zougla: Το αστείο

Δευτέρα 3 Αυγούστου 2015

Το αστείο

—του Γιάννη Παπαθεοδώρου για τη στήλη Ανώμαλα Ρήματα—

Μετά τις τελευταίες δημοσιογραφικές αποκαλύψεις γύρω από τη συνεχιζόμενη «Βαρουφακειάδα», όλοι καταλάβαμε πως η απόσταση από το ηττημένο Plan A (της ανύπαρκτης διαπραγμάτευσης) έως το καταστροφικό Plan B (της «παράγκας της δραχμής») ήταν τελικά ελάχιστη, ακόμη και για τον ίδιο τον πρωθυπουργό, που κάλυψε πολιτικά τις αδιανόητες πράξεις και έκνομες προθέσεις του πρώην υπουργού του. Ο κ. Βαρουφάκης, πάντως, «αδειάζοντας» τον πρωθυπουργό παραδέχτηκε πως ο ίδιος θα πατούσε τελικά το «κουμπί» για την ενεργοποίηση του Plan B. Φαίνεται όμως ότι προσφάτως τα «αδειάσματα» ταιριάζουν στο ΣΥΡΙΖΑ: ο κ. Τσίπρας «άδειασε» τον κ. Φίλη που μίλησε για «ειδικό δικαστήριο», ο κ. Βαρουφάκης «άδειασε» τον κ. Τσίπρα που δεν τόλμησε να πατήσει το «κουμπί», ο κ. Πανούσης «άδειασε» τον κ. Βαρουφάκη κατηγορώντας τον περίπου για «εσχάτη προδοσία», ο κ. Βούτσης «άδειασε» τον κ. Πανούση μιλώντας για δηλώσεις «εκτός χρόνου και τόπου». «Και τα λοιπά και τα λοιπά. Λαμπρά ταιριάζουν όλα».

Πρώην και νυν υπουργοί βρίσκονται πλέον σε μια κωμική αντιπαράθεση μεταξύ τους για το πραγματικό ή υποθετικό νόημα των κινήσεων του κ. Βαρουφάκη, βαθαίνοντας, ολοένα και περισσότερο, το πρόβλημα της ακυβερνησίας. Την αλήθεια βέβαια τη γνωρίζουμε όλοι: το ενδεχόμενο του πραγματικού Grexit ήταν το μόνο που έπεισε τον κ. Τσίπρα να μην πατήσει το «κουμπί», για να μη «σκάσει η χειροβομβίδα» τα χέρια του. «Αδειάζοντας», με τη σειρά του, την ίδια την υπογραφή του, ο κ. Τσίπρας δήλωσε στη Βουλή: «κανείς δεν μπορεί να μας αποδώσει την ιδιοκτησία του προγράμματος, όπως την απέδιδαν στους προηγούμενους». Και έσπευσε να κατηγορήσει τα κόμματα που «βάζουν πλάτη» για τη σωτηρία της χώρας —και που δικαίως ελέγχουν τώρα μια κυβέρνηση με οριστικά χαμένη πλέον την κοινοβουλευτική εμπιστοσύνη— ότι τον ενοχλούν για ασήμαντα πράγματα. «Καταλαβαίνετε τι σαχλαμάρες μας λέτε μέσα στο Κοινοβούλιο;» ρώτησε σαρκαστικά ο κ. Τσίπρας, απευθυνόμενος στο κόμμα που τόλμησε να τον καλέσει να απαντήσει δημόσια στο βασικό και αυτονόητο ερώτημα: αν υπήρχε στρατηγική ρήξης, που εξέταζε και προετοίμαζε την έξοδο από το ευρώ.

Το θέμα είναι αν καταλαβαίνει τι «σαχλαμάρες» έχει πει εδώ και τόσα χρόνια ο κ. Τσίπρας. Το κόμμα του οδηγείται σε διάσπαση, ακριβώς επειδή ένα μεγάλο κομμάτι του εξέταζε και προετοίμαζε επιμελώς αυτή τη «δραχμική» στρατηγική, ενώ πουθενά στην κοινωνία δεν καταγραφόταν ως πλειοψηφική αυτή η αντίληψη και τάση. Το βροντερό «Όχι μέχρι το τέλος» διακινήθηκε μέσα στους κόλπους της θεσμικής παρωδίας που εξελίχτηκε σε δημοψήφισμα, με αποτέλεσμα το «ΌΧΙ» να εκλαμβάνεται από πολλούς ως συνώνυμο μιας ετεροχρονισμένης εκδίκησης απέναντι στη νομισματική ενοποίηση του «ευρώ». Και τέλος, ο ίδιος ο πρωθυπουργός σύντομα θα βρεθεί οριστικά εγκλωβισμένος στο δημοσιονομικό κενό της διακυβέρνησης του: τη δημιουργία πρωτογενούς ελλείμματος άνω των 6 δις. ευρώ, την ώρα που η οικονομική και κοινωνική κατάρρευση θα πλήττουν τα πιο αδύναμα και ευάλωτα στρώματα της ήδη δοκιμαζόμενης κοινωνίας. Το συνολικό ποσό της ζημιάς στην οικονομία αναμένεται να υπερβεί τα 25 δισεκατομμύρια ευρώ. Ακόμη και τότε όμως ο πρωθυπουργός δεν θα έχει λύσει το πιο σημαντικό πρόβλημα του: πώς η άγρια λιτότητα και η σαρωτική ύφεση του «Μνημονίου 3» θα μετατραπεί σε κυβερνητικό πρόγραμμα, που θα το υπηρετήσει το κόμμα του μέσω νέων εκλογών;

Ο κ. Τσίπρας δημαγωγεί πάνω στα ερείπια μιας χώρας, στην καταστροφή της οποίας πρωταγωνίστησε είτε με ολική άγνοια της πραγματικότητας είτε με τις μαγικές λύσεις μιας παλαιοημερολογίτικης αριστεράς. Στο μεταξύ θα βαθαίνει το χάσμα με την εσωκομματική αντιπολίτευση, θα διευρύνεται το έλλειμμα εμπιστοσύνης με τους ευρωπαίους εταίρους, θα ρηγματώνεται η έτσι κι αλλιώς οριακή κοινοβουλευτική συναίνεση, θα καθίσταται πλήρως αναποτελεσματική η εκτέλεση της νέας συμφωνίας, και θα γίνονται όλο και πιο πραγματικές οι επιπτώσεις των τραπεζικών «ελέγχων κεφαλαίου» στην απελπιστική καθημερινότητα. Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο πρωθυπουργός θα ξεχάσει σύντομα τις «σαχλαμάρες» που έχει πει στο κόμμα του και θα βρεθεί αντιμέτωπος με «το αστείο» της διακυβέρνησής του. Όπως σωστά όμως είχε προειδοποιήσει ο Μίλαν Κούντερα με Το Αστείο του, στις δογματικές ιδέες χρειάζεται ελάχιστος χρόνος για να χάσουν το νόημα τους∙ ιδίως όταν πρόκειται να παραδοθούν στο γέλιο και στη λήθη. Οι επιλογές του κ. Τσίπρα είναι ελάχιστες. Η επιλογή της χώρας όμως είναι μόνο μία: να απαλλαγεί επιτέλους από τις σαχλαμάρες και τα αστεία. Ποιος είπε πως τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις;

* * *