zougla: Ο καταδικαστάκιας

—του Γιώργου Τσακνιά—

[για τη στήλη: «Ανθρώπινο, πολύ ανθρώπινο» — Ασκήσεις καθημερινότητας εν Queneau]

* * *

Εσωτερικό δημόσιας υπηρεσίας. Φως μπαίνει πλάγια από τα στόρια — τα μισά είναι σπασμένα και κρέμονται στραβά. Στον τοίχο, ένα παραπροπέρσινο ημερολόγιο. Μεγάλος χώρος με οκτώ γραφεία κοντά κοντά.Τα τέσσερα έχουν υπολογιστές και είναι άδεια, στα δύο που δεν έχουν υπολογιστές κάθονται ένας άντρας και μια γυναίκα που μιλάνε μεταξύ τους, σε ένα άλλο κάθεται υπάλληλος που πίνει καφέ και μιλάει στο τηλέφωνο και τσακώνεται με τη γυναίκα του σχετικά με το ποιος θα πάει το παιδί στα αγγλικά και μετά σε κάποιο παιδικό πάρτι. Στη θέση μπροστά στο γκισέ, βλέπουμε το προφίλ 50άρη δημοσίου υπαλλήλου. Μιλάει με κάποιον απέξω, του οποίου ακούμε πότε πότε τη φωνή μουντά, χωρίς να καταλαβαίνουμε τι ακριβώς λέει, μοιάζει να ζητάει διευκρινίσεις για κάτι και να διαμαρτύρεται απελπισμένος για αυτά που του λέει ο υπάλληλος.

Κοντινό στον υπάλληλο στο γκισέ.

ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ (μουρμουράει ενώ φυλλομετράει κάτι χαρτιά): Λοιπόν, φωτοτυπία ταυτότητας, ληξιαρχική πράξη γεννήσεως, αριθμός πρωτοκόλλου, φορολογική ενημερότητα, ασφαλιστική, βεβαίωση του εργοδότη, υπεύθυνες δηλώσεις ότι καταδικάζετε τον ολοκληρωτισμό… Τι; Ναι, δηλώσεις είπα. Τι είναι αυτό… (Παίρνει ένα χαρτί και το διαβάζει παραξενεμένος). Όχι, κύριε, όχι. Δηλώσεις σας είπα. Δύο, χωριστές. Δύο έντυπα, ναι. Ίδια, αλλά δύο. Εδώ λέει και για ναζισμό και για κομμουνισμό στην ίδια… Τι; (Ανεβάζει τον τόνο). Μη φωνάζετε, κύριε, για σας παρακαλώ, τη δουλειά μας κάνουμε… Ακούστε, μισό λεπτό, να σας εξηγήσω. (Ηρεμεί κάπως, βγάζει τα κοντινά γυαλιά και εξηγεί): Λοιπόν, εδώ εσείς έχετε σε μία δήλωση και τον ναζισμό και τον κομμουνισμό. Δεν γίνεται έτσι. Θα πρέπει να φέρετε δύο, μία για κάθε ολοκληρωτισμό. Ναι, ναι. Τι γιατί; Γιατί είναι άλλο πράμα, κύριέ μου, δεν… Τι; Ναι, ολοκληρωτισμοί είναι, αλλά είναι άλλοι ολοκληρωτισμοί… Τι; Δεν είναι δικό μας θέμα αυτό κύριε να το λύσουμε, αυτά είναι δουλειά των ιστορικών. Εμείς υπηρεσία είμαστε. Και θέλουμε δύο χωριστές. Μη φωνάζετε. Μισό λεπτό, να ρωτήσω. (Γυρνάει προς τα μέσα, προς την κλειστή πόρτα με την επιγραφή ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ, και φωνάζει): «Καίτηηη! Καίτη, έχω έναν κύριο εδώ που ρωτάει αν μπορεί να καταδικάσει δύο ολοκληρωτισμούς μαζί, με μία μόνο δήλωση! Έχει λέει κλείσει το χαρτοπωλείο απέναντι κι έχει μόνο ένα έντυπο και θέλει να βάλει στο ίδιο και ναζισμό και κομμουνισμό… Τι; Α, εντάξει, θα του το πω!» (Γυρνάει πάλι προς το γκισέ). Ακούσατε κύριε, δεν γίνεται, το είπε και η προϊσταμένη. Τι να σας κάνω; (Μιλάει με ανυπομονησία). Να σας πω, δεν είναι μόνο αυτό το θέμα. Θα πάρετε δύο δηλώσεις, θα συμπληρώσετε και στις δύο προσεκτικά τα στοιχεία σας —ξέρετε, ονοματεπώνυμο, ΑΔΤ, ΑΦΜ, ΑΜΚΑ, ΔΟΥ, όλα…— και μετά θα καταδικάσετε στη μία τον ναζισμό και στην άλλη τον κομμουνισμό. Αλλά προσέξτε: θα πρέπει να διαλέξετε έναν ολοκληρωτισμό και να τον καταδικάσετε περισσότερο από ό,τι τον άλλον. Τι; Τι ποιον; Πού ξέρω εγώ, κύριε, όποιον θέλετε, αυτό είναι δικό σας θέμα. Εγώ υπάλληλος είμαι, εγώ θα σας διαλέξω ολοκληρωτισμό; Όποιον θέλετε. (Εκνευρίζεται). Μα είναι απλό, θα καταδικάσετε τον έναν πολύ και τον άλλον λίγο. Τι δεν καταλαβαίνετε; Στη μία δήλωση θα το γράφετε καθαρά και στην άλλη με σούξου-μούξου. Περί διαγραμμάτου, πώς το λένε. Τι γιατί; Έτσι είναι κύριε, αλλιώς δεν τα δέχεται το σύστημα, πώς να το κάνουμε; (Ο άλλος απέξω διαμαρτύρεται έντονα). Ε, τι να σας κάνω, κύριέ μου, δεν βγάζουμε εμείς τους νόμους. Το λέει και η εγκύκλιος. Να σας τη δείξω. (Ψαχουλεύει κάτι χαρτιά. Μετά το σκέφτεται. Χαμηλώνει τη φωνή και γέρνει προς το γκισέ). Ακούστε, ξέρω ότι είναι μπέρδεμα. Μη στενοχωριέστε. Κάθε μέρα τα αντιμετωπίζουμε κι εμείς, τι να κάνουμε… (Αναστενάζει. Χαμηλώνει τη φωνή). Λοιπόν, αν πάτε απέναντι στο καφενείο να συμπληρώσετε τις δηλώσεις με την ησυχία σας, θα δείτε, είναι εκεί κάνα-δυο παιδιά που μπορούν να σας βοηθήσουν. Τι παιδιά, δηλαδή, που λέει ο λόγος. Είναι κάποιας ηλικίας και ξέρουν και από ολοκληρωτισμούς. Τους παίζουν στα δάχτυλα. Κι έχουν και δηλώσεις, δεν χρειάζεται να περιμένετε μέχρι το απόγευμα να ανοίξει το χαρτοπωλείο και να ξανάρχεστε πάλι αύριο… Ναι, ναι, για να τις συμπληρώσετε σωστά. Εσείς μόνο τα στοιχεία σας, τα άλλα θα τα αναλάβουν αυτοί. Ναι μωρέ, είκοσι λεπτά δουλειά είναι, θα μας προλάβετε. Θα βάλουν όποιον ολοκληρωτισμό τους πείτε στην καθεμία, εννοείται. Αλλά θα τα γράψουν ωραία και σωστά, έτσι που να μην έχετε πρόβλημα. Τον ένα θα τονε ξετινάξουν, απόλυτη καταδίκη μιλάμε, για τον άλλο θα γράψουν κάτι αόριστα και ακατανόητα, δικολαβίστικα, που όμως περνάνε μετά στην υπηρεσία. Δεν θα έχετε πρόβλημα. Τι; Ε, δεν παίρνουν πολλά. Ένα εικοσάρικο συνολικά, και για τους δύο ολοκληρωτισμούς μαζί. Και πενήντα λεπτά για το κάθε έντυπο. Τι να κάνουν κι αυτοί, άνεργοι δικηγόροι είναι, κάπως πρέπει να βγει το μεροκάματο… Ναι, ναι, εκεί, στο καφενείο. Θα τους βρείτε, θα σας έρθουν και μόνοι τους άλλωστε. (Κουνάει το κεφάλι). Καταδικαστάκηδες τους λέμε εμείς εδώ. Αθρώποι είναι μωρέ κι αυτοί, κλέφτες να γίνουν;

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από τη στήλη «Ανθρώπινο, πολύ ανθρώπινο»

Ανθρώπινο! Πολύ ανθρώπινο!

—André Spire—
Μετάφραση: Κώστας Καρυωτάκης

Ο πατέρας μου ήξερε λατινικά,
η μητέρα μου έπαιζε πιάνο
κι επήγαινε σ’ επισκέψεις.
Καταλαβαίνεις, μικρή μου,
καταλαβαίνεις;

Είχα ένα παιδαγωγό,
ένα άλογο,
ένα τουφέκι,
υπηρέτες και ιπποκόμο.
Καταλαβαίνεις;

Αλλ’ αγαπούσα πολύ τα βιβλία
τις καρδιές και τα μάτια θλιμμένα.
Καταλαβαίνεις, μικρή μου,
καταλαβαίνεις;

Αγαπούσαμε πολύ τα δάκρυα,
την αγάπη, τους νικημένους,
τον ουρανό και τους διαβάτες…

Ας ανάψουμε τη φωτιά μας,
ας τινάξουμε τα βιβλία μας,
ας βουρτσίσουμε τα ρούχα μας,
ας γυαλίσουμε τα παπούτσια μας.
Ας γυαλίσουμε τα παπούτσια μας,
κι ας πλύνουμε τα πιάτα.
Καταλαβαίνεις, μικρούλα μου,
καταλαβαίνεις;