zougla: Δεκάλογος συν μία εντολή, για αρχάριους λογοτέχνες

Ο Χουάν Κάρλος Ονέτι Μπόρχες γεννήθηκε υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους ουρουγουανούς πεζογράφους. Γεννήθηκε το 1909 στο Μοντεβιδέο, όπου και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Το 1962 τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο λογοτεχνίας της πατρίδας του. Το 1974 φυλακίστηκε για έξι μήνες από το δικτατορικό καθεστώς της χώρας του επειδή, ως μέλος κριτικής επιτροπής, επέλεξε προς βράβευση και δημοσίευση ένα «λάθος» διήγημα. Μετά την αποφυλάκισή του κατέφυγε στην Ισπανία όπου και έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του, το 1994. Το 1980 τιμήθηκε με το βραβείο Θερβάντες.

Ο Παναγιώτης Πούτος (filologiko.blogspot.com) μεταφράζει τον «Δεκάλογο συν μία εντολή, για αρχάριους λογοτέχνες» του Χουάν Κάρλος Ονέτι για το dim/art και τη στήλη «Οίνος φιλολόγους ποιεί».

Να μην επιζητούν να είναι πρωτότυποι. Το να είναι κανείς διαφορετικός είναι αναπόφευκτο όταν δεν τον απασχολεί αυτό.
Να μην αποσκοπούν στο να θαμπώσουν τους μεγαλοαστούς. Δεν φέρνει αποτέλεσμα πια. Αυτοί μόνο τρομοκρατούνται όταν απειλείται η τσέπη τους.
Να μην προσπαθούν να τα κάνουν περίπλοκα για τον αναγνώστη, ούτε να αναζητούν ούτε να απαιτούν τη βοήθειά του.
Να μη γράφουν ποτέ έχοντας στο μυαλό τους την κριτική, τους φίλους ή τους συγγενείς, τη γλυκιά νύφη ή σύζυγο. Ούτε καν τον υποθετικό αναγνώστη.
Να μη θυσιάζουν τη λογοτεχνική ειλικρίνεια για τίποτα. Ούτε για την πολιτική ούτε για τον θρίαμβο. Να γράφουν πάντα για εκείνον τον άλλο, τον σιωπηλό και ασυμβίβαστο, που κουβαλάμε μέσα μας και τον οποίο δεν είναι δυνατό να εξαπατήσουμε.
Να μην ακολουθούν μόδες, να απαρνούνται τον ιερό δάσκαλο πριν λαλήσει τρεις φορές ο πετεινός.
Να μην περιορίζονται στην ανάγνωση των ήδη καταξιωμένων βιβλίων. Ο Προυστ και ο Τζόις ήταν περιφρονημένοι όταν εμφανίστηκαν, σήμερα είναι ιδιοφυΐες.
Να μη λησμονούν την εύλογα διάσημη φράση*: «δύο και δύο κάνουν τέσσερα· όμως: τι θα γινόταν αν έκαναν πέντε;»
Να μην περιφρονούν διαβάσματα με παράδοξο αφηγηματικό ύφος, οποιαδήποτε κι αν είναι η προέλευσή τους. Να κλέβουν, αν είναι απαραίτητο.
Να ψεύδονται πάντοτε.
Να μην λησμονούν ότι ο Χεμινγουέι έγραψε**: «Και ακόμα διάβασα και ήδη έτοιμα τμήματα του μυθιστορήματός μου, κάτι το είναι το πιο χαμηλό σημείο στο οποίο μπορεί να πέσει ένας συγγραφέας».

* Αναφέρεται στο απόσπασμα από το Υπόγειο του Ντοστογέφσκι: «Συμφωνώ, δύο και δύο κάνουν τέσσερα, είναι ένα θαυμάσιο πράγμα· ε λοιπόν, και το δύο και δύο κάνουν πέντε, είναι καμιά φορά πιο χαριτωμένο.» (μετάφρ. Γιώργης Σημηριώτης, εκδ. Γράμματα (1990))

**Το απόσπασμα στο οποίο αναφέρεται ο Ονέτι βρίσκεται στο βιβλίο A moveable feast και είναι το ακόλουθο: «I even read aloud the part of the novel I had rewritten, which is as low as a writer can get».

Ευχαριστώ τη μεταφράστρια Μαρία Παλαιολόγου για τις πολύτιμες συμβουλές της.