zougla: Αναζητώντας διαρκώς τη Σύλβια Πλαθ

“One Life: Sylvia Plath”. Μια έκθεση στην Ουάσινγκτον με πίνακες, σχέδια και αντικείμενά της, που φωτίζουν καλύτερα τις σκιές της.

—της Ειρήνης Βεργοπούλου—

Πενήντα και βάλε χρόνια μετά την αυτοκτονία της, στην εξαιρετικά νεαρή ηλικία των 31 ετών, η ποίηση, τα γραπτά, η ζωή αυτή καθ’ εαυτή της ιδιοφυούς αμερικανίδας ποιήτριας Σύλβια Πλαθ (1932-1963) συνεχίζει να συναρπάζει, να γοητεύει, να δημιουργεί απορίες αλλά και να αποκωδικοποιείται από τους ερευνητές της σύγχρονης λογοτεχνίας. Οι δεκαετίες που περνούν καθιστούν το έργο της όλο και πιο έγκυρο, και πιο αναγνωρισμένο, ως αναπόσπαστο κομμάτι της εξέλιξης της αγγλόφωνης γραφής στον 20ό αιώνα, και σαφώς ανθεκτικό στο πέρασμα των ετών. Η Πλαθ έγραφε –με έναν τρόπο που και σήμερα είναι αξιανάγνωστος και σύγχρονος– για να εκφράσει και να καταπολεμήσει τους προσωπικούς της δαίμονες, καταθέτοντας, επιπλέον, με τρυφερότητα την καθημερινότητά της, με μια ευρηματικότητα που καταδείκνυε ένα ρωμαλέο πρωτογενές ταλέντο. Ποτέ δεν θα μάθουμε πόσα ακόμα θα μπορούσε να γράψει και πού θα έφτανε –ή μη– το ταλέντο της, αν είχε πατήσει τη μέση έστω ηλικία.

npg-sylvia-plath

© Rosalie Thorne McKenna Foundation

Αυτόν τον καιρό, από τις 30 Ιουνίου 2017 έως τις 20 Μαΐου 2018, μια έκθεση στο Ινστιτούτο Σμιθσόνιαν στην Ουάσινγκτον, στη National Portrait Gallery, παρουσιάζει στο κοινό μια «οπτική», πιο πολύ, πλευρά της ποιήτριας, εκθέτοντας ζωγραφιές, σχέδια και σκιτσάκια της στα περιθώρια σελίδων, προσωπικά της γράμματα και τα ημερολόγιά της, οικογενειακές φωτογραφίες, τη γραφομηχανή της και άλλα προσωπικά της αντικείμενα, που μας ιντριγκάρουν να προσπαθήσουμε να κοιτάξουμε βαθύτερα στη γοητευτική, βασανισμένη ψυχή της, και να παρατηρήσουμε το ταλέντο της στον σχεδιασμό και τη ζωγραφική (μια τέχνη που η ίδια λάτρευε). Πρόκειται για εκθέματα τα οποία φωτίζουν τις ακόμα κάπως ανεξερεύνητες αποχρώσεις και σκιές του νου της.

Φωτογραφίες από την έκθεση: Elise Mollica

Το αφιέρωμα έχει τον τίτλο “One Life: Sylvia Plath”, και εντάσσεται στο σύνολο παρόμοιων αφιερωμάτων της Πινακοθήκης σε δημιουργούς, υπό τον γενικό τίτλο “One Life”. Όπως διαβάζουμε στην ιστοσελίδα του Σμιθσόνιαν, «Η έκθεση αποκαλύπτει πώς η Πλαθ σχημάτισε οπτικά την ταυτότητά της καθώς ενηλικιωνόταν ως συγγραφέας στη δεκαετία του 1950. Οι επισκέπτες θα ρίξουν μια ματιά στην προσωπική ζωή της Πλαθ και στη διττή της φύση που η ίδια την χαρακτήριζε ως την “καστανομάλλα” και την “ξανθιά” προσωπικότητά της… Η έκθεση παρουσιάζει μια προσεκτικά επιλεγμένη σειρά από εικόνες και αντικείμενα από τα αρχεία της Πλαθ στο Κολλέγιο Σμιθ[1] και από τη Βιβλιοθήκη Lilly στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, δυο συλλογές που ποτέ δεν έχουν συνδυαστεί μαζί πριν από την έκθεση αυτή».

exh_plath

Η Dorothy Moss, που εργάζεται στην Πινακοθήκη, είναι η επιμελήτρια της έκθεσης, και ενώνει τις δυνάμεις της με την προσκεκλημένη συν-επιμελήτρια Karen Kukil,[2] η οποία εργάζεται στο Κολλέγιο Σμιθ.

[1] Το Κολλέγιο Σμιθ είναι το Κολλέγιο στη Μασαχουσέτη στο οποίο είχε φοιτήσει η ποιήτρια όταν ήταν νεαρή.

[2] Η Karen Kukil έχει επιμεληθεί παλιότερα την έκδοση ενός τόμου με τα ημερολόγια της Πλαθ.

Η Σύλβια σε πόζα τύπου «Μέριλιν», το 1954, φωτογραφία του Gordon Ames Lameyer. Η «ξανθιά», πιο ανάλαφρη πλευρά του εαυτού της.

2953

Η «καστανή» εκδοχή: η Σύλβια με τα παιδιά της Νίκολας και Φρίντα,
τον Απρίλιο του 1962. Φωτογραφία: Siv Arb/Writer Pictures.

Αυτοπροσωπογραφία της Σύλβια σε ημι-αφηρημένο στιλ, με μελάνι και νερομπογιά σε χαρτί, μεταξύ 1946 και 1952.

Η παιδική αλογοουρά της Σύλβια (!) που την είχε κρατήσει η μητέρα της, με τα γράμματα της μητέρας της δίπλα, από τον Αύγουστο του 1945.

Κολλάζ που έφτιαξε η Πλάθ το 1960, με εικόνες του Αϊζενχάουερ, του Νίξον, ενός βομβαρδιστικού κ.λπ. Οι εικόνες και τα κειμενάκια, κομμένα από περιοδικά της εποχής, οικοδομούν ένα αιχμηρό και ειρωνικό σχόλιο της ποιήτριας για την αμερικανική κοινωνία όπως αναδύεται στις αρχές του ’60.