zougla: Δυο βλέμματα

Σάββατο 29 Αυγούστου 2015

Δυο βλέμματα

—του Νικόλα Σεβαστάκη—

Την τελευταία εξαετία με τις αλλεπάλληλες πολιτικές αναταράξεις και την οικονομική βύθιση, δυο βλέμματα στάθηκαν συχνά το ένα απέναντι στο άλλο ως δυο, διαμετρικά αντίθετες, θεάσεις της χώρας μας.

Η θέα της Ελλάδας ως εξωτισμού της ανυπακοής και της αντίστασης.

Η θέα της Ελλάδας ως τόπου καταστατικής ανομίας, θεσμικής κακοδαιμονίας και δημαγωγικής φρενίτιδας.

Ο φιλελληνισμός του ριζοσπάστη παρατηρητή/ επισκέπτη θεμελιώθηκε πάνω στο πρώτο βλέμμα: στην απεικόνιση της χώρας μας ως ευτυχούς εξαίρεσης στον κανόνα της καταθλιπτικής νεοφιλελεύθερης ομοφωνίας.
Ο «ανθελληνισμός», αντίθετα, ενός μέρους των ελίτ και άλλων διεθνών παρατηρητών στηρίχτηκε στην δεύτερη εικόνα, στην ιδέα ότι αυτή η χώρα και ο λαός της ενσαρκώνουν την παρασιτική διαφθορά σε όλες τις ποικιλίες της.

Νομίζω ότι και τα δυο βλέμματα υπονόμευσαν την (όποια) κριτική αυτογνωσία μας.

Οι κυνηγοί πεταλούδων της εξέγερσης απογοητεύονται πλέον με τη συνέχεια της ιστορίας και ανακαλύπτουν, εσχάτως, τον «χαρισματικό Βαρουφάκη» ως αντικομφορμιστική ευρωπερσόνα.

Οι πικρόχολοι τιμητές δεν αναγνώρισαν ποτέ την πολυπλοκότητα της κατάστασης και συχνά οχυρώθηκαν πίσω από μια παλιάς κοπής καταδίκη των τεμπέληδων του Νότου.

Οι εξωτιστές της αριστεράς και απ’ την άλλη πλευρά οι φτηνοί λαικιστές που έγραφαν τα ρεπορτάζ της Bild ανακάλυψαν ο ένας τον άλλο ως είδωλα του Κακού.

Δεν χρειαζόμαστε όμως κανέναν εξωτισμό για να γίνουμε κάτι άλλο μέσα από το εργοστάσιο της κρίσης και των διαψεύσεων. Ούτε τον θετικό εξωτισμό που έβλεπε την εξέγερση και την αντίσταση μιας εξιδανικευμένης εκκλησίας του δήμου ούτε, βέβαια, τον αρνητικό εξωτισμό που επαναλαμβάνει μονότονα τα περί ανομίας και παρασιτισμού. Η δύσκολη αυτοπαρατήρηση και αίσθηση ταυτότητας πρέπει να αφήσει πίσω τον θαυμασμό για τις (ψευδείς) ηρωικές μας ποιότητες. Συγχρόνως όμως να σταματήσει την επιτίμηση και το αιώνιο παράπονο για τις υστερήσεις, τις ανωμαλίες, τις αυτοκαταστροφικές πράξεις αυτής της χώρας και των ανθρώπων της.
Αν φύγουμε από τα βλέμματα που έφεραν περισσότερη θολούρα και λιγότερη διαύγεια, αν αφήσουμε πίσω τη φασματική εικόνα της Ελλάδας είτε ως δημοκρατικού αντιστασιακού παραδείγματος είτε ως παρασιτικής ύπαρξης, υπάρχει ελπίδα. Αυτό όμως χρειάζεται δουλειά. Και πέραν της πολιτικής σκηνής, όπου χορεύουν οι ανταγωνιστές για την ψήφο μας.