zougla: Πίσω από τα ονόματα

—του Στέλιου Φραγκούλη—

Ο ήλιος βγαίνει και τα ψηλά βουνά φωτίζονται σαν ανάποδα, ο ήλιος βγαίνει μέσα από τη θάλασσα και χάνεται νωρίς πίσω απ’ τα βουνά που υψώνονται πάνω απ’ τα κεφάλια μας. Έχουν περάσει όλα αυτά τα χρόνια (τα χρόνια δεν ανήκουν σε κανέναν) σε αντίθετο προσανατολισμό και φαίνεται φυσικό ο ήλιος να πέφτει στη θάλασσα το απόγευμα. Μεταφράζεται μια αίσθηση. Η αίσθηση μπαίνει σε εισαγωγικά γιατί ο Λόγος που έχει χωρίσει την εμπειρία με τη βοήθεια ενός λεξικού τσέπης δεν μπορεί να αισθανθεί τίποτε χωρίς λέξεις. Ωστόσο οι πιο φίνες λέξεις-η πιο φίνα διάσταση της αίσθησης (πάντα σε εισαγωγικά).

Πίσω από τις λέξεις υπάρχουν τα πράγματα και οι άνθρωποι υπάρχουν πίσω από τα ονόματά τους. Τα ονόματα καλύπτουν τη σιωπή. Οι λέξεις που ξέρουμε είναι η γνώση του εαυτού μας, τόσο περιορισμένη όσο η γνώση του γύρω γαλαξία μπροστά στην αμέτρητη ύπαρξη άλλων γαλαξιών και άστρων (και μη ανακαλυμμένων λέξεων) στον αχανή κόσμο.

Η στιγμή της αίσθησης είναι νοθευμένη με εκκρεμή διατύπωση. Η διατύπωση δεν καταγράφεται παρά σαν θολός και στενοκέφαλος οπαδός που ακολουθεί την αίσθηση, έτοιμος να την υποστηρίξει χωρίς να έχει αντικρύσει ακόμα τον εαυτό της (καταγραφεί). Δε θα μπορέσουμε ποτέ να φανταστούμε μια αίσθηση χωρίς τη νοθεία του λόγου. Πιθανότερο είναι μια τέτοια υπόθεση να ακύρωνε τις καθημερινές μας αισθήσεις. Όπως ένας άνθρωπος με νοητική υστέρηση, δεν θα «καταλαβαίναμε». Και θα απόμεναν μόνο οι αισθήσεις εξάρτησης, ο πόνος και η χαρά τους.

Ο καθημερινός εσωτερικός κόσμος είναι ένα ταξίδι με σβηστές μηχανές. Αισθανόμαστε με σβηστές μηχανές. Χρησιμοποιούμε το περιεχόμενο της κάθε λέξης χωρίς τη λεκτική του μορφή, αόριστο, άσχημο, δημιουργώντας κάτι σαν φαντασία που ενεργοποιεί τις ζωικές μας εκκρίσεις και τροφοδοτείται από αυτές, προκαλώντας κάτι το «ζωώδες» στην περιοχή του πνεύματος. Μια κατάσταση εγωισμού, μια διαρκής προκατάληψη απέναντι στον κόσμο. Παράδοξο, γιατί δε θα μπορούσαμε ούτε στιγμή να αντέξουμε το αντίστροφο, δηλαδή μια προκατάληψη του κόσμου απέναντί μας.

Σκεφτόμαστε μονάχα με εικόνες μνήμης. Τα φορτία των γεγονότων προβάλλονται με τις εικόνες τους. Ίσως σκεφτόμαστε με εικόνες ανθρώπων. Φανατικές εικόνες επαναλαμβάνονται προκαλώντας συρρίκνωση. Όπως ο εξαγριωμένος χρησιμοποιεί οτιδήποτε έχει εκείνη τη στιγμή στο χέρι του, έτσι και αυτό που αποκαλούμε σκέψη (έχουμε μάθει να λέμε σκέψη οτιδήποτε συμβαίνει μέσα μας) θα χρησιμοποιήσει επιθετικά τις λέξεις ενάντια στα πλάσματα που φτιάχνει η φαντασία, ξεκινώντας από μια μικρή, μια τρίχα πραγματικότητας.

Η Σκέψη είναι ο Θεός που δε θα ξυπνήσει ποτέ. Αν εκπαιδευτούμε να σκεφτόμαστε αντί να νιώθουμε, δε θα πεθάνει η γη τόσο πρόωρα. Σαν στρατιώτης που γυμνάζεται πριν τον πόλεμο, η σκέψη γυμνάζεται πριν το αίσθημα. Η σκέψη αντιστέκεται στη χαύνωση του μίσους και της χυδαίας χαράς των χιμπατζήδων που οργανώνονται για να κυνηγήσουν κάτι καφέ μαϊμουδάκια στις κορυφές των δέντρων.

Αν καταφέρεις να επαναλάβεις έναν συνδυασμό εσωτερικού-εξωτερικού γεγονότος, έτσι όπως συνέβη, ώστε να δημιουργήσεις μία έλλογη κόπια του, τότε σκέφτεται. Η Σκέψη είναι η Ποίηση. Ποίηση είναι χωρίς εμένα η εμπειρία μου. Η κόπια πρέπει να είναι πιστή. Ή ο απαιτητικός τύπος απωθείται. Η ικανοποίηση ενός εύκολου κοινού (πολυπληθούς βέβαια) είναι μια αναγκαστική ελεεινότητα. Από τη στιγμή που γεννιέται το αίτημα γίνεται σεβαστό και η ικανοποίηση του κοινού γίνεται υποχρεωτική σαν τη δημοκρατία, υποχρεωτική σαν τον άνθρωπο.