—της Stucano Closer και της Μαργαρίτας Ζαχαριάδου—
Ήταν κι οι δύο ιδιοφυείς συνθέτες. Ρώσοι. Αν και απολύτως σύγχρονοι και συμπολίτες, δεν είχαν ποτέ τους συναντηθεί στην Αγία Πετρούπολη. Μετανάστες αμφότεροι στις ΗΠΑ, στην Καλιφόρνια, τη δεκαετία του ’40. Και οι δύο, πατέρες παιδιών εγκλωβισμένων στη χειμαζόμενη από τον πόλεμο Γαλλία. Υπήρξαν επίσης γείτονες και στην Ελβετία. Κι όμως, ο Ιγκόρ Στραβίνσκι και ο Σεργκέι Ραχμάνινοφ δεν κατάφεραν ποτέ να γίνουν φίλοι.
1,2: Ιγκόρ Στραβίνσκι
3,4: Σεργκέι Ραχμάνινοφ.
Η αλήθεια είναι ότι δεν έτρεφαν και ιδιαίτερη συμπάθεια ο ένας στη μουσική του άλλου: ο μεν Στραβίνσκι, εξωστρεφής και δυναμικός, αποτελούσε την αιχμή του δόρατος της σύγχρονης μουσικής, αντιμετώπιζε με συγκατάβαση σχεδόν οτιδήποτε «παλαιό», ενώ ο Ραχμάνινοφ καθόλου δεν καταλάβαινε τα νέα ρεύματα και αισθανόταν, όπως έλεγε ο ίδιος, εκτός τόπου και χρόνου μουσικά, «σαν φάντασμα που περιπλανιέται σ’ έναν κόσμο ξένο πια».
Στραβίνσκι, Ραχμάνινοφ
Βρισκόμαστε στο έτος 1942. Παρά τον κλειστό του χαρακτήρα, ο Ραχμάνινοφ παίρνει την πρωτοβουλία να έρθει, επιτέλους, σε επαφή με τον συμπατριώτη του Στραβίνσκι, και αναθέτει στον βιογράφο του, Σεργκέι Μπέρτενσον, να κάνει μια δοκιμαστική κρούση. Πράγματι, ο Ιγκόρ και η γυναίκα του η Βέρα ανταποκρίνονται, και μάλιστα προτείνουν το πρώτο γεύμα γνωριμίας να λάβει χώρα στο δικό τους σπίτι. Το δείπνο κανονίζεται και το ζεύγος Ραχμάνινοφ έρχεται για φαγητό.
Η ατμόσφαιρα είναι μάλλον αμήχανη, τόσο σ’ εκείνο το πρώτο όσο και στα λιγοστά επόμενα γεύματα που ακολούθησαν. Οι δύο συνθέτες αποφεύγουν επιμελώς να μιλήσουν (και να διαφωνήσουν ριζικά) περί μουσικής, κι έτσι περιορίζονται σε περιφερειακά ζητήματα – ατζέντηδες, πνευματικά δικαιώματα, αίθουσες συναυλιών. Κι αυτά, μόνον όποτε ο Ραχμάνινοφ αποφασίζει να ανοίξει το στόμα του. Σύμφωνα με την περιγραφή του Στραβίνσκι, «το απόλυτο, αθάνατο χαρακτηριστικό του Ραχμάνινοφ ήταν η βλοσυρότητά του. Ο άνθρωπος ήταν μια όρθια, δίμετρη βλοσυρότητα».
Στραβίνσκι, Ραχμάνινοφ
Κάπου ανάμεσα στα ασφαλή θέματα που συζητήθηκαν συμπεριλήφθηκε, προφανώς, κάποια στιγμή και το θέμα του φαγητού, των γαστριμαργικών προτιμήσεων καθενός, οπότε ο Στραβίνσκι ανέφερε παρεμπιπτόντως και τη μεγάλη αγάπη του για το μέλι, χωρίς ωστόσο να επεκταθεί πολύ παραπάνω. Έτσι, όταν μια μαύρη νύχτα άκουσε το κουδούνι του σπιτιού του να χτυπά μέσα στη μαύρη νύχτα, σε ώρα που συνήθως τα κουδούνια χτυπούν μόνο για κακό, είχε έναν λόγο παραπάνω να εκπλαγεί: μπροστά του, στο κατώφλι, στεκόταν πελώριος ο Ραχμάνινοφ με ένα επίσης πελώριο βάζο μέλι στα χέρια για πεσκέσι.
Σύμφωνα με τον Στραβίνσκι, αυτή ήταν και η τελευταία φορά που συναντήθηκαν: «Δεν είχα ιδιαίτερα φιλικές σχέσεις με τον Ραχμάνινοφ», λέει ο Στραβίνσκι σε μια συνέντευξή του, «αλλά νομίζω πως κανένας δεν είχε: οι κοινωνικές σχέσεις με έναν άνθρωπο της ιδιοσυγκρασίας του Ραχμάνινοφ απαιτούν περισσότερη υπομονή και επιμονή από όση διαθέτω. Απλώς μου έφερε μέλι». Έτσι, ούτε αυτή η παράδοξης έντασης χειρονομία του Ραχμάνινοφ, ούτε το ίδιο το μέλι δεν στάθηκε αρκετό ώστε να γίνει, τρόπον τινά, η συγκολλητική ουσία ανάμεσά τους. Καμιά φορά, η απόσταση ανάμεσα σε δύο τόσο διαφορετικούς πνευματικούς κόσμους δεν γεφυρώνεται με κανένα υλικό, όσο γλυκό κι αν είναι.
Ραχμάνινοφ, μέλι, Στραβίνσκι
* * *
Καλλιτέχνες στην κουζίνα και σεφ με ανησυχίες:
μια στήλη για την τέχνη της γαστρονομίας και τη γαστρονομία της τέχνης.
Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Η κουζίνα του dim/art
from dimart http://ift.tt/1Wm9e7l
via IFTTT
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου