zougla: Αυτό το τραγούδι δε μιλά για ένα βουνό

Κυριακή 14 Μαΐου 2017

Αυτό το τραγούδι δε μιλά για ένα βουνό

Αυτό δεν είναι τραγούδι #1025
Dj της ημέρας, ο Παναγιώτης Πούτος

Στη μητέρα μου, σε όλες τις μητέρες

Στην ταινία Step Up Revolution (2012) έχει συμπεριληφθεί ένα τραγούδι με τίτλο Prituri Se Planinata (NiT GriT Remix). Ο μόνος στίχος που ακούγεται είναι αυτός που περιλαμβάνεται στον τίτλο και σημαίνει: το βουνό κατέρρευσε. Η γλώσσα των στίχων είναι βουλγαρική.

Το τραγούδι είχε γίνει διάσημο στην Ελλάδα το 1994 σε μία new age διασκευή από το D-Emotion Project — ουσιαστικά από τη γαλλίδα συνθέτιδα που ήταν πίσω από το εγχείρημα αυτό, την Jacky Hanouna, στο cd με τίτλο Hybrid. Στο πίσω μέρος του cd έγραφε πως το τραγούδι είχε τίτλο The mountain song (Prïtourïitze planinata) και αναφερόταν το όνομα της τραγουδίστριας: featuring Stefka Sabotinova.

Η Στέφκα Σαμποτίνοβα (1930-2010) ήταν δημοφιλής τραγουδίστρια παραδοσιακών τρραγουδιών στη Βουλγαρία και έγινε διάσημη έξω από τη χώρα της συμμετέχοντας στο δίσκο Le Mystère des Voix Bulgares που ηχογράφησε το 1975 ο Ελβετός εθνομουσικολόγος και μουσικός παραγωγός Marcel Cellier (1925-2013). Η ίδια έχει συνδεθεί με το τραγούδι αυτό (Притури се планината) περισσότερο από κάθε άλλο που τραγούδησε. Στο δίσκο τού 1975 πληροφορούμαστε ότι προέρχεται από την ορεινή περιοχή της Θράκης.

Οι στίχοι αρχίζουν με την κατολίσθηση του βουνού που παγιδεύει δύο φίλους, δύο βοσκούς. Αρχίζουν και εκλιπαρούν το βουνό να τους λυπηθεί. Ο πρώτος τού ζητά να τον ελευθερώσει, γιατί τον περιμένει η αγάπη του. Ο δεύτερος ζητά να τον ελευθερώσει, γιατί τον περιμένει η μητέρα του. Το βουνό δε συγκινείται. Η αγαπημένη θρηνεί μέχρι το μεσημέρι. Η μητέρα θρηνεί μέχρι να πεθάνει. «Μέχρι το μνήμα» (чак до гроба), λένε οι στίχοι.

Μία παραλλαγή του ίδιου τραγουδιού αναφέρεται σε κάποιο συγκεκριμένο βουνό, τον Σκάρδο (Шар планина), που η οροσειρά του εκτείνεται σε Κόσοβο, ΠΓΔΜ, Αλβανία. Η παραλλαγή αυτή είναι διάσημη τόσο στην ΠΓΔΜ όσο και στη Βουλγαρία. Εκεί οι βοσκοί είναι τρεις. Ο πρώτος ζητάει από το βουνό να τον λυπηθεί γιατί έχει γυναίκα, ο δεύτερος γιατί τον περιμένει η αδερφή του, ο τρίτος γιατί έχει μάνα που θα θρηνεί για αυτόν. Και πάλι επαναλαμβάνεται το ίδιο μοτίβο: η σύζυγος θρηνεί ένα χρόνο, η αδερφή τρία, όμως η μητέρα θρηνεί μέχρι να πεθάνει.

Σε όλες τις εκτελέσεις, σύγχρονες και παραδοσιακές, ο τίτλος του τραγουδιού αναφέρεται στο βουνό: The mountain song, Pritouri se planinata, Shar planina. Στους στίχους κυριαρχεί το θέμα του βουνού, του μαρτυρίου των βοσκών, του τραγικού τους θανάτου. Όλα αυτά όμως γίνονται για να καταλήξουμε στον τελευταίο στίχο: η μητέρα θρηνεί για το χαμένο της παιδί μέχρι να πεθάνει. Αυτό δεν είναι ένα τραγούδι για ένα βουνό. Αυτό είναι ένα τραγούδι για την μητρική αγάπη.

* * *

Κάθε βράδυ, ένας συνεργάτης ή φίλος του dim/art διαλέγει ένα τραγούδι — ή, μάλλον όχι· αυτό δεν είναι τραγούδι, ή δεν είναι μόνο ένα τραγούδι: είναι μια ιστορία για ένα τραγούδι. Στείλτε μας κι εσείς ένα τραγούδι που δεν είναι τραγούδι στο dimartblog@gmail.com.

* * *