zougla: Το αγόρι που γύρισε τον κόσμο με το καράβι του

Η Νίκη Κωνσταντίνου-Σγουρού και η Μαρία Τοπάλη διαβάζουν βιβλία για παιδιά και τα συζητούν μεταξύ τους — γραπτά. Κάθε Τρίτη!

Το αγόρι που γύρισε τον κόσμο με το καράβι του
Κείμενο: Julia Green
Εικόνες: Alex Latimer
Μετάφραση: Γιώργος Τσακνιάς
Εκδόσεις Παπαδόπουλος, 2023

Η Μαρία στη Νίκη:

Είμαι το είδος του ανθρώπου που όταν βλέπω σε ένα εξώφυλλο θάλασσα και θαλασσοπούλι και ναυτικό σκούφο σκέφτομαι πάντα «για να δούμε τι λέει εδώ» και ανοίγω το βιβλίο όπως κάθε σοκολατομανής ανοίγει τάχα ψιλο-αδιάφορα ένα κουτί με σοκολατάκια. Το ανοίγω και τούτο δω που λες, και βλέπω πρώτα αυτή την ταπετσαρία από θαλασσοπούλια να ανοίγεται μπροστά μου με τα εσώφυλλα. Έχω καταπιεί το πρώτο σοκολατάκι και πάω για το δεύτερο, αλλά καθυστερώ φυσικά, για να το ευχαριστηθώ. Για να δω, για να τα δω καλά αυτά τα πουλιά, σκέφτομαι και παραμένω λίγη ώρα να τα χαζεύω. Πειράζει; Θυμάμαι πόση ώρα ξοδεύαμε με τα παιδιά μου όταν ήταν μικρά, χαζεύοντας μερικές τέτοιες αριστουργηματικές ταπετσαρίες στα εσώφυλλα. Πόσο πυροδοτούνταν η φαντασία και άναβε πριν ξεκινήσει η ιστορία. Τέλος πάντων, είναι φανερό ότι έχω φτιαχτεί που λένε, και πάω για το κυρίως πιάτο. Μια πολύ απλή ιστορία με αυτό το αγόρι που αγαπούσε τη θάλασσα και μια μέρα έφτιαξε ένα καράβι και γύρισε τον κόσμο με αυτό. Ναι αλλά κοίτα να δεις πόσο τραγουδιστά κυλάει (σκέφτομαι) και αυτή η ωραία αφήγηση, ένα τσικ παλιομοδίτικη, όσο χρειάζεται για να μην στεγνώσει η γλώσσα (μας). «Βγήκε το πρώτο αστέρι στον ουρανό. Κι έπειτα το ολόγιομο φεγγάρι ζωγράφισε ένα ασημένιο μονοπάτι για να δείξει στο αγόρι τον δρόμο». Και μετά πέφτω και σε εκείνο το: «Θα κοιτάξω τους ναυτικούς μου χάρτες, δίχως φόβο θα κρατήσω το τιμόνι και από τη ρότα των μεγάλων πλοίων θα βγω ασφαλής». Όχι νικητής. Ασφαλής. Τι ωραίο. Σταματώ να κοιτάξω ποια ή ποιός έκανε τη μετάφραση. Γυρνάω πίσω, δηλαδή στην αρχή του βιβλίου, και τι να δω. Ο οικοδεσπότης μας εδώ στο dimart το μετέφρασε. Ο Τσακνιάς. Δεν είπε κουβέντα φυσικά, κατά τύχην έπεσα πάνω στο βιβλίο, κατά τύχην πρόσεξα και τον μεταφραστή. Και μετά είναι και αυτός ο Νοτιοαφρικανός, ο Latimer, που έκανε πολύ όμορφη δουλειά στις εικόνες. Ήδη επαίνεσα τις ταπετσαρίες των εσώφυλλων αλλά τι να πω και για εκείνη την στιγμή που το καράβι ακινητοποιείτα μέσα σε έναν λευκό κύκλο και εμείς το βλέπουμε από ψηλά και νιώθουμε τη μοναξιά και την απεραντοσύνη των θαλασσοπόρων. Ναι, όντως, ήμουν και είμαι φανατικήαναγνώστρια όλων αυτών. Του Βερν. Και του Κόνραντ. Αναρωτιέμαι αν ψήνεσαι ή αν θα μου πεις τώρα κάτι συγκαταβατικό. Στο κουτί μου πάντως μείνανε μόνο τα ασημόχαρτα.

Η Νίκη στη Μαρία:

Έχοντας μιλήσει για αρκετά βιβλία εδώ και κάποιον καιρό με ξέρεις πια. Το υποψιάστηκες πως θα πω κάτι συγκαταβατικό… Φυσικά δεν διαφωνώ σε τίποτα από όσα λες και το βιβλίο το βρήκα γλυκούλι και συμπαθητικό. Συγκαταβατική η Νίκη. Η μετάφραση είναι πράγματι πολύ καλή και η γλώσσα δεν στεγνώνει. Είναι ταξιδευτικό και θα το πρότεινα αναμφισβήτητα σε όποιο παιδί, σαν εσένα, αγαπάει τις θαλασσινές ιστορίες. Ίσως να το πρότεινα και σε μερικά παιδιά που δεν τις αγαπάνε μήπως τους ανοίξει η όρεξη.

Η αλήθεια είναι πως κι εγώ στάθηκα σε αυτό το «ασφαλής» καθώς και στην αυτάρκεια του μικρού παιδιού που φτιάχνει μόνο του τα υλικά του για το ταξίδι, το οποίο συνεχίζει για όσο αντέχει. Δεν μου έλειψε η ομαδικότητα από το εγχείρημα γιατί είδα αυτό το αγόρι που επιμένει και μαθαίνει ιστιοπλοΐα. Μαθαίνει να ισορροπεί, να βρέχεται, να βουτάει, να κολυμπάει, να ντύνεται για τον σωστό καιρό και να ετοιμάζει τα απαραίτητα. Μαθαίνει να εμπιστεύεται τον εαυτό του, το καράβι του και τη θάλασσα. «Εμπιστεύομαι το καράβι μου. Θα αντέξουμε την τρομερή καταιγίδα.» Θαυμάζω πολύ αυτές τις γνώσεις και αυτή την ικανότητα παρατήρησης: τους ανέμους, τα κύματα, τα εργαλεία, τα πανιά. Το ότι το καράβι, τα μπαλωμένα του πανιά, γίνονται προέκταση του σώματος.

Και φυσικά αγαπώ πολύ τα εσώφυλλα των βιβλίων: ήθελα να σχολιάσω το ίδιο και για το βιβλίο της Μπέατρις που συζητήσαμε πριν κάποιες μέρες. Εκεί τα εσώφυλλα ήταν στολισμένα με ιππόκαμπους. Εδώ ήταν γεμάτα με θαλασσοπούλια, τα οποία επίσης αγαπώ. Ειδικά τους γλάρους, παρόλο που είναι επιθετικοί και σου κλέβουν το φαγητό με πονηριά και αποφασιστικότητα. Τους λατρεύω μάλλον ακριβώς για αυτό. Και γιατί αλλάζουν χρώμα ανάλογα τον καιρό. Και γιατί παίζαμε μαζί στην ίδια σχολική αυλή όταν ήμουν μαθήτρια στο δημοτικό.

Ίσως να είμαι το παιδάκι που δεν αγαπάει πολύ τις θαλασσινές ιστορίες, αλλά του άνοιξε η όρεξη.