηλεφωνούσες.

Όταν όμως πιάνουνε κι εμφανίζουνε τη φωτογραφία, βλέπεις έκπληκτος ένα τεράστιο τρακτέρ που έκλεινε τελείως το δρόμο προς την ταβέρνα, που ο φακός το έπιασε, που το μάτι δεν το είχε πιάσει.

Είναι φοβερό να κρύβονται τέτοια πράγματα από τα μάτια μας.

Από το Παραμύθια σαν αστεία άστρα, 1984

Σχέδιο του Νίκου Χουλιαρά από τη δεύτερη έκδοση του «Παραμύθια σαν αστεία άστρα».

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Πριν από το βιβιλιοπωλείο

from dimart http://bit.ly/2XcvGVc
via IFTTT

Η Αθήνα της Κατοχής με το βλέμμα του κατακτητή

Έκθεση φωτογραφίας στο Φετιχιέ τζαμί

«Με το βλέμμα του κατακτητή: η Αθήνα της Κατοχής στη φωτογραφική συλλογή του Βύρωνα Μήτου», είναι ο τίτλος της έκθεσης που διοργανώνει έως τις 30 Ιουνίου 2019 η Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, σε συνεργασία με το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης και με την υποστήριξη της Εφορείας Πόλεως Αθηνών, στο Φετιχιέ Τζαμί, εντός του αρχαιολογικού χώρου της Ρωμαϊκής Αγοράς Αθηνών.

Πώς αποτύπωσαν την Αθήνα στην περίοδο της Κατοχής οι ίδιοι οι κατακτητές; Ποια θέματα επέλεγαν να απαθανατίσουν και από ποια απέστρεφαν το βλέμμα τους, και γιατί; Τι κρύβεται πίσω από την ηρεμία των ερασιτεχνικών φωτογραφιών που κατέληξαν να κοσμούν τα προσωπικά λευκώματα των στρατιωτών και αξιωματικών του γερμανικού στρατού;

Σε αυτά και μια σειρά από άλλα ερωτήματα, αναφορικά με τις συνθήκες που οδήγησαν στη φωτογραφική παραγωγή της κατοχικής Αθήνας, επιχειρεί να δώσει απαντήσεις η περιοδική έκθεση «Με το βλέμμα του κατακτητή: η Αθήνα της Κατοχής στη φωτογραφική συλλογή του Βύρωνα Μήτου».

Επαγγελματικές και ερασιτεχνικές φωτογραφίες Γερμανών στρατιωτών που υπηρέτησαν τη θητεία τους στην Ελλάδα τα χρόνια της γερμανικής κατοχής (1941-1944), φωτίζουν τη φωτογραφική δραστηριότητα των Μονάδων Προπαγάνδας του Γ΄ Ράιχ.

Τα φωτογραφικά αυτά τεκμήρια συλλέχθηκαν συστηματικά από έναν Γερμανό στρατιώτη, που είχε υπηρετήσει στην Υγειονομική Υπηρεσία του γερμανικού στρατού στα Βαλκάνια, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Με την επιστροφή του στη Γερμανία, άρχισε την αναζήτηση φωτογραφικών τεκμηρίων από περιοχές στις οποίες βρέθηκε. Μετά τον θάνατό του, η συλλογή του κληροδοτήθηκε στην κόρη του, η οποία στη δεκαετία του 1980 πούλησε το τμήμα που αφορούσε την Ελλάδα, δηλαδή περισσότερες από 3.000 φωτογραφίες, στον Βύρωνα Μήτο.

Το καινούργιο που μας φέρνει αυτή η έκθεση είναι η εστίαση στον τρόπο που βιώθηκε η περίοδος της Κατοχής από το Γ΄ Ράιχ και τους στρατιώτες του. Φωτογραφίες τραβηγμένες από στρατιώτες ιδιωτικά, μεταγενέστερες ανατυπώσεις, βοηθούν να γίνει κατανοητό όχι μόνο πώς επέλεξαν να δουν οι κατακτητές την Ελλάδα και τους Έλληνες την περίοδο της Κατοχής –και ποιες πλευρές επέλεξαν να αφήσουν αόρατες–  αλλά και το πώς αυτές οι φωτογραφίες χρησίμευσαν στη συνέχεια για να συγκροτηθούν κοινότητες μνήμης, πώς αποτέλεσαν ενθύμια της νεανικής τους ηλικίας και ταυτόχρονα της πιο δραματικής περιόδου της σύγχρονης ιστορίας της Ευρώπης.

Μέσα από την εικονιστική αναπαράσταση δίνεται η ευκαιρία εμπλουτισμού  της ιστορικής μνήμης — ενός εμπλουτισμού που είναι εξαιρετικά επίκαιρος, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που παρόμοιες ιδεολογίες και πρακτικές αναβιώνουν παντού στην Ευρώπη.

Πηγή: Ναυτεμπορική (gkoul@naftemporiki.gr)

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Εκθέσεις

from dimart http://bit.ly/2YJb3Ar
via IFTTT

Μαζί τ’ ακούγαμε

Η Ντόρα Τσικαρδάνη γράφει για την ποιητική συλλογή της Μαρίας Τοπάλη με τίτλο «Μαζί τ’ ακούγαμε» (εκδόσεις Πατάκη, 2018), με τη μορφή απάντησης σε ερωτήματα που θέτει η ποιήτρια. Η αρχική μορφή αυτού του κειμένου διαβάστηκε στην παρουσίαση του βιβλίου στον χώρο τέχνης και λόγου Μ92 του βιβλιοπωλείου «Κωνσταντινίδης» στη Θεσσαλονίκη, στις 18 Μαΐου 2019.

* * *

I. Υπάρχει μέσα στο «Μαζί τ’ ακούγαμε» ένα ποίημα που, για μένα «απαντά» σε ένα ερώτημα; Ανταποκρίνεται ένα συγκεκριμένο ποίημα σε μια ανάγκη; Σε ποια; Σε ποιό ερώτημα;

Καθόλου αυτονοήτως, ναι, υπάρχει. Περισσότερα από ένα, αλλά αναγκαστικά πρέπει να το ξεχωρίσω, ακριβώς γιατί κούμπωσε τόσο με τους δικούς μου προβληματισμούς, όσο και τη διάθεσή μου. Πρόκειται για «Το τραγούδι των «Μαζί τ’ ακούγαμε»». Γραμμένο σε αντίστιξη με την γνωστή εξισωτική, ήτοι ισοπεδωτική, εμβληματική της παρακμής μας ρήση, το «μαζί τα φάγαμε». Μαζί τα φάγαμε, αυτοί που μαζί τα ακούγαμε; Μαζί τα ακούγαμε, παρά το γεγονός, ότι μαζί δεν φάγαμε ή μήπως, μαζί παραμυθιαστήκαμε, ενώ χωριστά τρώγαμε ή μήπως μαζί σιωπήσαμε, γιατί όσοι τρώνε δεν μιλάνε κι όσοι βλέπουν δεν ανακατεύονται, παρά το γεγονός ότι ακούγανε; Πάντως, το μαζί, το μοίρασμα δεν αφορά τα υλικά αγαθά, ενώ σαφώς αφορά τα βάρη. Δεν αφορά ούτε και τα πνευματικά αγαθά, γιατί εκεί κι αν υπήρξε πανωλεθρία.

Υπάρχει λοιπόν ένα ερώτημα που θέτει το ποίημα; Νομίζω, ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα από ένα. Κάθε ανάγνωσή του τα αυξάνει. Κάθε προσωπική αναγωγή, επίσης. Περισσότερο μου μοιάζει βασανιστική, πυρετώδης αναρώτηση, συγκείμενη από πολλά, μικρά και μεγάλα ερωτήματα. Θα τα συμπύκνωνα όμως, ως κρίση του «ανήκειν». Το «μοίρασμα» φαίνεται, ότι είναι αυτό που απασχολεί τη Μαρία και όχι μόνον αυτήν. Μετά βεβαιότητος απασχολεί και μένα. Αντιλαμβάνομαι τα ερωτήματα αυτά ως απευθυνόμενα σε μια οικτρή μειοψηφία: της γενιάς μας, της κοινωνίας, της αριστεράς, της πολιτικής. Προφανώς, με αφορούν σε βαθμό υπερθετικό.  Με την ποιήτρια μοιράζομαι την κοινή ηλικία, καταγωγή (όχι μόνον τοπική), σπουδές, απόψεις και έναν όγκο εμπειριών. Αυτά, τα ίδια ή και περισσότερα, τα μοιράζομαι και με πολλούς άλλους όμως, χωρίς να σημαίνουν το παραμικρό. Πόσο «μαζί» είναι το μαζί και πόσο χώρια; Πόσο ευρύ είναι το μαζί και πόσο κατακερματισμένο; Χωράει το ευρύ «μαζί» ατομικότητες;

Είναι προφανές, ότι η αναρώτηση συνυπάρχει με ένα βαρύ αίσθημα διάψευσης και ματαίωσης. Από το δεν είμαι πλούσια, μέχρι το δεν βρίσκω πλέον χορηγό. Τι συνέβη στο μεταξύ;

Στο ποίημα, αρχικά πλέκονται οι στίχοι του «Αν ήμουν πλούσιος»  της Σώτιας Τσώτου, τραγουδισμένου από τον Δώρο Γεωργιάδη και βραβευμένου το 1972 στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης με εκείνους της Μαρίας. Το Φεστιβάλ τραγουδιού με τα αντίστοιχα της Κέρκυρας, της Δράμας, της ΚΝΕ, αλλά και των Αθηνών. Κλίμα οικειότητας για τη γενιά του 60. Αυγή της μαζικής κουλτούρας και της εν Ελλάδι δημοκρατίας. Μαζί τ’ ακούγαμε. Και μαζί την αναπτύξαμε την μαζική κουλτούρα της μεταπολίτευσης με το ιδιαίτερο, αριστερό ηχόχρωμά της. Υπάρχει ένα «μαζί» ευρύ σ’ αυτή τη φάση. Ή έτσι μας φαινόταν. Μάλλον έτσι μας φαινόταν. Κάπου στη διαδρομή, το ευρύ «μαζί» άρχισε να διαψεύδεται. Κάποιοι ανακαλύψανε και τον άλλον Σεφέρη∙ γίναμε «λιγότερο» λαός; Ερώτημα. Κάποιοι συνέχισαν την παράδοση του ευρέος «μαζί» διεκδικώντας τη λαϊκότητα. Η διεκδίκησή της υπήρξε και η πλαστογραφία της; Ερώτημα. Αλλά και ποιος μπορεί να το πει με εγκυρότητα; Άλλο ερώτημα. Πολλά μικρότερα «μαζί» εντάχθηκαν στο μεγάλο. Το δικό μας «μαζί» αντίθετα γινόταν όλο και μικρότερο. Κάπου γύρω στο 2000 μας φάνηκε πάλι, ότι μπορεί να μας ενσωμάτωνε ένα μεγάλο ευρωπαϊκό – ελληνικό «μαζί». Όμως, όχι. Το 2012 διέλυσε κάθε ψευδαίσθηση. Ο 55χρονος εαυτός μας δεν μπορεί ούτε τους ήχους, ούτε τα όνειρα του 8χρονου· πολύ λιγότερο του 20χρονου και του 30χρονου.

Η κατάληξη:

Το μόνο βέβαιο: γίνανε κάποιοι πλούσιοι.
Όχι εγώ.

Η ποιήτρια κλείνει το ποίημά της δηλώνοντας ρητά αυτό που από την αρχή του προκύπτει έμμεσα. Δηλώνει την απόστασή της, περιχαρακώνει τον χώρο της έναντι του τεκμαρτού, ευρέος «μαζί». Είναι η μόνη άμυνα που διαθέτει (διαθέτουμε) εξάλλου απέναντι στην χυδαία αλήθεια του «μαζί τα φάγαμε». Ταυτόχρονα, ορίζει έναν νέο χώρο «μοιράσματος» και συνεννόησης. Η ανάγκη που ικανοποιεί το ποίημα λοιπόν, είναι τόσο ζωτική, όσο και επείγουσα. Η Μαρία ποιητικώ τω τρόπω επαναθεμελιώνει οικειότητες, επαναπροσδιορίζει ομάδα. Η απάντηση δεν είναι δεδομένη και δεν αφορά την ποιήτρια πια. Αφορά εμάς, τους αναγνώστες. Μετέχουμε ή όχι.

ΙΙ. Υπάρχει κάποιο ποίημα, που μου θέτει ένα ερώτημα και με παρακινεί σε σκέψη/αναστοχασμό/αναμέτρηση με κάτι; Ποιο είναι το ποίημα και ποιο το ερώτημα/σκέψη κ.λπ.

Όπως θα αντιλαμβανόταν πανεύκολα όποιος με γνωρίζει προσωπικά στη διάρκεια των δεκαετιών της ζωής μου, υπάρχει ένα ποίημα που μου προκάλεσε όχι απλώς σκέψεις και αναστοχασμό, αλλά αναμέτρηση με τον εαυτό μου και τις επιλογές της ζωής μου. Πρόκειται για «Τα καινούργια ρούχα του Βασιλιά», το οποίο αντιλαμβάνομαι σε άμεση συνομιλία με το «Το τραγούδι των «Μαζί τ’ ακούγαμε». Βαθύτατα πολιτική αλληγορία, παραλλαγή του γνωστού παραμυθιού του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Με την ευρύτητα και ευρυμάθεια που τη διακρίνει, η Μαρία μπαίνει σε ένα πιγκ – πογκ με τον Άντερσεν (το συνηθίζει και με άλλους, εξάλλου), το οποίο κάνει εξαιρετικά πιο ενδιαφέροντες και επιδραστικούς και τους δύο· τον Άντερσεν και κείνη, δηλαδή.

Η βάση της αφήγησης είναι η ίδια. Ο ολόγυμνος βασιλιάς έρχεται αντιμέτωπος με τη γύμνια του, όταν ένα παιδί (ήτοι, ακαταλόγιστο) ονοματίζει το πασιφανές: τη γύμνια του. Στο παραμύθι, το οποίο ξαναδιάβασα, ελέω του ποιήματος, έχουμε happy ending: ο βασιλιάς αναγνωρίζει την ανοησία του, επιβραβεύει το παιδί και την οικογένειά του και αξιολογεί αρνητικά τους συμβούλους του. Στο ποίημα, όπως και στην εν Ελλάδι ζωούλα μας, η εξέλιξη είναι διαφορετική. Οι αξιωματούχοι (ήτοι, κατά τεκμήριο εχέφρονες και καταλογιστοί) γνώριζαν πολύ καλά, πως γυμνή εξουσία δεν μπορεί να υπάρξει. Γνώριζαν όμως και κάτι άλλο, εφιαλτικότερο:

Η γύμνια του, καλά γνωστή στον ίδιο και στους συν αυτώ,
ήταν της εξουσίας η σκευή.
Μ’ αυτήν ταπείνωνε τους πάντες:
και να τον βλέπουν έτσι όπως δεν το επιθυμούσαν
και το αντίθετο να μαρτυράν. 

Σταλινισμός. Ο οποίος δεν αφορά, ούτε και αφορούσε ποτέ μόνον την κεντρική έκφραση της εξουσίας. Αφορούσε και τις μειοψηφικές, περιφερειακές ή και περιθωριακές μορφές της. Αφορούσε και αφορά και την αντι-εξουσία.

Ταυτίζομαι με το παιδί. Κάθε διάγνωση γύμνιας που πραγματοποίησα στη ζωή μου, με κορυφαίες αυτές της παρακμής, ακολουθήθηκε από απομόνωση, δυσμένεια, κατάθλιψη, απώλεια μνήμης, τα γνωστά. Παρά ταύτα, εύκολο και βολικό, κατά μία προσέγγιση.

Ταυτίζομαι και με τον αρχικαρδινάλιο. Ως εχέφρον στέλεχος που έχω υπάρξει, γνωρίζον ότι η εξουσία έχει απόλυτη ανάγκη τη σκευή, τα σύμβολα και τα πρόσωπά της, άλλες φορές σιώπησα κι άλλες αυτολογοκρίθηκα, στο όνομα της σύνεσης και των εκάστοτε απώτερων στοχεύσεων. Εκτός από την χυδαία εκδοχή του «κουβαλητή καθικιών» υπάρχει και η πιο ευγενής εκδοχή του σιωπούντος λόγω διαφωνιών και ευγενών, απώτερων σκοπών.

Έχω ηττηθεί υπό και τις δύο εκδοχές. Ονοματίζοντας, ήτοι αποκαλύπτοντας τη γύμνια, καταγγέλλεις τη σύμβαση, πλην όμως ουδείς επιθυμεί να δει το πασιφανές που δείχνεις· αυτοπεριθωριοποιείσαι, γίνεσαι «ελίτα» των σαλονιών ή των ποιημάτων (όπως καλή ώρα). Σιωπώντας, διατηρείς τη σύμβαση σε ισχύ, την ένταξη στο «μαζί» που λέγαμε, μέχρι να αποδειχθεί ανέκκλητα, ότι αυτό ουδέποτε υπήρξε. Δεν νομίζω ότι ο αναστοχασμός με οδηγεί σε οριστικό συμπέρασμα. Οι διαθέσιμες απαντήσεις μου επιβεβαιώνουν την βασική αφήγηση. Με γυμνούς βασιλείς θα πορευόμαστε· ελέω μοναρχίας επί Άντερσεν, ελέω δημοκρατίας επί Τοπάλη· εχέφρονες και καταλογιστοί θα αναλαμβάνουν την ανασύνθεση των στολών και το κτίσιμο των γεφυρών, χωρίς να έχουν απόλυτο άδικο.

Από τον Άντερσεν στην Τοπάλη, ούτε της νεωτερικότητας ο  δρόμος.

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Βιβλίο

 

from dimart http://bit.ly/2QkTJPh
via IFTTT