Το ποίημα της εβδομάδας 27/2

Semper eadem

—Κάρολος Μπωντλαίρ—
Μετάφραση: Λεωνίδας Πολυδεύκης

Πούθε η παράξενη έλεγες θλίψη αυτή σε πιάνει
σα θάλασσα που πλημμυρά μαύρο βράχο γυμνό.
Όταν η ωραία μας καρδιά το τρύγημά της κάνει
είναι ένας πόνος η ζωή κάτου απ’ τον ουρανό…
Ω ένας πόνος άχαρος δίχως μυστήριο, αλιά μου!
Σαν τη χαρά σου φανερός, κι ας μην τόνε κοιτάς
πάψε λοιπόν να με ρωτάς, περίεργη ομορφιά μου,
κι αν η φωνή σου είναι γλυκιά, πάψε! Μη με ρωτάς.
Πάψε, ανίδεη ψυχή, πάντα συνεπαρμένη,
στόμα με γέλιο παιδικό. Πιότερο απ’ τη ζεστή
ζωή μ’ αόρατους δεσμούς ο Θάνατος μας δένει.
Άσ’ την καρδιά μου! Άσ’ τηνε στο ψέμα να μεθύσει
σαν σ’ όνειρο στα ωραία σου μάτια να βυθιστεί
και κάτω από τον ίσκιο τους να κοιμηθεί, να σβήσει!

* * *

Άλλα ποιήματα, άλλων εβδομάδων

from dimart https://ift.tt/2BSjGzG
via IFTTT

«Το Μπρούκλιν δεν διαστέλλεται!»

Αν και θεοί

—του Στέλιου Φραγκούλη—

Άλλη μια γουλιά μένει. Ένα φτερωτό γουρούνι προτρέπει να ανοίξω το ζαμπόν στα πεταχτά και να χάψω ένα κομμάτι δένοντας τα κορδόνια μου. Τρέχω να προλάβω. Η λαϊκή στο τέλος έχει ψάρια. Ο ψαράς, στα πρώτα γεράματα, με γαλότσες και πριαπισμό θα πεθάνει. Το βλέπω καθώς μού ξαντεριάζει τα σαφρίδια. Τα έχει ωραία τα ψάρια πάνω στον πάγο, με τη σειρά και τα μάτια να κοιτάζουν τον ουρανό.

Ψητά άσπρα σαφρίδια με μπρόκολο. Η κυρία —δε με θυμάται— μόνη έρχεται απ’ το Μαραθώνα με το φορτηγό. Δυο ξωτικά από το Μπαγκλαντές τακτοποιούν, ζυγίζουν, στήνουν, ξεστήνουν και η κυρία Μίνα η βυζαρού, βαρυκόκκαλη, κατάξανθη, με ξεφλουδισμένα κόκκινα νύχια ενοχλεί τους περαστικούς σαν τσατσά.

Φούρνος της Θοδώρας. Του Τάκη που δουλεύει στο Δήμο. Ο Τάκης ψαρομάλλης, κάπως αρχοντικός, με ύφος σα να τον κουράζεις. Και ενώ εμείς κοιτάζουμε τα ρούχα να μας πηγαίνουν, τα συνδυάζουμε, ρωτάμε να σιγουρευτούμε, ο Τάκης φοράει σήμερα ένα ποδοσφαιρικό, γυαλιστερό σορτς που αφήνει να δροσίζονται τα λευκά και μαυροτρίχικα μπούτια του ως απάνω. Στον πισινό του έχει μια λιωμένη νυχτοπεταλούδα.

Κάπως έτσι περνάνε οι νύχτες μας στον ουρανό. Προσεύχεστε, η Μίνα κι ένας Τάκης σάς αγαπούν τρυφερά εκεί πάνω. Μόνο που θέλουν βοήθεια, γιατί είναι μόνοι και ντρέπονται που είστε ψυχές. Θά ‘θελαν νά ‘στε τέρατα μιας ένσαρκης δικαιοσύνης, όχι όπως σάρκα βγάζει σάρκα και διαβάζει στον εαυτό της παραμύθια, αλλά υπηρετώντας τον Σκοπό της αέναης καύσης της. Πανικόβλητα ένστικτα κλεισμένα σε μικρό κλουβί ρεζιλεύονται στην κάθε τους κίνηση από τις ψυχές.

Μη σάς φαίνονται λοιπόν μικροί, η κυρα-Μίνα η βυζαρού και ο Τάκης, του ουρανού, ότι πουλάνε μπρόκολα και ψωμιά αν και θεοί.

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις του Ρακοσυλλέκτη

 

from dimart https://ift.tt/2BOFlbW
via IFTTT

Ανεύρετα φιλιά

—του Γιάννη Παπαθεοδώρου για τη στήλη Ανώμαλα Ρήματα— 

Ο George Mendonsa πέθανε πριν από λίγες μέρες, σε ηλικία 95 ετών. Ήταν ο περίφημος «ναύτης» στη γνωστή φωτογραφία με «Το Φιλί», που τραβήχτηκε στο τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, αμέσως μετά την άνευ όρων παράδοση της Ιαπωνίας.[1] Δεν πρόκειται βέβαια για το ρομαντικό φιλί ενός ζευγαριού∙ ούτε καν για μια συγκυριακή επαφή λόγω αμοιβαίας σωματικής έλξης. Η κοπέλα της φωτογραφίας, η Greta Zimmer Friedman, που πέθανε σε ηλικία 92 ετών το 2016, ήταν τότε μια περαστική νοσοκόμα, βοηθός σε οδοντιατρείο. Όπως η ίδια έχει παραδεχτεί σε συνέντευξή της, ο ναύτης «την άρπαξε» και τη φίλησε. Στο πέρασμα των χρόνων, η φωτογραφία είχε ήδη κερδίσει την αισθητική της καταξίωση ενώ παράλληλα αποτελεί ένα σημαντικό ιστορικό τεκμήριο για το κλίμα εκείνων των ημερών.

Πρόσφατα, ωστόσο, και αμέσως μετά τον θάνατο του Mendonsa, το αγαλμάτινο ομοίωμα της φωτογραφίας που βρίσκεται στη Sarasota της Φλόριντα, βεβηλώθηκε. Πάνω στο πόδι της νοσοκόμας γράφτηκε με κόκκινο σπρέι το γνωστό σύνθημα της φεμινιστικής διαμαρτυρίας/καταγγελίας : #MeToo.[2] Στη διαδικτυακή συζήτηση που ακολούθησε, το άγαλμα δεν έμοιαζε πια με ένα ιστορικό μνημείο για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά με ένα αποκρουστικό σύμβολο της σεξουαλικής παρενόχλησης. Δίπλα και γύρω από «Το Φιλί» στήθηκε ένα ιδιότυπο δικαστήριο με μάρτυρες κατηγορίας, που σταδιακά σύγκριναν την «άνευ όρων παράδοση» της Ιαπωνίας, το 1945, με την ακούσια παράδοση της νοσοκόμας στην αγκαλιά του ναύτη.

Το ενδιαφέρον σημείο σε όλη αυτή την αναδρομική προβολή της «πολιτικής ορθότητας» στο παρελθόν είναι βέβαια η ανιστορική αντιμετώπιση της φωτογραφίας, του αγάλματος αλλά και της πραγματικότητας. Οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές της ιστορίας έχουν μιλήσει για τις συνθήκες του συμβάντος. Η Friedman μάλιστα, παρ’ όλο που έχει τονίσει πως δεν ήταν μια συναινετική πράξη, έχει περιγράψει το φιλί σαν μια εκδήλωση χαράς για το τέλος του πολέμου. Μέσα σε αυτά τα συμφραζόμενα, άλλωστε, δημοσιεύτηκε και η φωτογραφία με «Το Φιλί» στην Times Square, από τον Alfred Eisentaedt αλλά και από τον Victor Jorgensen, που τράβηξε το ίδιο στιγμιότυπο από άλλη οπτική γωνία. Σε κάθε περίπτωση, και για πολλά χρόνια, «Το Φιλί» έμοιαζε να είναι ένας αποχαιρετισμός στον πόλεμο και όχι ένα επίδικο θέμα στην αναμέτρηση των δικαιωμάτων των δύο φύλων.

Αυτό βέβαια δεν εμπόδισε τη μαζική και δημοφιλή κουλτούρα από το να ενσωματώσει «Το Φιλί» στις δικές της πολιτισμικές χρήσεις: αγάλματα από πλαστικά και αλουμίνιο, σκηνές από ταινίες, εορταστικές τελετές του Αμερικανικού Ναυτικού. Σε μία από αυτές τις δημόσιες τελετουργίες άλλωστε, και σε μια αντίστροφη αναβίωση της αρχικής φωτογραφίας, η τραγουδίστρια Katy Perry, φίλησε έναν 20ετή ναύτη. Ήταν ένα «σκηνοθετημένο» φιλί, που, μέσα στον καιρό του πολέμου της Αμερικής με το Αφγανιστάν (2012), σφράγισε με μια «ανάμνηση στα χείλη» τη μοναξιά του νεαρού ναύτη.[3] Η ίδια σκηνή, έστω και από την ανάποδη, αποκτούσε νέο νόημα μέσα στη συγκυρία. Έχει λοιπόν και το φιλί την δική του ιστορία∙ ακόμα και όταν μιμείται άλλα φιλιά, εξίσου «περαστικά» και τυχαία.

Το 1893, ο Γιάννης Ψυχάρης έδωσε στην Αθήνα μια διάλεξη για «Το Φιλί». Σε αυτή τη διάλεξη, ανάμεσα σε άλλα θέματα, θίγει και τα «ιστορικά του φιλιού». «Το ζήτημα γίνεται ιστορικό», λέει ο Ψυχάρης,  γιατί θα έπρεπε κανείς να δείξει τι νόημα για κάθε λαό και σε κάθε εποχή αποκτά το φιλί σε όλες τις εκδοχές του. Στη βιβλιοθήκη του Ψυχάρη άλλωστε έχει εντοπιστεί και η ανώνυμη μελέτη Le Baiser: Etude litteraire et historique, (1888) που, όπως παρατηρεί σχετικά ο Δημ. Τζιόβας,[4] πρέπει ασφαλώς πρέπει να έστρεψε το ενδιαφέρον του Ψυχάρη στο φιλί ως «μια ιδιάζουσα ανθρώπινη δραστηριότητα», με αυτόνομη ιστορική και ψυχολογική αξία. Μερικές δεκαετίες αργότερα, ο Ναπολέων Λαπαθιώτης μιλούσε για εκείνο το «ανεύρετο φιλί» που μοιάζει περισσότερο με μια συνεχή οφειλή και με μια διαρκή εκκρεμότητα, «ώσπου να πέσει σκοτεινιά/ μια μέρα του θανάτου»[5].

Οι αρχές της Sarasota πλήρωσαν χίλια δολάρια για να καθαρίσουν το άγαλμα από το γκράφιτι με το #MeToo. Η γάμπα της νοσοκόμας είναι ξανά λευκή. Η αστυνομία αναζητά ακόμη το δράστη και η σχετική συζήτηση στο διαδίκτυο συνεχίζεται. Μερικοί φανατικοί της «πολιτικής ορθότητας» προτείνουν ακόμη και την κατεδάφιση του αγάλματος, ενώ σε διάφορους ακαδημαϊκούς κύκλους της Αμερικής η βεβήλωση του αγάλματος έχει αυξήσει την ακτιβιστική αίγλη που προκαλεί η περίφημη metony#MeToo. Πέρα από τις μετωνυμίες και τις μεταφορές, πάντως, κανείς δεν πρόλαβε να ρωτήσει τον George Mendonsa και την Greta Zimmer Friedman για τα άλλα, φευγαλέα και ανεύρετα, φιλιά της ζωής τους.

[1] https://www.youtube.com/watch?v=m9PI5OYiRH4

[2] https://www.bbc.com/news/world-us-canada-47287048

[3]https://web.archive.org/web/20120701190335/http://www.usatodayeducate.com/staging/index.php/ccp/katy-perry-kisses-marine-during-nyc-fleet-week

[4] Γιάννης Ψυχάρης, Το Φιλί. Ιστορική και Ψυχολογική μελέτη, επιμ. Δημήτρης Τζιόβας, Πόλις, Αθήνα, 1996, σ. 29.

[5] https://www.youtube.com/watch?v=4Al5vpiaT7Q

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Ανώμαλα ρήματα

 

from dimart https://ift.tt/2GZWfrr
via IFTTT

Βιβάλντι, ο μέγας σινεφίλ

Αυτό δεν είναι τραγούδι #1441
Dj της ημέρας, η Ειρήνη Βεργοπούλου

Πεντακόσιες τριάντα τρεις (μέχρι τώρα) ταινίες και σειρές, με την άλικη μπέρτα των συνθέσεων του για ζεστασιά επάνω τους, και επάνω μας.

Ασθματικέ Αντόνιο, μυστηριώδη εσύ Αντόνιο, ιδιοφυή, ξεχασμένε επί αιώνες Αντόνιο, Βενετσιάνε βιολιτζή και παπά που πέθανες στη φτώχεια μέσα, όπως είναι συχνά η μοίρα όσων ευεργέτησαν την ανθρωπότητα, ευχαριστούμε — και respect.

* * *

Ένας συνεργάτης ή φίλος του dim/art διαλέγει ένα τραγούδι — ή, μάλλον όχι· αυτό δεν είναι τραγούδι, ή δεν είναι μόνο ένα τραγούδι: είναι μια ιστορία για ένα τραγούδι. Στείλτε μας κι εσείς ένα τραγούδι που δεν είναι τραγούδι στο dimartblog@gmail.com
για να γίνετε ο Dj της ημέρας.

* * *

Εδώ άλλα τραγούδια που δεν είναι τραγούδια

from dimart https://ift.tt/2E3sumo
via IFTTT

Κινούμενη άμμος 17.2.2019

—με τον Γιώργο Πήττα—

Σελίδες από το γοητευτικό SEKTE του Λευτέρη Λεβαντή, που μόλις κυκλοφόρησε από την Apopeira. Με μουσικές από την άλλη πλευρά της πύλης.

Playlist:

1. Popol Vuh – Mantra I
2. Popol Vuh – Morning Sun Rays
3. Rzewski – Winnsboro Cotton Mill Blues
4.Blondie – Rapture
5.Popol Vuh – Auf dem Weg
6. Kaikhosru Sorabji – «Cadenza I
7. Cello Suite No.1 by J.S. Bach
8. Nick Drake – Day is Done
9. Lowell Fulsom – Why Don’t We Do It In The Road? (beatles cover)
10. Dmitri Shostakovich – Waltz No. 2
11. Leonard Cohen – Take this waltz
12. Popol Vuh – Through pain to heaven
13. Jay McShann – Cherry Red
14. Shostakovich – Suite for Variety Orchestra
15. Deep Purple – Child in Time
16. Canon in D – Pachelbel (cello & guitar)
17. The Beatles – I Will

Ακούστε την εκπομπή:

Κινούμενη άμμος

Κάθε Κυριακή 21.00-23.00 ζωντανά στον Astra 92,8 (Κύπρος).
Λίγες μέρες αργότερα, στο dim/art.

Μουσική. Κυρίως στις περιοχές του κλασικού ροκ και της αφροαμερικάνικης μπλουζ σκηνής.

Λόγος. Που επιδιώκει να είναι συνεκτικός και ανθρώπινος. Απέναντι όμως σε κάθε είδους διακρίσεις και ρατσισμούς.

Η Κινούμενη Άμμος βαφτίστηκε έτσι κυρίως για να παρέχει την ελευθερία που επιθυμεί ο παραγωγός της, προκειμένου να κινείται σε διαφορετικά επίπεδα και διαθέσεις. Ορκισμένος εχθρός των «κατηγοριοποιήσεων» του τύπου «μουσική για νέους, μουσική για πένθος, για χαρούλες, για το καλοκαίρι, το απόγευμα, το πρωί», ο παραγωγός απλά ακούει αυτά που επιλέγει στο σπίτι του και στο αυτοκίνητό του και ελπίζει το ακροατήριο που τον τιμά να μην έχει πρόβλημα με άλματα που μπορεί να ξεκινούν από μια φυτεία του αμερικάνικου νότου και να καταλήγουν στον Pfitzner. Εμμονές στην εκπομπή, υπάρχουν. Ακούνε στα ονόματα Bob Dylan & Beatles. Επίσης, κατά καιρούς, η Κινούμενη Άμμος γλιστράει στα Μονοπάτια του Γαλαξία. Αυτός ήταν ο τίτλος εκπομπής που έκανε ο παραγωγός «μια φορά κι’ έναν καιρό» στο πρώτο πρόγραμμα της ΕΡΤ και κατά καιρούς επανέρχεται, με σκοτεινές ιστορίες συνοδευμένες από σκοτεινότερες μουσικές.

* * *

Εδώ κι άλλη Κινούμενη άμμος

from dimart https://ift.tt/2BLtzPK
via IFTTT

Ένα ποίημα που γιατρεύει ψάρια

Βιβλία για παιδιά: προτάσεις μιας βιβλιόφιλης μαμάς

—της Αγγελικής Μποζίκη—

Όταν ήμουν έγκυος στον Πέτρο διάβαζα αρκετή ποίηση. Και συνέχισα να του διαβάζω και αργότερα. Και καμιά φορά σκεφτόμουν: τι απαντάς σε ένα παιδί αν σε ρωτήσει τι είναι η ποίηση; Και να που οι εκδόσεις Μικρή Σελήνη μας εκπλήσσουν για ακόμα μια φορά και αποφασίζουν να εκδώσουν ένα βιβλίο για τη μαγεία της ποίησης.

Ο μικρός Άρθουρ ανησυχεί γιατί το ψάρι του, ο Λιόν, κοντεύει να πεθάνει από βαρεμάρα. Η μαμά του τον συμβουλεύει να του πει ένα ποίημα. «Μα…. τι είναι ποίημα;» αναρωτιέται ο Άρθουρ και ξεκινάει να ψάχνει στο σπίτι μήπως το βρει. Ψάχνει παντού, αλλά τίποτα. Και ύστερα ξεκινάει να ρωτάει όποιον φαντάζεται ότι μπορεί να του λύσει την απορία του. Πρώτα τον Λολό που έχει τον ποδηλατάδικο και τα ξέρει όλα. Ύστερα την κ. Ροντύ την φουρνάρισσα που είναι φίλη του. Μετά τον γερό Μαχμούντ, το καναρίνι του τον Αριστοφάνη που σίγουρα έχει πολύ μυαλό και τέλος τη γιαγιά και τον παππού του. Κάθε ένας απάντησε με διαφορετικό τρόπο στην ερώτηση του και ο Άρθουρ μπορεί να μην βρήκε κάποιο ποίημα αλλά με κάποιο μαγικό τρόπο ήξερε τι είναι ποίημα. Και τότε το ψάρι για πρώτη φορά τού μίλησε…

Ένα υπέροχο εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο του βραβευμένου Γάλλου ποιητή και συγγραφέα Jean-Pierre Simeon με κείμενο λιτό και απλό έτσι ώστε να είναι κατανοητό από τα μικρά παιδιά. H εικονογράφηση είναι του Olivier Tallec. Ονειρική, γεμάτη κίνηση, με έντονα χρώματα που θα ταξιδέψει τη φαντασία των μικρών αναγνωστών. Δεν θα μπορούσα να μην αναφέρω την πραγματικά εκπληκτική μετάφραση της Αργυρώς Πιπίνη. Ένα βιβλίο που επιχειρεί να συστήσει στα παιδιά την ποίηση και να τα κάνει να ανακαλύψουν τη μαγεία της. Η ποίηση μπορεί να αποτελέσει μια εξαιρετική αφορμή να συζητήσουμε για το πόση δύναμη κρύβουν οι λέξεις και πώς μπορούμε μ’ αυτές να εκφράσουμε τα συναισθήματα μας· ή πώς ο καθένας από μας αντιλαμβάνεται διαφορετικά αυτό που διαβάζει και πώς μια μόνο αράδα μπορεί να αγγίξει μια χορδή μέσα μας και να συμβεί κάτι μαγικό.

Ο Πέτρος διάβασε το βιβλίο και συζητήσαμε αρκετά. Με ρώτησε ποιο είναι το δικό μου αγαπημένο ποίημα και μου είπε ότι το δικό του αγαπημένο είναι μάλλον ο Θούριος. Και ύστερα αποφάσισε ότι η γιαγιά του Άρθουρ έδωσε την πιο ωραία απάντηση γιατί ένα ποίημα μπορεί να κάνει όντως «τον κόσμο σαν καινούριο».

Ένα αριστουργηματικό βιβλίο που αξίζει να μοιραστείτε με τα παιδιά σας. Τολμήστε να μοιραστείτε και το αγαπημένο σας ποίημα. Φυτέψτε σποράκια και που ξέρετε… Ίσως αργότερα μεγαλώσουν και αποδώσουν καρπούς.

* * *

Εδώ άλλες Προτάσεις μιας βιβλιόφιλης μαμάς

 

from dimart https://ift.tt/2BHDFkz
via IFTTT

Το φιλί του 1945

Το ποίημα της εβδομάδας 20/2

Ο Χοκουζάι και η γυναίκα του ψαρά

—Γιώργης Παυλόπουλος—

Στον Θανάση Εξαρχόπουλο                                          

Ίσως ο Χοκουζάι στ’ όνειρό του
είδε τη Γυναίκα του Ψαρά
να ονειρεύεται πως τη ζωγράφιζε γυμνή
καθώς την τύλιγε ολοένα και την έγλειφε
το χταπόδι του ονείρου της.

Ίσως η Γυναίκα του Ψαρά
είδε τον Χοκουζάι στ’ όνειρό της
να ονειρεύεται πως τη ζωγράφιζε γυμνή
καθώς την τύλιγε ολοένα και την έγλειφε
το χταπόδι του ονείρου της.

Ίσως εμείς κοιτάζοντας τη ζωγραφιά του Χοκουζάι
βλέπουμε δυο όνειρα το ένα μέσα στο άλλο
δίχως να το ξέρουμε.

Hokusai, Το όνειρο της γυναίκας του ψαρά (蛸と海女, «Χταπόδια και καταδύτρια», 1814)

* * *

Άλλα ποιήματα, άλλων εβδομάδων

from dimart https://ift.tt/2NeLAu6
via IFTTT

Η πρόληψη του θανάτου

—του Στέλιου Φραγκούλη—

Ένας αρρωστιάρικος βόμβος αγωνιών το «σαλονάκι» του νοσοκομείου. «Βρήκαμε και αιμοπετάλια». «Φύλαξε λίγο την τσάντα να πάω να κάνω μια ερώτηση, ε;» Γέροι με αδειασμένα βλέμματα είμαστε όλοι από την ανεπαίσθητη διαρροή του χρόνου. Εδώ έρχονται σαν τα χέλια και γεννούν τις ελπίδες τους. «Ο κύριος Συρίγος;» «Εδώ, εδώ». Αφύσικα ζωντανοί. Τα σώματά μας δεν είναι ικανά να ζήσουν, να κυνηγήσουν, να τρέξουν, να σκαρφαλώσουν. «Ο κύριος Λουκέρης Κωνσταντίνος;» «Μάλιστα». Αλλά και τα μυαλά είναι αδρανή, ο θάνατος έχει επέλθει.

Μια ξέπνοη φωνή μουρμούρισε απάντηση σε έναν προβληματισμό που γεννήθηκε στο άκουσμά της: «Παιδί μου, ο φόβος δεν προσδιορίζει την αξία». Αυτό το πανιασμένο, κατάλευκο γεροντάκι με τα σωληνάκια μίλησε. Καθηγητής μέσης εκπαίδευσης. Στην πραγματικότητα δε μίλησε, δεν είχε μιλήσει κανείς. Ήταν η δική μου σκέψη που μιλούσε μέσα από την ξεχωρισμένη φυσιογνωμία του.

Το όνομά μου δεν ακουγόταν, πολύς κόσμος προηγείτο. Θυμήθηκα την ακινησία μου στον στρατό, δε θυμόμουν για πόσην ώρα μάς την επέβαλλαν κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης, αλλά ήταν χαρακτηριστικό το σωματικό αδιέξοδο. Ήσουν εν βρασμώ ενοχλήσεων, ένιωθες τσιμπήματα, φαγούρες, μυρμήγκιασμα, ο ιδρώτας έτρεχε και σε γαργαλούσε, το κράνος στο μουλιασμένο κεφάλι, και άλλα παρόμοια, χωρίς να επιτρέπεται η παραμικρή κίνηση ή έστω ένα βήξιμο (για το οποίο ένιωθες αβάσταχτη ανάγκη) κάποιο σωματικό αντιστάθμισμα, μια αντίσταση στο αφύσικο τέλμα της ακινησίας που σε έκανε να φαντασιώνεσαι ότι σαπίζεις μέσα σε ζωντανό πτώμα.

Ο ήλιος κάτασπρος έκαιγε το πρόσωπο του «κυρίου Φραγκούλη», βαθιές ανάσες, ηρεμιστικές, η θάλασσα αρνητική, αντίθετη, αποδεδειγμένη, μυρίζει απ’ τα βρεγμένα φύκια, τα ξαβρασμένα καβουράκια και μικροόστρακα που ξεραίνει ο ήλιος. Τα στήθη φουσκώνουν, πασχίζουν να φουσκώσουν μα δεν περνά ο αέρας, ένα τρεμούλιασμα στην καρδιά, οι πομφολυγώδεις παρηγορητικές εικόνες χάνονται, μια γλυκιά φωνή στάζει στ’ αυτί μου: «Μη φοβάστε, κρατάει πολύ λίγο». Το ζεστό χέρι σε κρατάει σαν άγγελος, σταθερά και σε περνάει απέναντι τη γεφυρούλα του τρόμου. Πέρασε, πάει, τα πνευμόνια ξαναγέμισαν, η καρδιά ήλθε, το χέρι έφυγε, η θάλασσα δε χρειάζεται πια, ανακούφιση χύνεται στο αίμα και ζεσταίνει το σώμα ως τα δάχτυλα, Θεέ μου, ευχαριστώ. «Τα δύσκολα πέρασαν, κύριε Φραγκούλη, τώρα θα σας επαναφέρουμε στους κανονικούς παλμούς και θα σηκωθείτε». Αναμονή. Οδηγίες έκχυσης ποσοτήτων ml. «Δώστε μου άλλα δύο ml» κ.λπ. Και τότε η ενόχληση στο κεφάλι εντείνεται, μέσα σε ένα λεπτό το κεφάλι δέχεται τόση πίεση που δεν είναι από καμιά οπτική ανεκτό, θα τιναχτούν στον αέρα οι φουσκωμένες φλέβες και η λάσπη του κρανίου, ζεστή ανθρώπινη λάβα, θα λερώσει το πρόσωπο του Θεού, Θεέ μου, βοήθεια. Το χέρι επιστρέφει, άχρηστο. Η δύναμη του αγγέλου είναι λίγη όταν ο δαίμονας σού έχει ριχτεί με το μελανό κορμί και τα ζοφερά μάτια του, σε κομματιάζει. Μόνον εσύ είσαι πια Εσύ, Εσύ Μόνος που έχει τη δύναμη να πιάσει το πιστόλι και να ρίξει στο δαίμονα και το χέρι του αγγέλου να λυθεί, να φύγεις.

Τα μόνα ζώα που κλαίνε είναι οι σκύλοι. Χιονίζει, ψάχνω για ταξί. Είναι τόσο λεπτό, τόσο ευαίσθητο πράγμα η μοίρα, αν την αγγίξεις με βρώμικα χέρια. Απορυθμίζεται η βελόνα του αυτόματου πιλότου, αρκεί να μετακινηθεί μισό χιλιοστό για να οδηγηθείς σε άλλο θάνατο. Ίσως πραγματοποιούνται νούμερα για κάποιο υψηλό κοινό. Ίσως είμαστε κλόουν, ο πόνος μας είναι ίσως ζωγραφιστός, κακώς του δίνουμε σημασία. Ένας γιγαντόσωμος κλόουν με ξανθιά περούκα φέρνει γύρους στη σκηνή πάνω σε ένα τρίκυκλο, ποδήλατο. Φιλοσοφεί δηλαδή, λέει. Είναι ο άρρωστος κλόουν που ο χορός τον πληροφορεί ότι θα πεθάνει. Αλλά αυτός κάνει ακόμα το νούμερό του για να ζήσει λίγα κλάσματα Χρόνου, ακόμα. Όλο και βραδύνει το νούμερο, τρεκλίζει το τρίκυκλο, ώσπου μένει ακίνητος. Το υψηλό κοινό ξεκαρδίζεται. Δεν έχει αισθητήρες, δεν καταλαβαίνει τι θα πει ο ζωγραφιστός πόνος. Ο κλόουν βαριανασαίνει και ξεψυχά. Η εσωτερική του διάρκεια ήταν μια μακριά οδύνη. Οι δυνάμεις τον είχαν προορισμένο να βαστήξει λιγότερο και να ησυχάσει, όμως ο αστείος του εγωισμός πήγαινε τακτικά στη Βιοϊατρική και στο Ωνάσειο για να κρατήσουν λίγο περισσότερο τα γέλια ενός θλιβερού γούστου.

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις του Ρακοσυλλέκτη

from dimart http://bit.ly/2V7umBH
via IFTTT

Το άλμπουμ του χρόνου

—του Γιάννη Παπαθεοδώρου για τη στήλη Ανώμαλα Ρήματα— 

Το πρόσφατο trendy meme “10 years challenge” συνεχίζει να σαρώνει το διαδίκτυο, επιβάλλοντας συγκριτικά τις εξεικονισμένες όψεις του εαυτού μέσα στον ιδιότυπο χρόνο του «πριν» και «μετά». Αν εξαιρέσει κανείς τις προφανείς μεταμορφώσεις (αλλαγές στυλ, αφηγήσεις προόδου, επιτυχίες καριέρας στη show biz κλπ, παρωδίες), το ίδιο το αυτό-μιμητικό είδος[1] αποτελεί οργανικό τμήμα μιας ευρύτερης κυβερνο-σημειωτικής με θέμα τον αυτοβιογραφικό χρόνο: προσωπικές πληροφορίες, διαδικτυακά αρχεία,  επιλεκτικές ταξινομήσεις του βίου. Στη σύγχρονη ιο-πολιτική (viral politics) του διαδικτύου, η «φυσική» βιωματική εμπειρία του εαυτού έχει οριστικά πια χαθεί, αφού είναι διαρκώς αποσπασμένη από κάθε μετρήσιμο και ιστορικό διάστημα χρόνου. Σε αυτή την εκτεχνολογημένη έκθεση του εαυτού, οποιαδήποτε θεμελίωση του έγχρονου βίου ξεκινάει από την ίδια την ηδονή της αναπαράστασης. Κατά κάποιο τρόπο, είτε οι φωτογραφίες δείχνουν την «απαράλλαχτη» Ζωζώ Σαπουντζάκη είτε το πόσο άλλαξαν οι πολιτικοί και οι τραγουδιστές, περιγράφουν μια χωροχρονική αντίληψη που εκκινεί πάντα από την ευχαρίστηση να βλέπει κάποιος τον «δικό του» χρόνο ανάμεσα στη στιγμή και τη συνέχεια.

Το θέμα δεν είναι καινούργιο. Ο Θωμάς Ακινάτης το είχε θέσει ως ερώτημα, ήδη από τον Μεσαίωνα, με θεολογικούς όρους: «utrum delectatio sit in tempore» («η τέρψη είναι συνυφασμένη με το χρόνο»).[2] Το ενδιαφέρον στη σύγχρονη εκδοχή του ερωτήματος είναι πως ο αυτοβιογραφικός χρόνος του διαδικτύου δεν απευθύνεται ούτε στην αιωνιότητα ούτε βέβαια στην ιστορία. Είναι ένας χρόνος «στιγμιαίος» αλλά πάντα πλήρης και δήθεν αυθεντικός. Είναι ο «γνήσιος» χρόνος που επιτρέπει σε ένα υποκείμενο να νιώθει αναλλοίωτο μέσα στην αλλαγή∙ ακόμη και με μερικές ρυτίδες, σιλικόνες και μπότοξ. Η ροή του χρόνου καταργείται, ακριβώς επειδή οι φωτογραφίες του εαυτού έχουν ήδη μπει σε μια διαδικασία διαδικτυακής αναστύλωσης στην οποία η ανάμνηση είναι ήδη μια ρευστή εξαγγελία του μέλλοντος. Στο “10 years challenge”,  η αυτοβιογραφία είναι η «οπτική επαναπροώθηση ενός στιγμιαίου γεγονότος», που παρέχει ένα πιστοποιητικό αλήθειας για ένα παρελθόν μέσα στο μέλλον.

Ο Καβάφης μάλλον δε θα συμφωνούσε μάλλον με αυτή την ψηφιακή αφήγηση: «Το γήρασμα του σώματος και της μορφής μου / είναι πληγή από φρικτό μαχαίρι», γράφει στη «Μελαγχολία του Ιάσονος Κλεάνδρου ποιητού εν Κομμαγηνή∙ 595 μ.Χ,». Και προστρέχει στα φάρμακα της ποίησης για να «μη νοιώθεται η πληγή». Με τον δικό του ποιητικό τρόπο, ο Καβάφης υποστηρίζει πως μόνο η ιστορία έχει κάποιο νόημα για την ανθρώπινη ύπαρξη.  Και επειδή η ιστορία δεν μπορεί να είναι η προέκταση ενός απέραντου γραμμικού χρόνου στον οποίο αντικατοπτρίζεται ο αναλλοίωτος εαυτός, μιλάει για όλες αυτές τις διαδοχικές και διαφορετικές στιγμές του παρελθόντος που τις αιχμαλώτισε ο λόγος του μέσα από την έννοια της χρονικής απόστασης. Ακριβώς επειδή μέσα σε αυτή την απόσταση βλέπει μια απελευθερωτική λειτουργία κατανόησης του εαυτού. Αντίθετα με όσα φαίνεται να προβάλλει το διαδικτυακό “10 years challenge”, η κατανόηση του χρόνου προϋποθέτει την απόσταση και όχι την εγγύτητα.

Πρόσφατα ωστόσο, η Κέιτ Ο’ Νιλ, που ασχολείται ειδικά με τις βιωματικές εμπειρίες των ανθρώπων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδωσε μια νέα διάσταση στο ζήτημα. Και αν το “10 years challenge” είναι ένα κόλπο για την «υποκλοπή» προσωπικών δεδομένων; «Σε πολλές εκδόσεις του meme, από τους χρήστες ζητούνταν να ανεβάσουν την πρώτο φωτογραφία προφίλ τους, μαζί με την παρούσα φωτογραφία προφίλ, ή μια εικόνα από 10 χρόνια πριν, μαζί με την τωρινή φωτογραφία προφίλ. Οπότε ναι, αυτές οι εικόνες υπάρχουν, έχουν ένδειξη ώρας ανεβάσματος, πολλοί έχουν πολλές από αυτές και οι περισσότερες είναι δημόσια προσβάσιμες». Με άλλα λόγια, «χάρη σε αυτό το meme, υπάρχει τώρα ένα πολύ μεγάλο dataset προσεκτικά επιλεγμένων φωτογραφιών ανθρώπων από 10 χρόνια πριν και από τώρα».[3] Το θέμα άνοιξε από μόνο του μια νέα και ενδιαφέρουσα συζήτηση, που δεν μπορεί να παρουσιαστεί εδώ, έστω και συνοπτικά. Ας μείνουμε επομένως στο κεντρικό ζήτημα.  Ο αυτοβιογραφικός χρόνος των ανθρώπων μέσα στο διαδίκτυο είναι ίσως η μεγαλύτερη πηγή δεδομένων για όλες τις αναδυόμενες τεχνολογίες. Η μία όψη του προβλήματος είναι η προστασία όλων αυτών των προσωπικών δεδομένων. Η άλλη όψη ωστόσο είναι να σκεφτούμε πώς μέσα σε αυτόν τον ποσοτικοποιημένο χρόνο του διαδικτύου, το παρελθόν και το παρόν διαιρείται σε μικρά εκστασιακά χρονικά θραύσματα. Σε αυτό το νέο διαδικτυακό άλμπουμ φωτογραφιών και εμπειριών, ξαναγίνεται επίκαιρο το παλιό ερώτημα του Σεφέρη: «ποιος θα μας λογαριάσει την απόφαση της λησμονιάς»;   Το «δικαίωμα στη λήθη», ένα δικαίωμα που μόλις άρχισε να συζητιέται εδώ και λίγα χρόνια στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για το διαδίκτυο, μοιάζει να είναι το πραγματικό challenge της καινούργιας ψηφιακής εποχής.

[1] Για το θέμα βλ. Μήτσος Μπιλάλης, Το παρελθόν στο Διαδίκτυο. Εικόνα, τεχνολογία και ιστορική κουλτούρα στη σύγχρονη Ελλάδα (1994-2005), Historein, 2015. Το βιβλίο είναι διαθέσιμο στην ηλεκτρονική διεύθυνση :  file:///C:/Users/user/Downloads/%CE%A4%CE%BF%20%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%B5%CE%BB%CE%B8%CF%8C%CE%BD%20%CF%83%CF%84%CE%BF%20%CE%94%CE%AF%CE%BA%CF%84%CF%85%CE%BF%20-%20%CE%9C%CE%AE%CF%84%CF%83%CE%BF%CF%82%20%CE%9C%CF%80%CE%B9%CE%BB%CE%AC%CE%BB%CE%B7%CF%82.pdf

[2] https://books.google.gr/books?id=hzxpDwAAQBAJ&pg=PT323&lpg=PT323&dq=utrum+delectatio+sit+in+tempore&source=bl&ots=fce1WwG8tm&sig=ACfU3U3UN3GJvwHXY1lcfMFLG0DoODET_Q&hl=el&sa=X&ved=2ahUKEwjX5K-K5MPgAhU5xMQBHeUVC70Q6AEwAHoECAEQAQ#v=onepage&q=utrum%20delectatio%20sit%20in%20tempore&f=false

[3] https://www.huffingtonpost.gr/entry/yiati-to-10-year-challenge-sto-facebook-mporei-na-men-einai-kai-toso-athoo-mia-endiaferoesa-apopse-sto-wired_gr_5c409bd7e4b041e98ffb7b2b

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Ανώμαλα ρήματα

 

from dimart http://bit.ly/2GPc2cC
via IFTTT

Pozorovatelna

Αυτό δεν είναι τραγούδι #1440
Dj της ημέρας, ο Τάκης Φωτιάδης

Pozorovatelna στα τσέχικα σημαίνει watch tower (το λέει από κάτω, στο εξώφυλλο του δίσκου), ήτοι «του κάστρου η σκοπιά», για να θυμηθούμε τη μετάφραση του watch tower από τον Διονύση Σαββόπουλου στον «Άγγελο Εξάγγελο» (το «All along the watch tower» του Bob Dylan). Εν πάση περιπτώσει, η σχέση του album Pozorovatelna / The watch tower των Τσέχων Jazz Q με τον Σαββόπουλο ή με τον Ντύλαν σταματά εκεί. Κυκλοφόρησε το 1973 (ηχογραφήθηκε στις 27 Ιανουαρίου του 1973 στο Břevnov Studio στην Πράγα) και είναι το πρώτο άλμπουμ το συγκροτήματος, το οποίο ωστόσο είχε συμμετάσχει σύσσωμο το 1970 στο άλμπουμ Coniuctio των επίσης Τσέχων Blue Effect. Τους Jazz Q ίδρυσαν το 1964 ο κιμπορντίστας  Martin Kratochvíl και ο φλαουτίστας Jiří Stivín, που αποχώρησε στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Το Pozorovatelna / The watch tower είναι ένα εξαιρετικό δείγμα fusion jazz από μουσικούς πρώτης τάξεως.

Ας το απολαύσουμε γιατί είναι ένα μικρό τζαζ διαμάντι, κι ας το απολαύσουμε διπλά στη σκέψη ότι ηχογραφήθηκε μόλις πέντε χρόνια μετά τη σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία και τη βίαιη καταστολή της «Άνοιξης της Πράγας».

* * *

Ένας συνεργάτης ή φίλος του dim/art διαλέγει ένα τραγούδι — ή, μάλλον όχι· αυτό δεν είναι τραγούδι, ή δεν είναι μόνο ένα τραγούδι: είναι μια ιστορία για ένα τραγούδι. Στείλτε μας κι εσείς ένα τραγούδι που δεν είναι τραγούδι στο dimartblog@gmail.com
για να γίνετε ο Dj της ημέρας.

* * *

Εδώ άλλα τραγούδια που δεν είναι τραγούδια

from dimart http://bit.ly/2Ijyvki
via IFTTT