Η πολυφωνία της ελληνικότητας

H ελληνικότητα ήταν ο «δαίμονας» ή ο «άγγελος» για την τέχνη (σας); — απαντά η Καλλιόπη Ασαργιωτάκη

Μήτε δαίμονας, μήτε άγγελος δεν πιστεύω πως στάθηκε ένα από τα τόσα αρνητικά που αντιμετώπισε ο τόπος μας· αντίθετα, το δέχομαι, το αποδέχομαι, το θεωρώ ως θετικό.

Εγώ πάντως ζωγραφίζω μη έχοντας στο νου ή λογαριάζοντας αν αυτό που κάνω είναι ελληνικό ή όχι.

Ζωγραφίζω όπως είμαι, αυτό που είμαι όπως διαμορφώθηκα από το περιβάλλον μου και απ’ ό,τι προσελάμβαναν/προσλαμβάνουν οι αισθήσεις μου από αυτό. Αυτό είμαι, γεννημένη εδώ και διαμορφωμένη από τον πολιτισμό της χώρας μου και αλίμονο, πώς να μην συγκινούμαι με τα βουνά της Μάνης, με τα ακρογιάλια της Κρήτης, πώς να με αφήνει αδιάφορη η μινωική ζωγραφική, η αρχαϊκή ή κλασική γλυπτική, τα ερυθρόμορφα ή μελανόμορφα αγγεία, τα Φαγιούμ;

Εμείς ορίζουμε την τέχνη με τα έργα μας μέσα από την παράδοσή μας — και δεν εννοώ φυσικά του έθνους, εννοώ, στη δική μου περίπτωση το φως το ελληνικό· υπάρχει αυτό το φως, αλλιώς ο Βίνκελνμαν δεν θα ανακάλυπτε την ελληνική γλυπτική μήτε ο Θεόφιλος θα ζωγράφιζε όπως ζωγράφισε.

Αντλώ πολλά από την πολυφωνία της ελληνικότητας, όπως και από την πολυφωνία της Ευρώπης, και θέλω να πιστεύω πως είμαι απαλλαγμένη από τη ρητορεία τους.
Είμαι Ελληνίδα όπως ο Γάλλος είναι Γάλλος, όπως όλοι μας είμαστε αυτό που είμαστε, για να συμμετέχουμε με προσωπικό, ατομικό γίγνεσθαι στο γίγνεσθαι του κόσμου, μέσα από την τέχνη· σε αυτό δίνει απάντηση μόνο το έργο μας, εάν συμβαίνει να ποιούμε εντός τειχών θα είμαστε αρεστοί στα στενά όρια των τειχών, το ίδιο θα συμβαίνει και αν ποιούμε εν ονόματι της ανεδαφικής επιθυμίας ή του διακαούς πόθου να βγούμε από τα τείχη.

Ο φόβος και η δίχως γνώση έξοδος οδηγούν στο ίδιο αδιέξοδο σημείο, δίχως αφετηρία — γι’ αυτό και δεν υπάρχει επιστροφή.

Τελειώνοντας, θα έλεγα πως θεωρώ τη γενιά μου χαμένη γενιά εξαιτίας της κρίσης, έχω την αίσθηση ότι χάθηκε το κέντρο, δεν έχουμε από πού να κρατηθούμε — κι εμείς οφείλουμε να επανατοποθετηθούμε, είτε ατομικά είτε συλλογικά.

 

Family, 2012

* * *

Κάθε εβδομάδα ένας εικαστικός καλλιτέχνης απαντά στο ερώτημα του dim/art «H ελληνικότητα ήταν ο «δαίμονας» ή ο «άγγελος» για την τέχνη (σας);» Επιχειρούμε δι’ αυτής της οδού να επαναφέρουμε ένα ερώτημα για τον νεοελληνικό πολιτισμό που τέθηκε ήδη αρκετές φορές και που αποτέλεσε κεντρικό μάλλον άξονα των αναζητήσεων της γενιάς του ’30 και να δούμε, βάσει των απαντήσεων, εάν έχει νόημα να τίθεται ξανά, με νέους όρους και σε εντελώς διαφορετικές συνθήκες ή αν έχει ξεπεραστεί οριστικά. Πώς απαντούν «νεότεροι» και «παλαιότεροι» καλλιτέχνες σε μια ερώτηση που βασάνισε μια ολόκληρη γενιά, αυτήν του 1960, αλλά και παγίδευσε τη σύγχρονη ελληνική τέχνη και λογοτεχνία;
Επιμέλεια: Δρ. Δωροθέα Κοντελετζίδου, ιστορικός/θεωρητικός τέχνης.

* * *

Στο «Cafe dim/art» γίνονται διαδικτυακές συναντήσεις σύγχρονων ελλήνων  λογοτεχνών και καλλιτεχνών.

Εδώ άλλες αναρτήσεις από το Cafe dim/art

from dimart http://ift.tt/1PHEzx0
via IFTTT