zougla: Γνωρίζω κάποιον που πήρε Pulitzer!

Τρίτη 19 Απριλίου 2016

Γνωρίζω κάποιον που πήρε Pulitzer!

avramides

—της Όλγας Σελλά—

Όταν άρχισα να ανεβαίνω στη Θεσσαλονίκη, κάθε Μάιο, στη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, πρώτα απ’ όλα χάρηκα απεριόριστα που δεν θα είχαν μόνο οι κινηματογραφικοί συντάκτες το ετήσιο ραντεβού τους στη Βόρεια Ελλάδα. Τα τελευταία 10-12 χρόνια, η Θεσσαλονίκη έγινε (εκτός από ρεπορτάζ για τα θέματα του βιβλίου, για τους συγγραφείς, για την επιτυχία ή την αποτυχία της διοργάνωσης, για τους νέους διευθυντές και τους νέους προέδρους της στο πέρασμα του χρόνου και των κυβερνήσεων) και ένα ετήσιο ραντεβού, μια ετήσια συνάντηση, μια ευκαιρία να ξαναδούμε τους φίλους που μένουν εκεί και να γνωρίσουμε καλύτερα την πόλη.

Και ομολογουμένως, όλα αυτά τα χρόνια, για 4-5 μέρες κάθε Μάιο, γνωρίσαμε —χάρη στη δυνατότητα (τότε) και τη γενναιοδωρία των Ελλήνων εκδοτών— υπέροχα εστιατόρια και μεζεδοπωλεία, επισκεφτήκαμε τα εξαιρετικά μουσεία της πόλης, είδαμε την ανάπλαση του Λευκού Πύργου και κάναμε νέους φίλους. Κι ας τους βλέπαμε μια φορά το χρόνο.

Ένας από αυτούς ήταν ο Αλέξανδρος Αβραμίδης. Ο φωτογράφος που τιμήθηκε με το βραβείο Pulitzer, μαζί με τον Γιάννη Μπεχράκη και τον Άλκη Κωνσταντινίδη, για τις στιγμές που αποτύπωσαν όλοι τους από όσα παρακολουθούμε ή συμβιώνουμε μαζί με τους νέους επισκέπτες της χώρας μας, τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Ο φωτογράφος με τον οποίο συνεργαζόταν ήδη η Καθημερινή για τα θέματα της Βόρειας Ελλάδας. Πήρα την επαφή πριν ανέβω στο πρώτο μου ταξίδι: «για τις φωτογραφίες σου θα συνεννοηθείς με τον Αλέξανδρο».

Από εκεί και πέρα όλα γίνονταν σαν ετήσιο jour fixe: λίγες μέρες πριν το ταξίδι για την ΔΕΒΘ (Διεθνής Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης) έπαιρνα τηλέφωνο τον Αλέξανδρο Αβραμίδη. Στην άλλη άκρη της γραμμής ήταν ένας άνθρωπος χαμηλόφωνος, κι έτσι συνεσταλμένος ήταν και στην προσωπική επαφή. Συνεπέστατος πάντα στα ραντεβού μας, συνεπέστατος στις υποχρεώσεις του (κι ας του χάλαγα Σαββατοκύριακα με τα παιδιά του). Λίγο πριν αναχωρήσω από τη Θεσσαλονίκη μου έφερνε πάντα στο ξενοδοχείο που έμενα το cd με τις φωτογραφίες από τη ΔΕΒΘ. Ήταν φωτογραφίες ρεπορτάζ και μαζί φωτογραφίες που στέκονταν στην ανθρώπινη στιγμή. Στη στιγμή που κάποιος ξεφύλλιζε ένα βιβλίο· στη στιγμή που ένα παιδί ακολουθούσε έναν ξυλοπόδαρο· στη στιγμή που ξέκλεβε από έναν συγγραφέα. Ήταν εικαστικές φωτογραφίες, και ταυτοχρόνως φωτογραφίες ρεπορτάζ.

Με είχε συνοδεύσει πολλές φορές σε κάποια από τα γεύματα που είχα κάνει στη Θεσσαλονίκη (κυρίως θυμάμαι εκείνο με τον Νταβίντ Γκρόσμαν και τον Ανταίο Χρυσοστομίδη. Ο Αλέξανδρος δεν έφυγε όταν τελείωσε τη φωτογράφηση. Εμεινε εκεί, και παρακολουθούσε διακριτικά αλλά με πάθος τη συζήτηση. Συμμετείχε, ήταν φανερό. Σιωπηλά). Κάποια στιγμή, πολύ δειλά, μου είχε στείλει ένα λεύκωμα που έκανε, με φωτογραφίες από την πόλη του, τη Θεσσαλονίκη. Ξεχωριστές όλες. Με έμφαση στη στιγμή, στο τοπίο, στον άνθρωπο. Προσπαθούσε να το εκδώσει. Τα κατάφερε.

Άκουσα την είδηση το πρωί της Τρίτης, σε τηλεοπτική εκπομπή. Δεν άκουσα καλά το όνομα του Αλέξανδρου. Αναρωτήθηκα, έψαξα, το επιβεβαίωσα. Και συγκινήθηκα πολύ.

Έχουμε μιλήσει ελάχιστα για τα προσωπικά του Αλέξανδρου. Δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι ξέρω τι σκέφτεται για κάποια πράγματα. Μπορώ μόνο να το υποθέσω από τις φωτογραφίες του. Όπως οι φωτογραφίες του με τους πρόσφυγες, κάπου εκεί στα σύνορα με τα Σκόπια, που βραβεύτηκαν. Σκέφτομαι ότι κάποιοι άνθρωποι λένε περισσότερα με τα έργα τους, κι αυτό είναι δώρο ακριβό. Και σπάνιο.