zougla: Ένα πορτρέτο κρεμασμένο ανάποδα

—του Ηλία Μαγκλίνη—

Ο Τζον Ντέιβις είναι Βρετανός φωτογράφος. Το 1984 είχε κληθεί από τη Διεθνή Έκθεση Κτιρίων να φωτογραφήσει σειρά κτισμάτων στο τότε Δυτικό Βερολίνο ως δείγματα νέας αρχιτεκτονικής. Την ιστορία του καταγράφει ο δημοσιογράφος Γκάι Χάζαν στους Financial Times του περασμένου Σαββατοκύριακου, με αφορμή τα τριάντα χρόνια από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου (9 Νοεμβρίου 1989).

Όταν, λοιπόν, το 1984 ο Ντέιβις ξεκίνησε τη φωτογραφική αποστολή, μαγνητίστηκε από το Τείχος και πήρε να το φωτογραφίζει από πολλές και διάφορες οπτικές γωνίες. Τριάντα χρόνια μετά, επέστρεψε και τράβηξε ακριβώς τις ίδιες φωτογραφίες από τα ίδια ακριβώς σημεία.

Η σύγκριση είναι χαρακτηριστική. Εκεί όπου κυριαρχούσε ακινησία, στατικότητα, σιωπή, ερήμωση και ρήξη, κυρίως εκεί όπου κυριαρχούσε μια παράταιρη διαχωριστική γραμμή που έτεμνε βίαια την πόλη, τώρα εισπράττεις την κίνηση, τη ροή, τη βουή, την ενότητα. Τον βόμβο της ζωής.

Προσοχή: Πολύ συχνά μια εικόνα δεν λέει όλη την αλήθεια. Για παράδειγμα, στις σημερινές φωτογραφίες δεν μπορείς να διακρίνεις αν όλη αυτή η κίνηση ή η βουή μπορεί να έχει μια βία και έναν θόρυβο μέσα της, από την ανισότητα και τον κοινωνικό αποκλεισμό έως το λαχάνιασμα της επιβίωσης. Με άλλα λόγια, δεν είναι όλα ρόδινα. Τίποτα, όμως, δεν συγκρίνεται με ένα τείχος που χωρίζει ανθρώπους, οικογένειες, έθνη. Είναι πολύ απλό και δεν τίθεται ζήτημα συζήτησης. Ως την «απόμακρη ανάμνηση ενός δυσάρεστου ονείρου», σχολίασε ο Ντέιβις το τότε και το τώρα της φωτογραφικής εργασίας του.

Στο ίδιο φύλλο τους, οι Financial Times φιλοξενούσαν συνέντευξη του Βόλφγκανγκ Χίμπνερ, διευθυντή της εφημερίδας Neues Deutschland («German paper that spoke for GDR still fights for socialism»), του επίσημου οργάνου της πρώην Λαoκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας.

Μπορεί η Ανατολική Γερμανία να είναι παρελθόν, όμως η εν λόγω εφημερίδα κυκλοφορεί ακόμη, τη διαβάζουν περί τις 25.000 άνθρωποι, συμβάλλοντας στο περίφημο Ostalgie (νοσταλγία για την Ανατολική Γερμανία), αλλά χωρίς παρωπίδες και αμετανόητο δογματισμό.

Ο ίδιος ο Χίμπνερ, νεαρός ρεπόρτερ στο έντυπο το 1989, θυμάται γελώντας πως στις 10 Νοεμβρίου, την επομένη της πτώσης του Τείχους, η εφημερίδα είχε απλώς την εξής αναφορά: «Ασυνήθιστη κίνηση χθες στα σύνορα» (!). Δηλώνει πολύ ευτυχής που ως δημοσιογράφος διευθύνει μια εφημερίδα που πλέον μπορεί να γράφει ό,τι θέλει, εστιάζοντας στα θετικά στοιχεία τής προ 1989 εποχής και, βέβαια, σε ορισμένα σοσιαλιστικά ιδεώδη.

Ο Τομπάιας Μπακ, ο δημοσιογράφος των Financial Times που πήρε τη συνέντευξη, αναφέρει πως στα γραφεία της εφημερίδας υπάρχει ακόμη το πορτρέτο του Εριχ Χόνεκερ – κρεμασμένο ανάποδα, όμως, και σχεδόν ασπρισμένο από την πολυκαιρία. Με τα λόγια του Χίμπνερ: «Όταν το πορτρέτο ασπρίσει τόσο που θα είναι αγνώριστο το πρόσωπο, αυτή θα είναι η στιγμή που η ΛΔΓ θα έχει εξαφανιστεί και η γερμανική ενοποίηση θα ολοκληρωθεί»…

Πηγή για το κείμενο: Η Καθημερινή
Πηγή για τις φωτογραφίες του John Davis: Financial Times

Σημείωση: στις φωτογραφίες του John Davis αναφέρεται το όνομα του φωτογράφου και η πηγή. Οι υπόλοιπες φωτογραφίες (Neues Deutschland, πορτρέτα του Έριχ Χόνεκερ) δεν είναι δικές του και προέρχονται από τα Google images.

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Copy-paste