zougla: Μου λείπεις

—της Ellyn Kail | Μετάφραση για το dim/art: Γιώργος Τσακνιάς—

Από την πρώτη στιγμή που είδε τη Hjordis ο Harald Pettersson την ερωτεύτηκε. Ζούσαν σε γειτονικά αγροκτήματα, στην ύπαιθρο της Σουηδίας. Εκείνος ήταν είκοσι ετών, εκείνη δεκαπέντε. Αυτά, τη δεκαετία του ’40.

Κάπου εβδομήντα χρόνια αργότερα, ο Harald και η Hjordis παρέμεναν ερωτευμένοι, όταν εκείνη πέθανε ξαφνικά. Ο εγγονός τους, ο φωτογράφος Erik Simander, επέστρεψε στο πατρικό των γονιών του για να βοηθήσει και να συμπαρασταθεί στον παππού του, τον Harald.

Ο Erik διανυκτέρευσε μόνο μία φορά στο σπίτι, στην αγρύπνια της γιαγιάς του — στο ίδιο σπίτι στο οποίο είχε ζήσει ως παιδί ο πατέρας του. Στη διάρκεια της μέρας, ερχόταν και έκανε παρέα στον Harald. Πήγαινε μαζί του στους γιατρούς και φρόντιζε να ντύνεται καλά ο παππούς για να αντέξει τον βαρύ σουηδικό χειμώνα.

Ο Erik φωτογράφιζε τον Harald με την άδειά του, καθώς εκείνος επανερχόταν στην καθημερινότητά του, για πρώτη φορά μόνος του εδώ και δεκαετίες. Ο παππούς έπασχε από AMD (age-related macular degeneration / ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας) κι έτσι δεν μπορούσε να δει παρά μόνο λίγο, με την περιφερειακή όραση. Η ακοή του είχε επίσης μειωθεί. Εξακολουθούσε όμως να ασχολείται με τις καθημερινές του δουλειές, να πλένει τα ρούχα και να ταΐζει τα πουλιά. Στον ελεύθερο χρόνο του έπαιρνε κάναν υπνάκο, κάπνιζε την πίπα του και άκουγε περιγραφές cross-country σκι στην τηλεόραση.

Υπήρξαν στιγμές που ο Erik επέλεξε να μην φωτογραφίσει τον παππού του. Δεν τράβηξε φωτογραφία του Harald όταν εκείνος θρηνούσε την απώλεια της γυναίκας του. «Περνούσαν και μέρες ολόκληρες που δεν έπιανα καν τη μηχανή», λέει ο φωτογράφος. Δεν ήθελε βέβαια να υπερβεί τα όρια και να επιβαρύνει τον παππού του, πιθανότατα όμως, κατά κάποιον τρόπο, προστάτευε και τον εαυτό του.

Δεν μιλούσαν πολύ για τη Hjordis, ο Erik ωστόσο άκουσε από τον παππού του να μιλάει για την πρώτη φορά που την είδε.

Ο Harald πέθανε δεκατρείς μήνες ύστερα από την Hjordis. Οι φωτογραφίες του Erik, συγκεντρωμένες σε μια σειρά με τίτλο Hjordis, μου λείπεις, αποτελούν μια μαρτυρία αγάπης και πένθους, είναι όμως κι ένας τρόπος για τον εγγονό να διαφυλάξει τη μνήμη του παππού του, τώρα που εκείνος έφυγε. «Μπορώ να κοιτάζω τις φωτογραφίες και να σκέφτομαι τι φοβερός άνθρωπος που ήταν», λέει ο Erik.

Εξαιτίας της πάθησής του, ο ίδιος ο Harald δεν είδε ποτέ τις φωτογραφίες· μέχρι σήμερα, ο Erik δεν είναι σίγουρος για ποιον λόγο ο παππούς του δέχτηκε να φωτογραφηθεί σε μια τόσο ευαίσθητη περίοδο. «Ίσως ήθελε να έχει παρέα», λέει, «ίσως εγώ αναπλήρωνα κάποιο κενό».