Το ποίημα της εβδομάδας 31/7

Το θέαμα

—Χριστόφορος Λιοντάκης—

Πόσες φορές δε σκοτώνεσαι στον ύπνο
Δεν περνάς δίπλα απ’ το πτώμα σου ξένος
Δε γίνεσαι θεατής της εκφοράς σου
Μέσα από αμμόλοφους χωρίς τέλος
Ή με πλήθη να συσπούνται
Λες και βλέπουνε rally ή ποδόσφαιρο
Η καινούρια μέρα σε ξαναφέρνει στους ζωντανούς
Οι ζωντανοί με τη γαλήνη τους
Σου ξεριζώνουν τα γένια ένα-ένα
Κινήσεις σπασμένες
Τις ανασυγκολλείς όπως-όπως
Έτσι μόνο για να συμπορεύεσαι
Στον ύπνο πατάς σ’ έδαφος σεισμογενές
Αποφεύγοντας παγίδες σώζεσαι
Τη μέρα τη ζεις αναπόφευχτα
Με την αδυναμία
Που η κάθε βεβαιότητα χαρίζει.

* * *

Άλλα ποιήματα, άλλων εβδομάδων

from dimart https://ift.tt/2YyRCxJ
via IFTTT

Ο πειρασμός μιας νοσταλγίας

—του Γιάννη Παπαθεοδώρου για τη στήλη Ανώμαλα Ρήματα—

Στο ποίημα του Κ. Π. Καβάφη με τίτλο «Πριν τους αλλάξει ο χρόνος», η προνοητική «καλλιτέχνις» Τύχη χωρίζει το νεαρό ζευγάρι προτού η φθορά της ερωτικής έλξης συνοδευτεί και από τη φθορά του χρόνου. Για αυτήν άλλωστε ο ποιητής είχε μιλήσει αλλού: «το γήρασμα του σώματος και της μορφής μου είναι πληγή από φρικτό μαχαίρι». Αλλά και στο ποίημα «Ένας γέρος», ο πρωταγωνιστής «σκέπτεται πόσο λίγο χάρηκε τα χρόνια / που είχε και δύναμι, και λόγο, κι εμορφιά. / Ξέρει που γέρασε πολύ· το νιώθει, το κοιτάζει. / Κι εντούτοις ο καιρός που ήταν νέος μοιάζει / σαν χθες. Τι διάστημα μικρό, τι διάστημα μικρό». Θα μας χρειαζόταν ίσως μια ιστορία της «αίσθησης του χρόνου»,  κυρίως για την «τρίτη ηλικία»∙ όχι απαραίτητα μια ιστορία με αυτοβιογραφικές μαρτυρίες των γερόντων αλλά μια ιστορία των αναπαραστάσεων για το βίωμα των γηρατειών. Η πρόσφατη διαδικτυακή επιτυχία της εφαρμογής Face App Challenge έφερε ξανά στο προσκήνιο την ανάγκη των ανθρώπων να δουν την προσομοίωση του εαυτού τους στο μέλλον. Αν και τεχνολογικά διαμεσολαβημένη, η εμπειρία αυτή δεν είναι λιγότερο «φυσική». Με τον δικό του τρόπο, το Face App είναι ένα από τα μεγαλύτερα διαδικτυακά «αρχεία» που έφτιαξαν οι χρήστες προκειμένου να «συνομιλήσουν» με το χρόνο, και συγκεκριμένα, με τα γηρατειά.

Φαινομενικά, η εφαρμογή προσθέτει μόνο μερικές αθώες ρυτίδες στο πρόσωπο, μερικές «σακούλες» κάτω από τα μάτια και μερικές «χαρακιές» ανάμεσα στη μύτη και το στόμα των ενδιαφερομένων. Συνδυάζοντας την παλιά επιστήμη της «Φυσιογνωμικής» με την τεχνητή νοημοσύνη και το κατάλληλο «ρετουσάρισμα», η εφαρμογή επιτρέπει στο χρήστη να δει τον εαυτό στο μέλλον μέσα από εξομαλυμένες αντιθέσεις και μάλλον κολακευτικές αλλαγές. Σε αυτή την ιδιάζουσα meta-photoshop «μηχανή του χρόνου», μαθαίνουμε ωστόσο περισσότερα για την πρόσληψη της «τρίτης ηλικίας» από τις νέες τεχνολογίες παρά για το πραγματικό γήρας των ανθρώπων. Οι δύο αυτές όψεις, ωστόσο, δεν είναι άσχετες μεταξύ τους. Η ανάλυση των ατομικών σωματομετρικών στοιχείων –μια ανάλυση που ήδη έχει εγείρει πολλά νομικά ζητήματα προστασίας των ατομικών δεδομένων των χρηστών– επιτρέπει προβολές που λειτουργούν πλέον ως προβλέψεις. Τα τελευταία χρόνια, εξάλλου, η χρήση του Botox, ακόμη και σε νεαρές ηλικίες, έχει αυξηθεί θεαματικά, ακριβώς επειδή η εντατική έκθεση του εαυτού στο Διαδίκτυο (πχ. Instagram) καθιστά πλέον πιο οικεία την προληπτική φροντίδα του προσώπου και του σώματος. Μαζί με τη διασκέδαση και τα μυθοπλαστικά πορτρέτα, τα Apps λειτουργούν ως ένα είδος «ιατρικής προειδοποίησης» για λογής-λογής «αισθητικές» επεμβάσεις.

Παρ’ όλες τις προειδοποιήσεις για το διαβλητό νομικό πλαίσιο, εκατομμύρια άνθρωποι κατέβασαν αυτές τις μέρες την εφαρμογή του Face App Challenge για να δουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη του χρόνου. Ανάμεσά τους, πολλοί διάσημοι που έσπευσαν να διαφημίσουν την αναλλοίωτη εικόνα τους ως δείγμα αιώνιας ομορφιάς. Για τον πολύ κόσμο, πάντως, το «σοκ της γήρανσης» και της σωματικής παρακμής, πιο γοητευτικό από ποτέ, έχει δημιουργήσει ένα «χρονικό vertigo»[1], στο οποίο αυτός ο οικείος και ταυτόχρονα ξένος εαυτός συνυπάρχει μαζί μας και μοιράζεται το δικό μας παρόν, ενώ «έρχεται» από το μέλλον. Το να βλέπει κανείς τα γηρατειά δεν σημαίνει βέβαια ότι προετοιμάζει τον εαυτό του για να ζήσει ως γέρος. Στον πραγματικό κόσμο των γηρατειών, άλλωστε, δεν υπάρχουν εικονικές προβλέψεις αλλά μόνο ιατρικές διαγνώσεις. Αυτό που δεν απεικονίζει η στατική φωτογραφία είναι το ίδιο το ανθρωπολογικό βίωμα∙  αυτό το βίωμα που ο Καβάφης αναπαριστά δραματικά με τα δηλωτικά ρήματα της νόησης και της εμπειρίας: «Ξέρει που γέρασε πολύ· το νιώθει, το κοιτάζει». Πώς νιώθει κανείς γηρατειά; Και κυρίως, πώς τα κοιτάζει ;

Ένας από τους σπουδαιότερους πολιτικούς φιλοσόφους και στοχαστές του 20ού αιώνα, ο Νορμπέρτο Μπόμπιο έλεγε –σχολιάζοντας, σχεδόν καβαφικά και αυτός, το βιβλίο του Γερνώντας– πως «η ζωή των γέρων είναι μια ζωή σε αργή κίνηση». Και συμπλήρωνε πως αποτελεί μια «ιδιαίτερη αρετή εκείνου που έχει φτάσει στο τέλος της διαδρομής να αντιμετωπίζει το παρελθόν του χωρίς υπερβολική επιείκεια και να μην εμπιστεύεται υπερβολικά το εντελώς αβέβαιο μέλλον του· και στο παρόν να ανεβαίνει κάθε χρόνο και σε ψηλότερη κερκίδα του θεάτρου: εκεί όπου φτάνουν λιγότερο ξεκάθαρες οι εικόνες των ηθοποιών και ακούγονται πιο αδύναμες οι φωνές απ’ τον δρόμο».[2] Ξεθωριασμένες εικόνες, αδύναμες φωνές: η απόσταση είναι αυτή που δραματοποιεί το βίωμα του χρόνου. Αν κάτι λείπει από το Face App καθώς και από τις ποικίλες νέες εκδοχές των meta—photoshop «προβολών» είναι η δραματοποιημένη απόσταση του εαυτού από τον ίδιο τον εαυτό του. Ακόμα και η ώριμη ηλικία είναι μια γραμμική συνέχεια του παλιού «νέου» εαυτού.

Αν όμως, στο διαδικτυακό Face App Challenge, το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον ενώνονται σε μια ατέλειωτη λαχτάρα για τη μνήμη του ίδιου εαυτού, ο πειρασμός μιας μόνιμης νοσταλγίας μοιάζει να είναι το μοναδικό εφόδιο για να αντιμετωπίσει κανείς την ηλικιακή μετάβαση στα γηρατειά. Στις βιοσωματικές «εφαρμογές» του Διαδικτύου, το εσωτερικό δράμα του εαυτού γίνεται απλώς ένα εξωτερικό δράμα του εικονικού χρόνου. «Μιλάμε για το δράμα του χρόνου, όμως ο χρόνος δεν έχει κανένα δράμα. Όλο το δράμα είναι δικό μας. Γιατί εμείς κάποτε τελειώνουμε, και το ξέρουμε. Ενώ ο χρόνος δεν τελειώνει ποτέ, και επιπλέον δεν το ξέρει», γράφει στον Πειρασμό της Νοσταλγίας ο Τίτος Πατρίκιος. Άντε τώρα να το εξηγήσεις αυτό σε όσες και όσους κάνουν like στην «τρίτη ηλικία» μιας νιότης που κράτησε πολύ.

[1] https://www.nytimes.com/2019/07/20/opinion/sunday/faceapp-aging-old.html

[2] https://www.tovima.gr/2008/11/24/books-ideas/o-bibliodeiktis-56/

* * *

Εικόνα εξωφύλλου: Serendipity 2, λεπτομέρεια.
Των street artists Various and Gould από την έκθεση με τίτλο «Nostalgia»
στη Rook & Raven Gallery, Λονδίνο 2012.

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Ανώμαλα ρήματα

 

from dimart https://ift.tt/2SPUqBa
via IFTTT

Όταν η Λαίδη μένει ξάγρυπνη

Αυτό δεν είναι τραγούδι #1446
Dj της ημέρας, η Κατερίνα Επιτροπάκη

Περισσότερο της άρεσαν τα ελληνικά μα όχι τα τόσο σουξεδιάρικα. Δεν συμπαθούσε πολύ τα λαϊκά, μάλλον προς τα έντεχνα έδειχνε αδυναμία. Ήταν γιατί κόλλαγε στο στίχο, για εκείνη αποτελούσε το άλφα και το ωμέγα. Τη μουσική την εννοούσε μόνο όταν συνόδευε λέξεις, φράσεις, προτάσεις, λεκτικά σχήματα που άκουγε, καταλάβαινε, επαναλάμβανε. Κι όταν της άρεσαν πολύ, όταν της ταίριαζαν, τα χάραζε μέσα της για πάντα. Θυμόταν στίχους τραγουδιών από πολλές δεκαετίες πίσω. Όλες οι ρίμες που είχαν αγγίξει την ψυχή της κάποια στιγμή, από την παιδική ακόμα ηλικία της, μένανε χαραγμένες ανεξίτηλα στον σκληρό της δίσκο. Στις παρέες την κορόιδευαν, «κινητό καραόκε» τη φωνάζανε.

Εκείνος πάλι, ήταν αλλιώς. Δεν συμπαθούσε καθόλου τα ελληνικά τραγούδια, ακριβώς για τον ίδιο λόγο που εκείνη τα αγαπούσε, αλλά από την ανάποδη πλευρά. Όπως της εξομολογήθηκε κάποτε, τον ενοχλούσε η μελαγχολία που πολλές φορές προκύπτει από την αναλογία και αναμέτρηση ενός στίχου με την ίδια τη ζωή, τη ζωή του. Άλλωστε έτσι λειτουργούσε γενικά. Όποια σκέψη ή κατάσταση του προκαλούσε δυσκολία, απλά την αγνοούσε, την άφηνε στην άκρη. Και συνέχιζε ανάλαφρα, ή τουλάχιστον έτσι προσπαθούσε.

Αγαπούσε την τζαζ, αλλά ακόμα πιο πολύ την κλασική μουσική. Εκείνη του έλεγε συχνά σαν αστείο πως πρέπει να ήταν ο μοναδικός, εκτός της μάνας του εκφωνητή, ακροατής κάποιων ραδιοφωνικών εκπομπών που συνήθιζε ν’ ακούει στο Τρίτο Πρόγραμμα.

Τα πρώτα τους βράδια της αφιέρωνε κάθε νύχτα, πριν πάνε για ύπνο, ένα κομμάτι τζαζ. Δεν ήταν πολύ εξοικειωμένος με την τεχνολογία, οπότε της  έδινε τον τίτλο κι εκείνη το έψαχνε στο youtube. Ήταν πολύ όμορφη διαδικασία, κι ας μην ήταν και πολύ παραμυθένια. Άλλωστε το παραμύθι δεν κράτησε για πολύ. Πολύ σύντομα ο πρίγκιπας έγινε βάτραχος κι η πριγκίπισσα κακιά μάγισσα.

Έπιασε εκείνη τότε να τακτοποιεί μια γωνίτσα στο μπαουλάκι της καρδιάς της. Εκεί που προσεκτικά, σε μικρά χρωματιστά κουτάκια, φύλαγε τα πολύτιμα. Θα ‘πρεπε να χωρέσει ένα ακόμα κουτάκι, το δικό του. Διάλεξε με προσοχή τις στιγμούλες που θα έκλεινε μέσα. Μόνο τις όμορφες ήθελε να κρατήσει.

Λίγο πριν κλείσει το χρωματιστό καπάκι κι όπως τοποθετούσε μέσα με ευλάβεια την πρώτη μουσική αφιέρωση που της είχε κάνει, χαμογέλασε γλυκόπικρα συνειδητοποιώντας πως τελικά και μια σκέτη μουσική μπορεί κάποιες στιγμές να ακουστεί σαν οδυνηρή κραυγή. Κι ας μην υπάρχουν λέξεις να συνοδεύουν τις νότες.

* * *

Will Barnet, Sleeping Woman, ca. 1938, pen and ink, brush and ink, and ink wash on paperboard, Smithsonian American Art Museum

* * *

Ένας συνεργάτης ή φίλος του dim/art διαλέγει ένα τραγούδι — ή, μάλλον όχι· αυτό δεν είναι τραγούδι, ή δεν είναι μόνο ένα τραγούδι: είναι μια ιστορία για ένα τραγούδι. Στείλτε μας κι εσείς ένα τραγούδι που δεν είναι τραγούδι στο dimartblog@gmail.com
για να γίνετε ο Dj της ημέρας.

* * *

Εδώ άλλα τραγούδια που δεν είναι τραγούδια

from dimart https://ift.tt/2ZbfrJa
via IFTTT

Λουκία Δρούλια, 1931-2019

Απεβίωσε την Πέμπτη 18 Ιουλίου στην Αθήνα η ιστορικός Λουκία Δρούλια, ομότιμη διευθύντρια ερευνών του Κέντρου Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, σε ηλικία 88 ετών.

Απόγονος της γνωστής παλιάς οικογένειας καλαβρυτινών πολιτικών Ζαΐμη, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1931. Σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στη Σορβόννη, με θέμα τα φιλελληνικά κείμενα στην περίοδο του Αγώνα. Ερευνήτρια από το 1960 στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών (ΚΝΕ), του οποίου διετέλεσε διευθύντρια (1981-1996). Δίδαξε αρχειονομία και ιστορία της γραφής στη Σχολή Βιβλιοθηκονομίας της Χριστιανικής Ένωσης Νεανίδων (ΧΕΝ) Αθηνών και νεότερη ελληνική ιστορία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (1987). Είχε συμμετάσχει σε πολλά συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και ήταν υπεύθυνη σε ερευνητικά προγράμματα.

Ήταν μέλος του ΔΕ του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (1986-1996) και διετέλεσε εκπρόσωπος του EIE στην μη κυβερνητική Eπιτροπή Aνθρωπιστικών Σπουδών του European Science Foundation (Στρασβούργο) (1987-1996). Ήταν μέλος της Eφορείας των Γενικών Aρχείων του Kράτους (1995-1997) και μέλος της Εφορείας της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.

Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα επικεντρώθηκαν σε θέματα που αφορούν την κοινωνία και την παιδεία στην περίοδο του νεοελληνικού Διαφωτισμού και στον 19ο αι., το κίνημα του φιλελληνισμού στον 19ο αι., την ιστορία του ελληνικού βιβλίου και των ελληνικών βιβλιοθηκών (15ος-20ός αι.), την ξενόγλωσση περιηγητική λογοτεχνία στη ΝΑ Ευρώπη και τη ΝΑ Μεσόγειο (15ος-19ος αι.), την ιστορία του ελληνικού Τύπου (1784-20ός αι.).

Κλικ για να δείτε το σλάιντ

Έργα της: Philhellénisme. Ouvrages inspirés par la guerre de l’Indépendance grecque, 1821-1833 (1974)· Ηπειρωτική βιβλιογραφία (1571-1980). Α΄. Αυτοτελή δημοσιεύματα (1980, με τη Β. Κόντη)· Το ελληνικό βιβλίο, 1476-1830 (1986, με την Αικ. Κουμαριανού και την E. Layton)· Νεοελληνικές βιβλιοθήκες (17ος-19ος αι.) (1987, με τους Αλέξ. Πολίτη, Γ. Καρά)· Προσεγγίσεις στις νοοτροπίες των βαλκανικών λαών, 15ος-20ός αι. Οικονομικές αντιλήψεις και συμπεριφορές (1988)· Η ιστορία του ελληνικού βιβλίου. Προσεγγίσεις και σύγχρονες κατευθύνσεις της έρευνας. Βιβλιογραφία των ελληνικών εργασιών, 1965-2000 (2001). Συμμετείχε στην έκδοση της τετράγλωσσης βιβλιογραφίας Modern Greek Culture (1966, με τον Κ. Θ. Δημαρά και την Αικ. Κουμαριανού). Επιμελήθηκε πλήθος συλλογικών τόμων και (με την Γιούλα Kουτσοπανάγου) την τετράτομη έκδοση Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Τύπου, 1784-1974. Εφημερίδες, Περιοδικά, Δημοσιογράφοι, Εκδότες (2008). Μελέτες και άρθρα της είχαν δημοσιευθεί σε συλλογικούς τόμους, πρακτικά συνεδρίων και περιοδικά (Μνήμων, Ο Ερανιστής, Τα Ιστορικά κ.ά.).

Σε συλλυπητήριο μήνυμά της για την απώλεια της Λουκίας Δρούλια η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε:

«Έφυγε χτες από κοντά μας η Λουκία Δρούλια. Μία σπουδαία γυναίκα, επιστήμων διεθνούς κύρους, σεβαστή προσωπικότητα που μας ενέπνεε με την αφοσίωσή της στις ανθρωπιστικές σπουδές, την εργατικότητα, το ήθος, την αρχοντιά της. Υπηρέτησε στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών επί 36 έτη, προωθώντας την έρευνα στις νεοελληνικές σπουδές από όποιο μετερίζι τής δόθηκε. Καταπιάστηκε με θέματα Κοινωνίας και Παιδείας στην περίοδο του Ελληνικού Διαφωτισμού και τη συνέχειά τους στον 19ο αιώνα. Ερεύνησε διεξοδικά το φιλελληνικό κίνημα, την Ιστορία του Ελληνικού Βιβλίου και του Τύπου, αφήνοντας πίσω της ένα πλούσιο έργο-ορόσημα για τον νέο ερευνητή.

Η τελευταία μεγάλη προσφορά της Λουκίας Δρούλια ήταν η δωρεά της βιβλιοθήκης της στο Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη· περισσότεροι από 13.000 τόμοι, συνιστούν μοναδικό θησαυρό για τις σπουδές τού 18ου και 19ου αιώνα.

Αυτό που δεν προέβαλε ποτέ η Λουκία Δρούλια ήταν η καταγωγή της από παλιά φαναριώτικη οικογένεια που υπηρέτησε για πολλές γενεές την Ελλάδα. Ωστόσο, η ευγένεια, η συναδελφικότητα και η κρίση της θα συντροφεύουν όσους ευτύχησαν να συνυπηρετήσουν μαζί της. Ο σεβασμός στο έργο της θα συνοδεύει τη μνήμη της στις επερχόμενες γενιές των ερευνητών. Στην οικογένειά της εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια».

Πηγή: Το Βήμα

* * *

Ακολουθεί ένα κείμενο της Λουκίας Δρούλια, δημοσιευμένο στο Βήμα στις 24/11/2008, με αφορμή την έκδοση των απάντων του Ρήγα Φεραίου από τη Βουλή των Ελλήνων (Ρήγα Βελεστινλή, Άπαντα τα σωζόμενα, 2000-2002).

Στο πνεύμα του Ρήγα

Οι επετειακοί εορτασμοί, με την περιοδική τους επανάληψη μέσα στον χρόνο, δίνουν την αφορμή για απολογισμούς, για καινούργιους προγραμματισμούς και οπωσδήποτε για νέες προσεγγίσεις, που κατοπτρίζουν κάθε φορά την ιστορική οπτική της στιγμής. Ως προς τον θεσσαλό πατριώτη, τον πρόδρομο των ελληνικών επαναστατικών κινημάτων Ρήγα Βελεστινλή, ας επισημανθεί αμέσως ότι χρειάστηκε να περάσουν δύο αιώνες από τη θανάτωσή του (1798) για να αρχίσουν να φωτίζονται ικανοποιητικά η σύνθετη προσωπικότητα και η πολύμορφη δράση του. Τέκνο του 18ου αιώνα, βαθιά εμποτισμένος με τα διδάγματα του Διαφωτισμού και τα κελεύσματα του πολιτικού φιλελευθερισμού, όπως αυτά εκφράστηκαν στον χώρο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, επεδίωξε να ανταποκριθεί θεωρητικά, αλλά και έμπρακτα, στις διάχυτες προσδοκίες των υπόδουλων λαών της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Προσδοκίες και οράματα που απέβλεπαν στην ελευθερία, με όποιο νόημα ή φόρτιση είχε κάθε φορά ο όρος αυτός για τις ποικίλες εθνότητες, ανάλογα με την ωρίμανση και τη συνειδητοποίηση των εθνικών τους πόθων και των κοινωνικών τους επιδιώξεων.

Ωστόσο η ριζοσπαστική επαναστατική, και ως εκ τούτου μυστική, πατριωτική δράση του Ρήγα, καθώς και τα πρωτοποριακά σχέδιά του για μια παμβαλκανική πολιτειακή οργάνωση, βασισμένη στη λαϊκή κυριαρχία, την «Ελληνική Δημοκρατία», παρέμειναν ως επί το πλείστον άγνωστα ως τα τέλη του 19ου αιώνα γιατί, προτού προλάβουν να τεθούν σε εφαρμογή, αποκαλύφθηκαν στην Τεργέστη και πατάχθηκαν σκληρά.

Κτήμα όλου του λαού 

Η εκδοτική πρωτοβουλία της Βουλής των Ελλήνων, που στόχευε να καταστήσει το έργο του πρωτοπόρου επαναστάτη οραματιστή «κτήμα όλου του ελληνικού λαού», να προσφέρει μια νέα έκδοση των έργων του Ρήγα, βρήκε θερμή ανταπόκριση στο πρόσωπο του καθηγητή Πασχάλη Μ. Κιτρομηλίδη που επιμελήθηκε τη σειρά, καθώς και των συνεργατών του, ειδικών επιστημόνων οι οποίοι, ο καθένας από τη μεριά του, παρουσιάζουν σε νέα έκδοση και σχολιασμό τα πρωτοποριακά κείμενα του Ρήγα, είτε πρόκειται για δικές του συνθέσεις είτε για επιλεγμένες μεταφράσεις. Το σημείο άλλωστε που κάνει το γραπτό έργο του Ρήγα να ξεχωρίζει είναι ακριβώς η προσπάθειά του να συμβάλει στον φωτισμό του γένους, να αναδείξει, να εκλαϊκεύσει, μια νέα ηθική, μια νεωτεριστική οπτική τόσο στα πράγματα της καθημερινότητας όσο και στο ιδεολογικό υπόβαθρο. Η νέα συνολική έκδοση των έργων του Ρήγα, που φυσικά οφείλει πολλά σε όλους τους προηγούμενους μελετητές —ας αναφερθεί εδώ τιμητικά το όνομα του Λέανδρου Βρανούση—, αποτελεί μια πραγματική προσφορά, σε όποιον αναγνώστη και αν απευθύνεται.

Ο πρώτος τόμος της σειράς περιλαμβάνει το Σχολείο των ντελικάτων εραστών (Βιέννη, 1787), νεανικό έργο του Ρήγα το οποίο είχε ήδη παρουσιάσει αναλυτικά, με απόλυτη επιστημονική επάρκεια, από το 1971 ο σημερινός εκδότης του, νεοελληνιστής φιλόλογος Παναγιώτης Σ. Πίστας. Είναι ενδιαφέρον ότι ο ίδιος επιστήμονας ανέλαβε να παρουσιάσει και την πρόσφατη έκδοση, προσφέροντας στον σημερινό αναγνώστη όχι μόνο την εμπειρία και βαθιά γνώση του θέματος που απέκτησε ο ίδιος στην τριακονταετία που πέρασε αλλά και όλη τη σχετική νέα θεώρηση απέναντι στον Ρήγα και στον γάλλο συγγραφέα που εκείνος επέλεξε να μεταφράσει, τον Restif de la Bretonne, το έργο του οποίου έχει στο μεταξύ επανεκτιμηθεί και καταλάβει μια αναβαθμισμένη θέση στην ιστορία της γαλλικής λογοτεχνίας και στην ιστορία των ιδεών. Έτσι, αν παλαιότερα η μετάφραση των έξι διηγημάτων από τον Ρήγα είχε αποδοθεί σε νεανικές του προτιμήσεις, με ενίοτε κάποιες απαξιωτικές κρίσεις, σήμερα δικαιώνονται, καθώς επισημαίνει ο Π. Πίστας, όσοι είχαν ήδη διαβλέψει την αξία της, τόσο στο πλαίσιο της πρώιμης νεοελληνικής λογοτεχνίας του 18ου αιώνα (τομή ή κατ’ άλλους συνέχεια) όσο και των ιδεολογικών του στόχων για την αναμόρφωση και τον εκσυγχρονισμό της κοινωνικής ηθικής.

Το πνεύμα του Διαφωτισμού 

Το έργο Φυσικής Απάνθισμα (Βιέννη, 1790), ερανισμένο από γερμανικά και γαλλικά εγχειρίδια Φυσικής, αποτελεί τον δεύτερο τόμο της σειράς. Γνωστό ευρύτερα από την επανέκδοσή του (Λ. Βρανούσης, 1968) και τις αναστατικές ανατυπώσεις του, παρουσιάζεται τώρα με τη φιλολογική και επιστημονική επιμέλεια του Κώστα Θ. Πέτσιου. Η νέα έκδοση βασίζεται στην πρώτη, του 1790, καθώς και στο αυτόγραφο χειρόγραφο του Ρήγα που απόκειται στο Τμήμα χειρογράφων της Εθνικής Βιβλιοθήκης, προερχόμενο από τη βιβλιοθήκη του μετσοβίτη εμπόρου στη Βιέννη Δ. Ποστολάκα. Με το εισαγωγικό του κείμενο και τον πλούσιο σχολιασμό του ο Κ. Πέτσιος παρουσιάζει για πρώτη φορά εξονυχιστικά το έργο αυτό του Ρήγα· τοποθετώντας το στο επιστημονικοφιλοσοφικό κλίμα της σύγχρονής του εποχής, φωτίζει τη μέθοδο με την οποία ο συγγραφέας του επιδίωξε, στο πνεύμα του Διαφωτισμού, να συντελέσει στη μόρφωση των συμπατριωτών του, να εκσυγχρονίσει τη διδασκαλία και να καταστήσει τη νεότερη φυσική επιστήμη με τις πειραματικές της μεθόδους πιο προσιτή στο ελληνικό κοινό.

Οι δύο επόμενοι τόμοι (τόμος Γ’: Ο Ηθικός Τρίπους, τόμος Δ’: Νέος Ανάχαρσις) ανήκουν στη δεύτερη λεγόμενη φάση του μεταφραστικού – εκδοτικού έργου του Ρήγα, αυτή της νέας παραμονής του στη Βιέννη, στα χρόνια 1796-1797. Τη φιλολογική επιμέλεια του Ηθικού Τρίποδος ανέλαβε η ιταλίδα νεοελληνίστρια Ines di Salvo, γνώστρια της νεοελληνικής και ιταλικής λογοτεχνίας της περιόδου του Διαφωτισμού, και ειδικευμένη στη μελέτη της γλώσσας του Ρήγα. Η επιμέλεια του Νέου Αναχάρσιδος, καθώς και οι εισαγωγές των δύο τόμων ανήκουν στην Άννα Ταμπάκη, η οποία, χάρη στη στέρεη γνώση της στα θέματα της μεταφραστικής κίνησης του 18ου και του αρχόμενου 19ου αιώνα, προσφέρει ένα αμφίπλευρο πανόραμα: αφενός, του ευρωπαϊκού πλαισίου μέσα στο οποίο δημιουργήθηκαν και άνθησαν τα κείμενα που επέλεξε να μεταφράσει ο Ρήγας και, αφετέρου, της υποδοχής τους από τον Ελληνισμό της εποχής. Παράλληλα, η Αννα Ταμπάκη αναζήτησε να ερμηνεύσει τις επιλογές αυτές στο πλαίσιο των ηθικών εννοιών και αρετών που διακήρυσσε ο ευρωπαϊκός Διαφωτισμός και των φιλελεύθερων πατριωτικών επιδιώξεων του μεταφραστή, όπου η αρχαιογνωσία αποτελούσε αποφασιστικό παράγοντα. Για την περίπτωση της περιήγησης του Νέου Αναχάρσιδος του αββά Μπαρθελεμύ το πράγμα είναι εύκολα ανιχνεύσιμο. Όπως είναι γνωστό, το πολυμεταφρασμένο αυτό κείμενο, στην ελληνική του εκδοχή, θεωρήθηκε από την αυστριακή αστυνομία επικίνδυνο σύγγραμμα, καθ’ ότι «ο μυστικός πόθος των Ελλήνων ανέκαθεν κατηυθύνετο προς τον σχηματισμόν αυτοτελούς κράτους», γεγονός που θα μπορούσε να μεταδοθεί ως «ηλεκτρικός σπινθήρ» και σε άλλες χώρες.

H «Ελληνική Δημοκρατία» 

Είναι φανερό ότι η αυστριακή αστυνομία δεν είχε άδικο. Ο Ρήγας πια είχε φθάσει στην ολοκλήρωση του επαναστατικού του σχεδίου, έχοντας μάλιστα προετοιμάσει ακόμη και τον καταστατικό χάρτη του νέου κράτους που οραματιζόταν να δημιουργηθεί: την «Ελληνική Δημοκρατία», τη Δημοκρατία με πρότυπο το αρχαίο ελληνικό ιδεώδες, εμπνευσμένη από το γαλλικό Σύνταγμα του 1793. Τα κυρίως πολιτικά και πολιτειολογικά κείμενα του Ρήγα, που αποδεικνύουν τον συγκροτημένο προβληματισμό του για τη θεμελίωση και οργάνωση της πολιτείας και τη λειτουργία των θεσμών, αποτέλεσαν για άλλη μία φορά αντικείμενο μελέτης του Πασχάλη Μ. Κιτρομηλίδη. Στον πέμπτο τόμο της σειράς, με την οπτική του πολιτικού επιστήμονα, συνοψίζει τους προβληματισμούς που έχει αναπτύξει στις διαδοχικές προσεγγίσεις του στο θέμα, το οποίο τοποθετεί πάντοτε στο βαλκανικό του πλαίσιο. Συνάμα προσφέρει εδώ τον συγκερασμό των συμπερασμάτων, όλων των ειδικών επιστημόνων που έχουν ασχοληθεί με το πολύπλοκο αυτό θέμα, αν αναλογιστεί κανείς τα προβλήματα που θέτει η εθνική ανομοιογένεια των λαών της Βαλκανικής. Ο Π. Κιτρομηλίδης τονίζει ότι «η επαναστατική πρωτοβουλία του Ρήγα και οι ιδέες που την εξέφρασαν αντιπροσωπεύουν μια βαλκανική εκδοχή του ιακωβινισμού ως «πολιτισμικής επανάστασης» και κατ’ επέκταση συνδέονται με το γενικότερο φαινόμενο της εμφάνισης των πολιτικών παραδόσεων της νεωτερικότητας που αναδύθηκαν από τις συγκυρίες και τις ρήξεις της εποχής της Γαλλικής Επανάστασης».

Αποτυπώνοντας τη σημερινή κατάσταση των ερευνών και μελετών σχετικά με την προσωπικότητα και το έργο του Ρήγα, η νέα αυτή έκδοση των Απάντων του Ρήγα, με την επιστημονικά στέρεη και εμπεριστατωμένη παρουσίασή της, αποτελεί έναν σταθμό στις «ρηγαϊκές» σπουδές. Ευπρόσδεκτη σε όλους, ειδικούς και μη, επισημαίνεται επιπλέον η σημασία της, καθ’ ότι προέρχεται από πρωτοβουλία της Πολιτείας, που έφθασε σε αίσιο τέλος.

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Βιβλίο

 

from dimart https://ift.tt/2Z9i5Pu
via IFTTT

Προεφηβεία και Μεταπολίτευση

—της Εύης Τσακνιά—

Τη μέρα που έπεσε η χούντα, ήμασταν στην Αθήνα. Είχαμε γυρίσει από τις διακοπές άρον άρον, όταν έγινε η εισβολή στην Κύπρο και η επιστράτευση.

Εκείνο το απόγευμα, που η πλήξη είχε φτάσει στο απροχώρητο, άκουγα στο φορητό μου κασετόφωνο για νιοστή φορά το Jesus Christ Superstar, όταν χτύπησε το τηλέφωνο. «Τι; Τι;» φώναζε η μαμά, «Εύη χαμήλωσε τη μουσική, δεν ακούω».

Κλείνει το τηλέφωνο. «Φώναξε το Γιώργο», μου λέει λαχανιασμένη, «έρχεται ο μπαμπάς να μας πάρει, κατεβαίνουμε στο Σύνταγμα, έπεσε η χούντα!»

Πετάγομαι σφαίρα στο απέναντι σπίτι, όπου έπαιζε ο αδερφός μου με τον Βαγγέλη, τους μεταφέρω τα νέα, περιγράφοντας την κατάσταση σαν να πρόκειται τουλάχιστον για την κατάληψη των χειμερινών ανακτόρων.

Έξω στο δρόμο τα αυτοκίνητα έχουν αρχίσει ήδη να πληθαίνουν και να κορνάρουν στο ρυθμό του «Ε-ε-έρχεται» — έχει κυκλοφορήσει η είδηση περί επιστροφής του Καραμανλή. Ο Γιώργος κι ο Βαγγέλης χοροπηδούν στο πεζοδρόμιο ενθουσιασμένοι από τα κορναρίσματα και τον γενικό τζερτζελέ, επαναλαμβάνοντας αυτό το σύνθημα που ακούγεται σαν ποδοσφαιρικό και σε γαργαλάει να το φωνάξεις, κακά τα ψέμματα και ασχέτως του ποιον αφορά και ποιος έρχεται. Θες η ελπίδα, θες ένας οποιοσδήποτε σωτήρας, η ουσία είναι πως έρχεται.

Κι εγώ είμαι λίγο μπερδεμένη εδώ που τα λέμε, γιατί η τελευταία φορά που είχα ακούσει για τον Καραμανλή ήταν τουλάχιστον πριν από εφτά χρόνια, όταν ήμουν περίπου 5 χρονών, παρ’όλα αυτά θυμάμαι καλά τον παππού, που ήταν φανατικός Βενιζελικός και τραγουδούσε «της αμύνης το σκουφάκι έφερε το Λευτεράκη», να διαβάζει κάθε μέρα το Βήμα και να αναφωνεί κάθε τόσο ζοχαδιασμένος: «τον κερατά τον Καραμανλή!..»

Αφήνω αυτά τα διλήμματα κατά μέρος προς το παρόν —κανένας βέβαια δεν είναι δυνατόν να συγκριθεί με τους δικτάτορες— και μ’ αυτήν την αισιόδοξη σκέψη μπαίνουμε στο αυτοκίνητο και κατευθυνόμαστε προς το κέντρο. Μποτιλιαριζόμαστε, χαιρετιόμαστε με γελαστούς ανθρώπους από τα διπλανά αυτοκίνητα. «Τους ξέρουμε;» ρωτάω τους γονείς. «Όχι».

Καμιά σχέση με εκείνα τα φοβισμένα και καχύποπτα πρόσωπα που είχα συνηθίσει μέχρι τώρα, όχι τόσο μέσα από την πολύ μικρή εμπειρία μου από τους δρόμους της Αθήνας, όσο από τις τόσο εύστοχες γελοιογραφίες του Μητρόπουλου και του ΚΥΡ που παρακολουθούσα και μελετούσα εξονυχιστικά. Παρατηρώ αχόρταγα αυτόν τον κόσμο που δεν είχα ξαναδεί ποτέ έτσι· νέοι ανεβασμένοι πάνω στα καπό των αυτοκινήτων ανεμίζουν σημαίες, βγάζουν και ανεμίζουν τις μπλούζες τους, αγκαλιάζονται, φωνάζουν συνθήματα, ξεψαρώνω κι εγώ σιγά-σιγά και κάνω το σήμα της νίκης αντιγράφοντάς τους.

Λίγο πριν απ’ το Σύνταγμα, έχουμε αφήσει πια το αυτοκίνητο και περπατάμε με τα πόδια. Συναντιόμαστε με φίλους των γονιών μαζί με τα παιδιά τους, είναι οι δικοί μας συνομήλικοι φίλοι και είμαστε μια διαδήλωση από μόνοι μας. Ο κόσμος συνωστίζεται· «μην απομακρύνεστε μη χαθούμε», συνιστούν οι μαμάδες, εμείς όμως είμαστε ήδη χαμένοι σ’ αυτή τη δίνη  της δικής μας μεταπολίτευσης, της δικής μας ενηλικίωσης μέσα σε ένα απόγευμα.

Βγάζω τα τσόκαρά μου, «με χτύπησαν», λέω στη μάνα μου, η οποία προς μεγάλη μου έκπληξη μ’ αφήνει να περπατήσω ξυπόλητη στην άσφαλτο μπροστά στη Βουλή, σαν τον Πολ Μακ Κάρτνεϊ στo εξώφυλλο του Abbey Road.

Περπατάω ξυπόλητη,με το μπλουτζίν μου γυρισμένο μέχρι τα γόνατα, με τα τσόκαρα στο χέρι, χωρίς κανείς από τους μεγάλους να φοβάται μήπως πατήσω τίποτα γυαλιά, καρφιά, καύτρες από τσιγάρα.

Όλα έχουν αλλάξει, κανείς δε φοβάται τίποτα πια.

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία  De profundis

from dimart https://ift.tt/2McKwZo
via IFTTT

Η Μαύρη Φωνή

—του Γιώργου Γλυκοφρύδη—

Σήμερα το πρωί, περίπου στις 09:00, είχα εικόνες από την εκατόμβη του Ματιού.

Δεν είχα την παραμικρή υπόνοια από το μνημόσυνο του ενός έτους που είναι σήμερα. Δεν θυμόμουν πως είναι σήμερα. Δεν το είχα καν ως ό,τι στο μυαλό μου. Αλλά παρόλα αυτά ήρθε.

Πιθανόν λόγω του καύσωνα εδώ ο οποίος ενέσκηψε ξανά. Αν και δεν νομίζω.

Πιθανόν λόγω του ότι είχα και έχω πάρα πολλούς φίλους που έχουν ή είχαν σπίτια εκεί ή ήταν εκεί τότε ή κάτι ό,τι τότε εκεί.

Εκεί, πάντως, όπως και να ‘χει.

Αποκαλύφθηκε τυχαία μετά από συζήτηση στο πρωϊνό εδώ πως υπάρχει άλλη μία φίλη μου η οποία μετά από 5 ώρες στη θάλασσα περιμαζεύτηκε από τα καΐκια.

«Κοιτούσαν» λέει «τα αεροσκάφη στον νυχτερινό ουρανό, όπως κολυμπούσαν μέσα στη νύχτα, να ανεβοκατεβαίνουν στο Βενιζέλος, οπότε έτσι διατηρούσαν έναν στοιχειώδη προσανατολισμό», συνέχισε η αφήγηση. «Αλλά μια γυναίκα δίπλα της βυθίστηκε στη θάλασσα. Την κοιτούσε ώρες με τα μάτια γυάλινα.»

Έτσι λοιπόν είναι τρεις. Η μία έσωσε και κάμποσα παιδάκια μαζί της. Η άλλη έσωσε τον εαυτό της αν και με ισχαιμικό μετά από τόσες ώρες, και η τρίτη είναι αυτή που κοιτούσε τ’ αεροσκάφη.

Η μαύρη φωνή είναι η δική μου εμπειρία.

Ήμουν στην Αθήνα και περίμενα ένα τηλεφώνημα από κάποιους που γνωρίζαμε πως είναι εκεί. Κι άλλοι ήταν εκεί αλλά εκείνοι δεν είχαν επικοινωνήσει.

Επικοινώνησε τελικά η μαύρη φωνή. Την άκουγα από την ανοιχτή ακρόαση του κινητού. «Όλα είναι αλήθεια», είπε αρχικά. «Ό,τι ακούτε είναι αλήθεια. Δεν υπερβάλλει κανείς. Τα κανάλια λένε αλήθεια. Ό,τι μαθαίνετε είναι αλήθεια». Και παύση. Και ξανά παύση. Κι αυτό που άκουγα ήταν σαν κάποιος που μιλούσε με στάχτη στο στόμα ή με χώμα ή από την κόλαση μέσα. Επίσης αυτή η φωνή είχε γρέζι. Μαύρο γρέζι. Λογικά αυτό είναι το γρέζι μιας πιθανής ταφόπλακας που σέρνεται πάνω στο μαρμάρινο καφάσι ενός τάφου για ν’ ανοίξει.

Και την γνώρισα τελικά την φωνή. Όμορφη είναι και με πολλά γέλια και με πολύ χαρά γενικά. Πώς έγινε και κόλλησε το μαύρο γρέζι της κόλασης σ’ αυτή τη φωνή, ένας Θεός ξέρει.

Κυρία Δούρου, η παραίτηση δεν έχει να κάνει με την τεχνοκρατική ευθύνη· άρα πόσο μάλλον με την πολιτική. Με την μεταφυσική έχει να κάνει. Πού να σας εξηγώ τώρα…

* * *

Εδώ άλλα επετειακά αφιερώματα από το dim/art

from dimart https://ift.tt/30RtwvI
via IFTTT

Το ποίημα της εβδομάδας 24/7

Η αίθουσα

—Υβ Μπονφουά—
Μετάφραση: Τάκης Σινόπουλος

Ολονυχτίς το ζώο άλλαζε θέση μες στην αίθουσα,
Ποιος να ‘ναι αυτός ο δρόμος που δε θέλει να τελειώσει;
Ολονυχτίς η βάρκα γύρεψε το γυαλό,
Ποιοι να ‘ναι αυτοί οι απόντες που φωνάζουν να γυρίσουν;
Ολονυχτίς το ξίφος γνώρισε τη λαβωματιά,
Ποια να ‘ναι η θλίψη αυτή που δε μπορεί να νοιώσει τίποτα;
Ολονυχτίς το ζώο εβόγγηξε μέσα στην αίθουσα,
Καθημαγμένο, αρνήθηκε της αίθουσας το φως,
Ποιος είναι αυτός ο θάνατος που τίποτα δεν ξέρει να γιατρέψει;

* * *

Άλλα ποιήματα, άλλων εβδομάδων

from dimart https://ift.tt/2M8tnjn
via IFTTT

Κινούμενη άμμος 7.7.2019

—με τον Γιώργο Πήττα—

Η σημερινή Κινούμενη Άμμος είχε σκοπό να είναι κυρίως μουσική με μια ανθολόγηση από τους 4 του Liverpool σε συνδυασμό με blues. Με κεφάτη διάθεση. Ξαφνικά ως κεραυνός εν αιθρία σήμερα το πρωί αναχώρησε πλησίστιος για το φως ο Βλάσης Γ. Ρασσιάς. Η εκπομπή δεν είναι «αφιέρωμα», αλλά αφιερωμένη σε έναν εξαιρετικά ωραίο άνθρωπο που έφυγε· και θα διανθιστεί με τη φωνή του Morrison, που τόσο αγαπούσε.

Ακούστε την εκπομπή:

Κινούμενη άμμος

Κάθε Κυριακή 21.00-23.00 ζωντανά στον Astra 92,8 (Κύπρος).
Λίγες μέρες αργότερα, στο dim/art.

Μουσική. Κυρίως στις περιοχές του κλασικού ροκ και της αφροαμερικάνικης μπλουζ σκηνής.

Λόγος. Που επιδιώκει να είναι συνεκτικός και ανθρώπινος. Απέναντι όμως σε κάθε είδους διακρίσεις και ρατσισμούς.

Η Κινούμενη Άμμος βαφτίστηκε έτσι κυρίως για να παρέχει την ελευθερία που επιθυμεί ο παραγωγός της, προκειμένου να κινείται σε διαφορετικά επίπεδα και διαθέσεις. Ορκισμένος εχθρός των «κατηγοριοποιήσεων» του τύπου «μουσική για νέους, μουσική για πένθος, για χαρούλες, για το καλοκαίρι, το απόγευμα, το πρωί», ο παραγωγός απλά ακούει αυτά που επιλέγει στο σπίτι του και στο αυτοκίνητό του και ελπίζει το ακροατήριο που τον τιμά να μην έχει πρόβλημα με άλματα που μπορεί να ξεκινούν από μια φυτεία του αμερικάνικου νότου και να καταλήγουν στον Pfitzner. Εμμονές στην εκπομπή, υπάρχουν. Ακούνε στα ονόματα Bob Dylan & Beatles. Επίσης, κατά καιρούς, η Κινούμενη Άμμος γλιστράει στα Μονοπάτια του Γαλαξία. Αυτός ήταν ο τίτλος εκπομπής που έκανε ο παραγωγός «μια φορά κι’ έναν καιρό» στο πρώτο πρόγραμμα της ΕΡΤ και κατά καιρούς επανέρχεται, με σκοτεινές ιστορίες συνοδευμένες από σκοτεινότερες μουσικές.

* * *

Εδώ κι άλλη Κινούμενη άμμος

from dimart https://ift.tt/2G8tGa2
via IFTTT

Το ποίημα της εβδομάδας 10/7

Ἀπολογία στὰ Ζῷα

—Ζαχαρίας Παπαντωνίου—

Σὰν ἀλαργεύουν ἀπὸ μὲ γεμάτοι τρόμο οἱ γάτοι
θαρρώντας ποὺ ἀπαντήθηκαν μὲ φοβερὸ διαβάτη
ἂς ἦταν, Θέ μου, δυνατὸ νὰ βγοῦνε ἀπ᾿ τὴν ἀπάτη.

Ὁ ἴσκιος ποὺ τρέχει νὰ χαθεῖ παράμερα τοῦ δρόμου
μέσ᾿ στὰ βαθειὰ μεσάνυχτα ποὺ πάω στὸ φτωχικό μου
νὰ τὄξερε τί ἀνάξιος ὁποὖμαι τέτοιου τρόμου!

Μὲ τῶν προγόνων τους θὰ ζοῦν τὰ θολωμένα φρένα
καὶ τρέμουνε τὸν ἄνθρωπο τὰ ζῷα τ᾿ ἀγαπημένα
ἴσως κι ἐγώ, σκληρὸ παιδί, νὰ τἆχα ἀδικημένα.

Μὰ τώρα ποὔχω μέσα μου ἐλέους κι ἀγάπης βρύση
πολλῶν ψυχῶν τὰ κρίματα μποροῦσε νὰ τὰ σβήσει
στῆς γάτας τὸ γουναρικὸ τὸ χάδι μου ἂν γλυστρήσει.

Στὴ μοναξιά μας τὴν ἱερὴ καὶ τὴ βαθειὰ ἡσυχία
ὅταν ἐκείνη ἀργοπατεῖ στὰ μάταια τὰ βιβλία
δὲν εἶναι ἡ σιωπή μας νοῦς, ὁ λόγος ἀνοησία;

Βουβὴ ἡ ἁφή, μὰ νόημα κι ὑπομονὴ γεμάτη
χαϊδεύοντας τὴ ράχη του γυρτῆ, ἁπαλή, χνουδάτη,
μιλεῖ τοῦ ζῴου γιὰ τὴ φριχτὴν ἀνθρώπινην ἀπάτη.

Ἂς ἦταν ἡ ἀσημότερη κι ἡ πιὸ κυνηγημένη
στὸ κρύο! τὴ νύχτα! ἀπὸ στενὸ σοκάκι μαζεμένη
ἀπὸ τὶς δοῦλες καὶ τὶς γριὲς ἀναθεματισμένη

ἀπὸ τὸ πετροβόλημα παιδιῶν φοβερισμένη
γιὰ ζεστασιά! γιὰ μίλημα! γιὰ χάδι πεινασμένη
αὐτὴ ποὺ θάτανε γραφτὸ νὰ κάμω εὐτυχισμένη!

* * *

Άλλα ποιήματα, άλλων εβδομάδων

from dimart https://ift.tt/2Jpbpr9
via IFTTT