Το ποίημα της εβδομάδας 31/5

Αυτοβιογραφία

—Ρόμπερτ Βισκούζι—
Μετάφραση: Γιώργος Τσακνιάς

Στο σπίτι μου είχαμε έναν ελέφαντα που τονε λέγαν Ιταλία
έτρωγε όλα τα φιστίκια στο σαλόνι
μας χάιδευε στο σβέρκο με την προβοσκίδα
καθόταν στις καρέκλες και τις έσπαγε
όταν βγαίναμε εκείνος έμενε σπίτι και γέμιζε άχυρο το πάτωμα
δεν ξέραμε τι να τον κάνουμε
δεν υπήρχε ομάδα απεξάρτησης για ανθρώπους που τους έχει κατσικωθεί ελέφαντας
η κοινωνική λειτουργός μια ματιά έριξε κι έφυγε.
Τον ζωγραφίσαμε όλο ροζ λουλούδια
τον πήραμε στην παρέλαση
τον νοικιάζαμε για πάρτι
γράφαμε γι’ αυτόν εκθέσεις στο σχολείο
περιμέναμε να πεθάνει και πήραμε σακιά ολόκληρα με σκάγια
να τον παραγεμίσουμε, αυτός αρνιόταν να φύγει.
Τρεις φορές χρειάστηκε να υποστυλώσουμε τα πατώματα
και κάθε τόσο ξαναφτιάχνουμε απ’ την αρχή το πεζοδρόμιο.

* * *

Άλλα ποιήματα, άλλων εβδομάδων

 

from dimart https://ift.tt/AHPRxgZ
via IFTTT

Ο μικρός μαχητής

Η Νίκη Κωνσταντίνου-Σγουρού και η Μαρία Τοπάλη διαβάζουν βιβλία για παιδιά και τα συζητούν μεταξύ τους — γραπτά. Κάθε Τρίτη!

Άννα Κοντολέων, Αναστασία Ηλιάδου: Ο μικρός μαχητής
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2023

Η Μαρία στη Νίκη:

Κανονικά, θα έπρεπε να γράψω ότι είναι πολύ σημαντική ειδικά η συγκεκριμένη ιστορία. Πώς ένα έμβρυο περνά περιπέτειες, πώς γεννιέται ένα μωρό με ένα σωματικό πρόβλημα αλλά κατά βάση γερό. Να γράψω, δηλαδή, για τις «ιδέες» του βιβλίου. Αλλά, αν θέλω να είμαι ειλικρινής, με τράβηξαν εντελώς άλλα πράγματα. Είναι η πρώτη φορά που διαβάζω μια ιστορία στην οποία αφηγείται το αγέννητο ακόμα μωρό. Εδώ, ήδη ελλοχεύει ο πρώτος κίνδυνος, αλλά ξεχάστε τον: δεν υπάρχει ίχνος περίεργων και θρησκόληπτων αντιλήψεων περί του πότε αρχινά η ζωή. Είναι φανερό ότι η στόχευση είναι άλλη. Υπάρχει ένα παραμύθι που με κερδίζει από την πρώτη στιγμή. Υπάρχει κάποιος εκειμέσα, που το παλεύει. Και «έξω», υπάρχει κάποια άλλη, που το παλεύει και αυτή. Υπάρχουν γεγονότα και περιπέτειες που τις βιώνουν και οι δυο με τρόπο διαφορετικό αλλά ταυτόχρονο και αδιάσπαστο. Η Κοντολέων βρήκε έναν εξαιρετικό τρόπο να το κάνει παραμύθι όλο αυτό, να το κάνει περιπέτεια. Μια περιπέτεια καθόλου ροζ, καθόλου εξιδανικευμένη. Από την αρχή υπάρχουν δυσκολίες, τέρατα, σεισμοί, εχθροί. Και από την αρχή υπάρχει αγάπη και προσπάθεια για επικοινωνία. Όλο το γίγνεσθαι αφαιρείται σε μεγάλο βαθμό από τη φύση και προσωποποιείται, και δραματοποιείται.  Η εικονογράφηση θα έλεγα ότι το σιγοντάρει όλο αυτό. Δεν θα πω ότι το διάβασα χωρίς σφίξιμο αλλά και δεν θα πω ότι δεν το διάβασα με την ανάσα κομμένη και με αληθινή συγκίνηση. Θυμάμαι σαν και τώρα μια φίλη να ταΐζει το καινούριο της μωρό-κοριτσάκι, που είχε γεννηθεί και αυτό με κάποια προβλήματα. Την ώρα που το τάιζε, με κοίταζε στα μάτια κάπου-κάπου και μου έλεγε «ξέρεις τι μαχήτρια είναι αυτή;» Και εγώ καταλάβαινα αμέσως, με αυτόματη μετάφραση «ξέρεις τι μαχήτριες είμαστε εμείς»; Μα και χωρίς μείζονα προβλήματα, είναι δύσκολο για την καθεμιά και τον καθένα μας να «γίνεσαι», όπως είναι κάθε μέρα δύσκολο να «είσαι». Και πάντα θέλεις να ακούς μια φωνή που έρχεται από την είσοδο της σπηλιάς σου και σε λέει φασολάκι της και κρουασανάκι της, και σε περιμένει με καλή προαίρεση και με επιθυμία. Και κάπως μάχεται μαζί σου και αυτή.

Η Νίκη στη Μαρία:

Δεν μπορώ να πω πως δεν συγκινήθηκα με το τέλος του βιβλίου (γιατί νομίζω πως όποια αφήγηση ή εικόνα μωρού που γεννιέται και συναντά αυτές και αυτούς που το αγαπούν με κάνει να κλαίω) και κυρίως συγκινήθηκα με το δικό σου κείμενο. Συνοψίζεις και αναδεικνύεις όλα τα καλά στοιχεία του βιβλίου, το οποίο δεν μπορώ να πω πως μου άρεσε ιδιαίτερα. Έχω πάλι αυτό το γνωστό πρόβλημα απεύθυνσης: για ποιον γράφεται αυτό το βιβλίο; Δεν είναι για πολύ μικρά παιδιά γιατί έχει πολύ κείμενο και πληροφορία επιστημονική. Αν κάποιος τους το διαβάσει φωναχτά πιστεύω πως θα χαθούν μέσα στην τόση πληροφορία και τις πολλαπλές μάχες που δίνει το έμβρυο. Στην προσπάθειά της για μία ρεαλιστική αποτύπωση της περιπέτειας του μαχητή, αισθάνομαι πως η Κοντολέων χάνει το νήμα της ιστορίας. Και δεν είναι ούτε για μεγάλα παιδιά, γιατί η ιστορία παραείναι γραμμένη παιδικά με βασιλιάδες, φίδια και περιπέτεια απλοϊκά παραμυθένια. Οι μπλε σελίδες που παρεμβάλλονται διακόπτοντας τη ροή της ιστορίας για να δώσουν το επιστημονικό υλικό δεν είναι ούτε ακριβώς επιστημονικές, ούτε και πλήρως σαφείς. Δεν ξέρω, δηλαδή, αν αυτά που λέγονται θα μπορούσαν να γίνουν αντιληπτά από ένα παιδί, ούτε στο επίπεδο της μυθοπλασίας που αποτυπώνει τη μάχη του εμβρύου προς τη ζωή, ούτε στο επίπεδο της κυριολεξίας. Επίσης, αν και η ιστορία γράφεται από την εξαιρετικά υποσχόμενη οπτική του αγέννητου, το κείμενο –οι λέξεις, οι παρομοιώσεις, οι προτάσεις– είναι πολύ ενήλικες. Δεν είναι εκφράσεις ενός μικρού παιδιού, ούτε καθρεφτίζουν το πραγματικά άγνωστο και ανείπωτο που χαρακτηρίζει (μάλλον) την αρχή της ζωής. Έτσι, η ενδιαφέρουσα οπτική γωνία για μένα χάνεται. Μήπως τελικά το βιβλίο είναι για τις μαμάδες-μαχήτριες, που θα ήθελαν ένα ημερολόγιο να καταγράψει την αγωνία και τον δρόμο που διένυσαν; Το δέχομαι, αλλά δεν δέχομαι ότι «ένα παιδί είναι σαν ένα χρυσό μετάλλιο». Δεν είναι.

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις ευ-πο / λυ-πο

from dimart https://ift.tt/qEhxozt
via IFTTT

Ελληνικές αντιδράσεις στο ντους

Το φιλμ συνοψίζει υποδειγματικά το ζήτημα μιας «αναγκαστικής» αρρενωπότητας, με την οποία έρχονται διαχρονικά αντιμέτωπα τα αγόρια αυτών των ηλικιών.

—του Αιμίλιου Χαρμπή—

Είχαμε γράψει πριν από μερικούς μήνες, με αφορμή τα εγκαίνια του προγράμματος-πλατφόρμα CINEDU του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, το οποίο δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους εκπαιδευτικούς της χώρας να επιλέγουν ταινίες από έναν ποιοτικό κατάλογο προκειμένου να τις εντάξουν δημιουργικά στα θέματα του αναλυτικού προγράμματος σπουδών που ακολουθούν. Αυτό έκανε και μια δασκάλα της Δ΄ Δημοτικού, η οποία πρόβαλε στην τάξη της το μικρού μήκους φιλμ «Αγόρια στο ντους» του Σουηδού Κρίστιαν Ζέτερμπεργκ, για να κατηγορηθεί ακολούθως (από τους γονείς ενός παιδιού) ότι εξέθεσε τους μικρούς μαθητές «σε φιλμ ερωτικού, ομοφυλοφιλικού περιεχομένου».

Η είδηση στη συνέχεια, σε γνήσιο ελληνικό στυλ, έγινε αντικείμενο συζήτησης και τσακωμών σε πρωινά τηλεοπτικά πάνελ, «ενημερωτικά» σάιτ και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τη συντριπτική πλειονότητα των δημοσιολογούντων να υπακούν στον βασικό κανόνα ότι… δεν έχουν δει την επίμαχη ταινία, αναγκάζοντας τον Ζέτερμπεργκ να δηλώσει ότι πρόκειται για «σοκαριστικά λανθασμένη» παραπληροφόρηση. Αν βέβαια κανείς μπει στον κόπο να το κάνει, θα βρεθεί μπροστά σε ένα μόλις 9 λεπτών φιλμ, που ωστόσο συνοψίζει υποδειγματικά το ζήτημα μιας «αναγκαστικής» αρρενωπότητας, με την οποία έρχονται διαχρονικά αντιμέτωπα τα αγόρια αυτών των ηλικιών.

Οι δωδεκάχρονοι Βίγκο και Νόελ ακούν τον προπονητή της ομάδας χόκεϊ να ρωτάει επιτακτικά «είστε άνδρες ή ποντίκια;» και να τους προκαλεί να σκληρύνουν προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του σπορ και κατ’ επέκταση της κοινωνίας. Επόμενη σκηνή στο σπίτι του Νόελ, όπου οι δύο φίλοι πειράζουν ο ένας τον άλλο, κάνουν πόζες στον καθρέφτη και αναρωτιούνται πότε επιτέλους θα βγουν οι πρώτες τρίχες στο σώμα τους για να γίνουν κανονικοί «άνδρες». Λίγο αργότερα, στο δωμάτιο της σάουνας μετρούν τις δυνάμεις τους στο μπρα ντε φερ και έπειτα από παιχνίδι καταλήγουν σε ένα μάλλον αστείο φιλί με κλειστά τα χείλη, που διακόπτεται με γέλια. «Δηλαδή τώρα είμαστε αληθινοί άνδρες;» ρωτάει αθώα ο ένας. Κι αυτό είναι όλο.

 

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πατέρας του Νόελ υποψιάζεται τι συμβαίνει και αντιδρά άσχημα, περίπου όπως οι θιγμένοι γονείς στην Ελλάδα. Εκείνος του Βίγκο, πάλι, δεν βλέπει τίποτα κακό. Για να μείνουμε στα δικά μας, έχουμε να κάνουμε απλώς με μια (πολυβραβευμένη) ταινία και τα σοβαρά ζητήματα που αναδεικνύει. Πράγματι, στην πλατφόρμα του ΕΚΚ η συγκεκριμένη υπάγεται στην κατηγορία που απευθύνεται σε μαθητές γυμνασίου. Από την άλλη, στη χώρα παραγωγής της, τη Σουηδία, χαρακτηρίζεται ως «άνω των 9 ετών», ενώ για την Ευρωπαϊκή Ενωση Παιδικού Κινηματογράφου, η οποία της απένειμε και την κορυφαία διάκριση στις σχετικές βραβεύσεις της, είναι «άνω των 12». Σε κάθε περίπτωση, η ταινία προφανώς δεν είναι ερωτικού περιεχομένου. Ούτε και μπορεί να «μπερδέψει» κανένα παιδί του 21ου αιώνα, παρά μόνο εκείνα τα μυαλά που λειτουργούν με στερεότυπα και προκαταλήψεις άλλων εποχών.

Πηγή: Η Καθημερινή

* * *

 Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Copy-paste

Εδώ άλλες αναρτήσεις στην κατηγορία Σινεμά

 

 

 

from dimart https://ift.tt/jQ496eW
via IFTTT

Ο ταχυδρόμος που αγαπούσε τα σκυλιά (και τα γατιά)

Κατά κανόνα, τα σκυλιά μισούν τους ταχυδρόμους. Τους μισούν γιατί αισθάνονται πως εισβάλλουν στον χώρο τους: εμφανίζονται ξαφνικά, πλησιάζουν γρήγορα και απότομα, βάζουν σε κείνο εκεί το κουτί διάφορα ξένα αντικείμενα με παράξενες και εξωτικές μυρωδιές, φεύγουν βιαστικά κι έχουν το θράσος να ξαναέρχονται την επόμενη μέρα! Έτσι λοιπόν, τα σκυλιά μισούν τους ταχυδρόμους. Όλους; Όχι. Κάνουν μία και μοναδική εξαίρεση για τον Κριστιάνο ντα Σίλβα Αντούνες, ταχυδρόμο στο Σάο Πάολο. Κι αυτό γιατί ο Κριστιάνο λατρεύει τα σκυλιά (όλα τα ζώα, γενικώς) και αφιερώνει μερικά λεπτά να τους μιλήσει, να τα χαϊδέψει και να βγάλει μαζί τους μια σέλφι, στην οποία, όπως θα δείτε, τα σκυλιά ποζάρουν όλο ενθουσιασμό! Μπορεί έτσι η γύρα του βραζιλιάνου ταχυδρόμου να κρατάει λίγο περισσότερη ώρα, επιστρέφει όμως στο σπίτι γεμάτος αγάπη (και σάλια, από τα φιλιά των φίλων σκύλων) και με μπόλικες φωτογραφίες στο κινητό, τις οποίες ποστάρει στον λογαριασμό του στο instagram, όπου εμφανίζεται με το όνομα: Carteiro amigo dos animais — Ο ταχυδρόμος που αγαπά τα ζώα.

Δεν γίνονται πάντως όλα για τις σέλφι. Ο Κριστιάνο έχει σώσει αρκετά αδέσποτα ή χαμένα ζώα, φροντίζοντας να τα πάει στον κτηνίατρο, να τα ταΐσει ή να τους εξασφαλίσει στέγη. Το όνειρό του είναι να φτιάξει ένα άσυλο, ώστε να μπορεί να φροντίζει περισσότερα ζώα και με πιο οργανωμένο τρόπο.

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Ποιον είπες ζώο ρε;

from dimart https://ift.tt/2kTW6A0
via IFTTT

Το ποίημα της εβδομάδας 25/5

Αποστολή

—Ενρίκε Μολίνα—
Μετάφραση: Τάσος Δενέγρης

Κάποιος πρέπει να βγει στην οδύνη των λέξεων
που ο μορφασμός τους στάζει και κρύβουν το κουκούλι τους.
Το τσίρκο των λεόντων των περιμένει
με το ροζάριο της φυλής καμωμένο από κυνόδοντες που παραμονεύουν.
Οι πρωτοφανείς συνεκδοχές τους συγκρατούν την αναπνοή σου,
πανούργες, ακατάβλητες, στο πνεύμα των πραγμάτων,
καταβροχθίζοντας θρύλους κλεμμένους, όλο τεχνάσματα για τους ανόητους
και που το σώμα κι ο ουρανός αποκρυπτογραφούν το χρησμό·
Κάποιος πρέπει να περάσει σαν κόκκος σταριού κάτω από τη μυλόπετρα,
φωτισμένος απ’ το φεγγάρι των λύκων,
ψάχνοντας την ιερή τελετουργία των τεσσάρων στοιχείων
για να εξαγγείλει τη λατρεία του για τη γη.
Κάποιος πρέπει ν’ ανακαλύψει τη φωτιά στη σπηλιά για πρώτη φορά,
και να δει τον Μότσαρτ μπροστά του με μακριά μαλλιά μπλεγμένα με φτερά
δίπλα σε μια φωτιά καταυλισμού, με τα μάγουλα διάστικτα.
Κάποιος πρέπει να μιλήσει έτσι που η καρδιά της πέτρας ν’ ανοίξει πέρα ως πέρα,
αιχμάλωτος των δαχτυλιδιών της ηλικίας, όπως τα δέντρα,
επίμονος στο μοναχικό του ιδίωμα
ώσπου να διατυπώσει μια φράση με το πέταγμα·
των πουλιών.

* * *

Άλλα ποιήματα, άλλων εβδομάδων

from dimart https://ift.tt/GlobLK0
via IFTTT

Η φωτιά αφάνισε τη μνήμη

—Αρχεία και βιβλιοθήκες είναι οι παράπλευρες απώλειες του πολέμου στο Σουδάν—

Aνεκτίμητης αξίας τεκμήρια της ιστορίας και του πολιτισμού του Σουδάν καταστράφηκαν στην πυρκαγιά που κατέκαψε τη βιβλιοθήκη του «Κέντρου Σουδανικών Σπουδών Μοχάμεντ Ομάρ αλ Μπασίρ», στο ιδιωτικό Πανεπιστήμιο του Ομντουρμάν, στο Χαρτούμ.

Ο διευθυντής του Πανεπιστημίου καθηγητής Αλ Μουτασίμ Αχμέντ αλ Χατζ δήλωσε: «Η φωτιά αφάνισε τα πάντα: βιβλία, χειρόγραφα, την ίδια τη μνήμη. Τα έγγραφα αυτά δεν είναι ψηφιοποιημένα και δεν υπάρχουν πουθενά αντίγραφα. Το πανεπιστήμιο καταστράφηκε ολοσχερώς, μόνο οι τοίχοι έμειναν όρθιοι». Η πανεπιστημιακή κοινότητα θρηνεί για την καταστροφή της ιστορίας της χώρας και για τη βάναυση ματαίωση μιας συλλογικής προσπάθειας 37 χρόνων.

Αρκετά ακόμα σημαντικά αρχεία και βιβλιοθήκες του Σουδάν βρίσκονται στο επίκεντρο περιοχών όπου από τον περασμένο Απρίλιο μαίνονται συγκρούσεις μεταξύ του επίσημου στρατού και της παραστρατιωτικής οργάνωσης RSF. Τα Κρατικά Αρχεία, η Εθνική Βιβλιοθήκη, Το Αρχείο της Ραδιοφωνίας, το Εθνικό Μουσείο και άλλοι φορείς γειτονεύουν με κυβερνητικά κτίρια σε κεντρικές συνοικείες της πρωτεύουσας της χώρας, εκτεθειμένα στα πυρά των αντιμαχόμενων παρατάξεων, των οποίων ηγούνται άνθρωποι που βαρύνονται με εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας (εκτελέσεις, βασανισμούς, βιασμούς, γενοκτονία) και δεν διακρίνονται για την ευαισθησία τους σε ζητήματα διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Ο σουδανός συγγραφέας Μανσούρ ελ Σουαΐμ κάλεσε σε δημιουργία ομάδων νέων ανθρώπων διατεθειμένων να φυγαδεύσουν σημαντικά τεκμήρια της σουδανικής ιστορίας από τους χώρους που τώρα φυλάσσονται σε ασφαλείς τοποθεσίες. Κάτι αντίστοιχο έγινε ήδη για τον απεγκλωβισμό πολιτών. «Τέτοιου είδους πρωτοβουλίες έχουν κινδύνους, αλλά είναι ο μόνος τρόπος. Στην παρούσα συγκυρία, καμία στρατιωτική ομάδα δεν υπάρχει περίπτωση να εισακούσει εκκλήσεις περί σεβασμού στην ιστορία και τον πολιτισμό μας. Οι σφαίρες είναι πιο δυνατές από τις λέξεις».

Μανσούρ ελ Σουαΐμ

Τη φωτιά στο Πανεπιστήμιο του Ομντουρμάν έβαλε ομάδα ενόπλων. Είχαν προηγηθεί κρούσματα πλιάτσικου. Το φαινόμενο δεν είναι πρωτοφανές: λεηλασίες και καταστροφές γίνονται συχνά σε τέτοιες περιστάσεις — χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι εκτεταμένες κλοπές από την Εθνική Βιβλιοθήκη και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Βαγδάτης τον Απρίλιο του 2003, και οι καταστροφικές πυρκαγιές που ακολούθησαν. Όσον αφορά την πρόσφατη πυρπόληση της πανεπιστημιακής βιβλιοθήκης του Ομντουρμάν, πολλοί πιστεύουν ότι δεν είναι έργο των πλιατσικολόγων αλλά των παραστρατιωτικών, στο πλαίσιο της προσπάθειάς τους να καταστρέψουν τις υποδομές.

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Πολιτιστική κληρονομιά

 

 

 

from dimart https://ift.tt/BSIdNiK
via IFTTT