zougla: Καλίνκα

Αυτό δεν είναι τραγούδι #1177
Dj της ημέρας, ο Σόλων Σαρακενίδης

Ο παππούς Ιωσήφ ήταν βέρος αντικομμουνιστής. Πιο βέρος δεν μπορούσε να υπάρξει. Δεν μιλούσε πολύ για την «πατρίδα». Αλλά όλες του-οι λιγοστές-κουβέντες είχαν μια χροιά αντιπαράθεσης με τους μπολσεβίκους. Οι οποίοι του είχαν πάρει ότι είχε και δεν είχε. Και είχε πολλά. Απέραντα κτήματα… «Με το άλογο ήθελες μια μέρα να πας από την μια άκρη στην άλλη…» «Εργάτες και εργάτριες έρχονταν από μακριά να δουλέψουν τις περιόδους που μαζεύαμε τους καρπούς». Είχε και ένα βαθμό στρατιωτικού στον τσαρικό στρατό — συνταγματάρχης νομίζω. Το σπαθί και οι μπότες του πρέπει να είναι σε κάποιο σπίτι ξαδέλφων μου. Εμένα μου είχε μείνει απ’ αυτόν μια ιστορία του πειρατή Μπαρμπαρόσα.

Ο παππούς λοιπόν, ενώ μισούσε τους κομμουνιστές, αγαπούσε πολύ την ρωσική γλώσσα και την μουσική. Αλλά εκείνη την εποχή, λίγο μετά τον πόλεμο και τον εμφύλιο, στο χωριό δεν υπήρχε δυνατότητα να ακούσεις οτιδήποτε, πόσο μάλλον ρώσικα. Ένα ραδιόφωνο που απέκτησε αργότερα, με κάτι κεραίες —καλώδια, δηλαδή, που έφταναν μέχρι τα δέντρα του κήπου— κατάφερνε να πιάσει αχνά και δύσκολα, στα βραχέα, κάποιους βουλγάρικους σταθμούς. Στάρα Ζαγόρα θυμάμαι. Άκουγε κομμουνιστικές ειδήσεις υποχρεωτικά και , φυσικά, τραγούδια.

Αργότερα, όταν εμείς πήγαμε στην Θεσσαλλονίκη και μπήκαμε κανονικά στην αστική ζωή και τα προβλήματα της, καταφέραμε και αποκτήσαμε ένα πικ απ-έπιπλο, με ωραία ηχεία, αυτόματο, Telefunken, που έβαζες δέκα δίσκους και έπεφταν ένας-ένας , μέχρι να παιχθεί και ο τελευταίος. Ωραίος ήχος ακόμη και το ενδιάμεσο φλαπ που ακούγονταν όταν έπεφτε ο επόμενος δίσκος. Λίγο από νοσταλγία —και ο μπαμπάς μιλούσε ρώσικα—λίγο από περιέργεια, είχα βρει ένα 45άρι δίσκο, με ένα ρώσικο τραγούδι, που το απέδιδε η χορωδία του Κόκκινου Στρατού. Ο μπαμπάς το άκουγε με ευχαρίστηση, δεν είχε κολλήματα.

Η αλήθεια είναι ότι όταν τον αγόρασα είχε στο μυαλό μου τον παππού. Να του την φέρω κάπως. Ένα λαϊκό τραγούδι —όπως καταλάβαινα— αλλά που το τραγουδάει ένα καθαρά μπολσεβίκικο συγκρότημα,. Το διακινδύνευσα κάπως, γιατί ο παππούς δουλεύοντας ακατάπαυστα την γη, είχε και βαρύ χέρι — όχι βέβαια ότι το είχα δοκιμάσει ποτέ.

Συνήθιζε να έρχεται τα Χριστούγεννα κυρίως, που δεν είχε πολλές αγροτικές δουλειές. Τον περίμενα με ανυπομονησία εκείνη την χρονιά, αλλά και φόβο. Φάγαμε την ημέρα των Χριστουγέννων — το φαγητό του παππού ήταν μια ιεροτελεστία, δεν έτρωγε πολύ αλλά έτρωγε αργά. Για ώρες. Η μάνα δεν μάζευε το τραπέζι εκείνη την μέρα. Και βέβαια κατέβαζε άπειρες ποσότητες ούζου.

Κάποια στιγμή του λέω. «Παππού θέλεις να ακούσουμε ένα ρωσικό τραγούδι»; Άνοιξαν τα μάτια του. «Ναι, βέβαια. Τι τραγούδι»; «Την Καλίνκα», του λέω. Άνοιξαν περισσότερο. «Μόνο που το λέει μια χορωδία. Του στρατού», του λέω γρήγορα γρήγορα. Διστάζει λίγο: «Του κομμουνιστικού»; «Ε, ναι».

Τον είδα λίγο να χάνει την όρεξη του. Αλλά, «άντε, μην σου χαλάσω χατήρι». Πήγαμε κοντά στο πικ απ. Έκατσε σε μια πολυθρόνα απέναντι. Πάτησα το κουμπί και ανέβασα κάπως την ένταση. Οι πρώτες νότες, οι πρώτες μπαλαλάϊκες, τα πρώτα λόγια. Κοιτάω λοξά τον παππού.

Το πρώτο δάκρυ που είχα δει ποτέ στα μάτια του.

* * *

Κάθε βράδυ, ένας συνεργάτης ή φίλος του dim/art διαλέγει ένα τραγούδι — ή, μάλλον όχι· αυτό δεν είναι τραγούδι, ή δεν είναι μόνο ένα τραγούδι: είναι μια ιστορία για ένα τραγούδι. Στείλτε μας κι εσείς ένα τραγούδι που δεν είναι τραγούδι στο dimartblog@gmail.com.

* * *