zougla: Η φωτιά αφάνισε τη μνήμη

—Αρχεία και βιβλιοθήκες είναι οι παράπλευρες απώλειες του πολέμου στο Σουδάν—

Aνεκτίμητης αξίας τεκμήρια της ιστορίας και του πολιτισμού του Σουδάν καταστράφηκαν στην πυρκαγιά που κατέκαψε τη βιβλιοθήκη του «Κέντρου Σουδανικών Σπουδών Μοχάμεντ Ομάρ αλ Μπασίρ», στο ιδιωτικό Πανεπιστήμιο του Ομντουρμάν, στο Χαρτούμ.

Ο διευθυντής του Πανεπιστημίου καθηγητής Αλ Μουτασίμ Αχμέντ αλ Χατζ δήλωσε: «Η φωτιά αφάνισε τα πάντα: βιβλία, χειρόγραφα, την ίδια τη μνήμη. Τα έγγραφα αυτά δεν είναι ψηφιοποιημένα και δεν υπάρχουν πουθενά αντίγραφα. Το πανεπιστήμιο καταστράφηκε ολοσχερώς, μόνο οι τοίχοι έμειναν όρθιοι». Η πανεπιστημιακή κοινότητα θρηνεί για την καταστροφή της ιστορίας της χώρας και για τη βάναυση ματαίωση μιας συλλογικής προσπάθειας 37 χρόνων.

Αρκετά ακόμα σημαντικά αρχεία και βιβλιοθήκες του Σουδάν βρίσκονται στο επίκεντρο περιοχών όπου από τον περασμένο Απρίλιο μαίνονται συγκρούσεις μεταξύ του επίσημου στρατού και της παραστρατιωτικής οργάνωσης RSF. Τα Κρατικά Αρχεία, η Εθνική Βιβλιοθήκη, Το Αρχείο της Ραδιοφωνίας, το Εθνικό Μουσείο και άλλοι φορείς γειτονεύουν με κυβερνητικά κτίρια σε κεντρικές συνοικείες της πρωτεύουσας της χώρας, εκτεθειμένα στα πυρά των αντιμαχόμενων παρατάξεων, των οποίων ηγούνται άνθρωποι που βαρύνονται με εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας (εκτελέσεις, βασανισμούς, βιασμούς, γενοκτονία) και δεν διακρίνονται για την ευαισθησία τους σε ζητήματα διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Ο σουδανός συγγραφέας Μανσούρ ελ Σουαΐμ κάλεσε σε δημιουργία ομάδων νέων ανθρώπων διατεθειμένων να φυγαδεύσουν σημαντικά τεκμήρια της σουδανικής ιστορίας από τους χώρους που τώρα φυλάσσονται σε ασφαλείς τοποθεσίες. Κάτι αντίστοιχο έγινε ήδη για τον απεγκλωβισμό πολιτών. «Τέτοιου είδους πρωτοβουλίες έχουν κινδύνους, αλλά είναι ο μόνος τρόπος. Στην παρούσα συγκυρία, καμία στρατιωτική ομάδα δεν υπάρχει περίπτωση να εισακούσει εκκλήσεις περί σεβασμού στην ιστορία και τον πολιτισμό μας. Οι σφαίρες είναι πιο δυνατές από τις λέξεις».

Μανσούρ ελ Σουαΐμ

Τη φωτιά στο Πανεπιστήμιο του Ομντουρμάν έβαλε ομάδα ενόπλων. Είχαν προηγηθεί κρούσματα πλιάτσικου. Το φαινόμενο δεν είναι πρωτοφανές: λεηλασίες και καταστροφές γίνονται συχνά σε τέτοιες περιστάσεις — χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι εκτεταμένες κλοπές από την Εθνική Βιβλιοθήκη και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Βαγδάτης τον Απρίλιο του 2003, και οι καταστροφικές πυρκαγιές που ακολούθησαν. Όσον αφορά την πρόσφατη πυρπόληση της πανεπιστημιακής βιβλιοθήκης του Ομντουρμάν, πολλοί πιστεύουν ότι δεν είναι έργο των πλιατσικολόγων αλλά των παραστρατιωτικών, στο πλαίσιο της προσπάθειάς τους να καταστρέψουν τις υποδομές.