zougla: Σουβλιστές καρύδες

—του Γιάννη Παπαθεοδώρου για τη στήλη Ανώμαλα Ρήματα—

Η εβδομάδα των Παθών τέλειωσε με τη γνωστή λαμπρότητα των ελληνικών πασχαλινών εθίμων. Ανάμεσα στα έθιμα αυτά είναι ως γνωστόν και το αντισημιτικό κατάλοιπο της «καύσης του Ιούδα», που γνώρισε φέτος ωστόσο μια ενδιαφέρουσα παραλλαγή. Στο χωριό Ροδοβάνι του Δήμου Καντάνου – Σελίνου Κρήτης, η παρέα που «φιλοτέχνησε» τη γνωστή προσομοίωση της προδοσίας, πρωτοτύπησε στην δημιουργία του Ιούδα, δίνοντας του την ονομασία «Χανταμπάκης». Πρόκειται ασφαλώς για τον προσφάτως αποχωρήσαντα παίκτη του Survivor, που συχνά είχε δεχτεί τις κατηγορίες του «Ιούδα» για την συμπεριφορά του στο παιχνίδι. Όταν ο ιερέας του χωριού είπε το «Χριστός Ανέστη», ο «Χανταμπάκης» τυλίχθηκε στις φλόγες. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οι φιλότεχνοι της παρέας κρέμασαν σε μια κούκλα μια καρτέλα με το επίθετο του παίκτη, ενώ, όπως αναφέρεται, μέχρι και ο ιερέας ξέσπασε σε γέλια όταν το αντίκρισε.[1]

hant

Το βράδυ της Κυριακής του Πάσχα, προβλήθηκε από την τηλεόραση του ΣΚΑΙ η εκπομπή Survivor Panorama με την Ελεονώρα Μελέτη, προκειμένου να φωτιστούν πρόσωπα και πράγματα από τον μακρινό Άγιο Δομίνικο. Ανάμεσα στις άλλες συνεντεύξεις της, η Ελεονώρα Μελέτη συναντήθηκε και με τον Στέλιο Χανταμπάκη, ρωτώντας λεπτομέρειες για τη σχέση του με τους «Διάσημους», οι οποίοι τον ψήφιζαν συνέχεια ως μέλος «προς αποχώρηση». Ο Στέλιος Χανταμπάκης αποκάλυψε έναν ενδιαφέροντα διάλογο γύρω από την τελετουργία του «μυστικού δείπνου» της επιβίωσης: «Πήγα να μιλήσω στον Κοκκινάκη και ο Αγγελόπουλος μου λέει να μην μιλάω την ώρα του φαγητού… νιώθω μία αύρα που δεν έχει ξαναγίνει και μου λες να σκάσω με όμορφο τρόπο αυτό ένιωσα… και ακούω να λέει «είναι ιερή στιγμή». […] Είμαστε δώδεκα διαφορετικοί άνθρωποι, δεν μπορώ να σου πω κάνε το σταυρό σου πριν μιλήσουμε ή οτιδήποτε θεωρώ για μένα ιερή στιγμή… […] Χρησιμοποίησα την ειρωνεία και ήταν λάθος και έπρεπε να του το εξηγήσω μετά και να το καταλάβει, έπρεπε να χρησιμοποιήσω άλλο τρόπο… ».[2] Στην ίδια εκπομπή έγινε επίσης σαφές πως στην επίμαχη σκηνή που ο παίκτης κρατούσε στα χέρια του ένα ροζ σουτιέν από γυναικείο μαγιό, δεν είχε πρόθεση να «κοροϊδέψει» την Ειρήνη Παπαδάκη, καθώς το αξεσουάρ ανήκε τελικά στη Λάουρα.

58e5ee01ed0f0

Ο Στέλιος Χανταμπάκης, πάντως, μετά την αποχώρησή του από το Survivor, έχει πλέον ξανά πρόσβαση στα social media και έκανε την πρώτη του πασχαλινή ανάρτηση. «Χρόνια Πολλά! Εύχομαι να ζούμε αδιάκοπα μέσα στο υπέρλαμπρο φως της Αναστάσεως. Χριστός Ανέστη» έγραψε, δημοσιεύοντας παράλληλα μια φωτογραφία του με σουβλιστή καρύδα.[3]

Πριν από μερικά χρόνια στο μυθιστόρημά της Φωτιές του Ιούδα, στάχτες του Οιδίποδα, η Ρέα Γαλανάκη είχε αναδείξει το πρόβλημα του νέο-ρατσισμού, με βάση τον ιδρυτικό αντισημιτικό μύθο του Ιούδα, εστιάζοντας στις τοπικές ταυτότητες της ορεινής Κρήτης. Στο μυθιστόρημα, η κοινωνική τοιχογραφία της ΡΓ στήνεται με άξονα την ορεινή Κρήτη αλλά αναφέρεται εντέλει σε εκείνον τον καθημερινό φόβο και τον ηθικό πανικό που ριζώνει μέσα στη σύγχρονη Ελλάδα∙ την Ελλάδα της «εβραιοφοβίας» που καίει της συναγωγές στα Χανιά, την Ελλάδα που ζει με τις μεταμεσονύχτιες τηλε-πωλήσεις των πρωτοκόλλων της Σιών. Το επεισόδιο που περιγράφει η ΡΓ δεν είναι ούτε η παραδοσιακή «συνωμοσία του αίματος» ούτε οι λαϊκότροπες θρησκευτικές εξάρσεις, τις μέρες του Πάσχα. Η ΡΓ περιγράφει τη γενικευμένη δυσφορία απέναντι σε ένα μέλλον που εγκαταλείπει την ανεκτική δημοκρατία για να συσπειρωθεί πίσω από ένα λόγο αντιστασιακού κοινοτισμού. Περιγράφει την τροφοδότηση της σύγχρονης «κουλτούρας της μνησικακίας» που παρέχει στον «λαό» εξουσιοδότηση για επιθετικές συμπεριφορές απέναντι στους νέους «Ιούδες», που δεν χωράνε στο ζορμπαδικό αφήγημα μας απόλυτα αυθεντικής κρητικής (ελληνικής) παράδοσης. Όποιος διάβασε την επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή κ. Νικολόπουλου για το Survivor, μπορεί εύκολα να συσχετίσει τη μυθοπλασία με την πραγματικότητα.

Ποιος θα περίμενε όμως πως μέσω του Survivor θα αναβίωνε πασχαλιάτικα η τηλεοπτική εκδοχή ενός εθίμου που εξακολουθεί να μας θυμίζει πως ο Ιούδας καίγεται υπέροχα; Πολύ μακριά από τον Άγιο Δομίνικο, πάντως, στην Κεντρική Λαχαναγορά της Αθήνας, οι πωλήσεις της τροπικής καρύδας έχουν ήδη αυξηθεί κατά 80%.[4] Ο πρόεδρος μάλιστα της Κεντρικής Λαχαναγοράς Αθηνών και ιδιοκτήτης του «Μανάβικου της Λαχαναγοράς» κύριος Γιάννης Σιδέρης δήλωσε πρόσφατα πως «έχουν βγει νέες πατέντες καρύδας, τις οποίες όμως φοβάμαι να φέρω στο κατάστημά μου λόγο αυξημένης τιμής. Πρόκειται για καθαρισμένες καρύδες (δηλαδή χωρίς μαλλί) και με σπασμένο το καπάκι τους, ώστε να είναι πιο εύκολη η κατανάλωση του γάλατός τους. Επιπλέον, κυκλοφορούν κι αυτές που είναι επίσης καθαρισμένες, με άλλο καπάκι και… καλαμάκι για το γάλα». Προφανώς δεν ήξερε πως οι καρύδες τρώγονται πλέον και σουβλιστές.

xantampakis_souvla