zougla: Η Μούσα και η κούκλα

—του Χριστόδουλου Λιθαρή—

Όταν η Alma Mahler χώρισε τον καλλιτέχνη Oskar Kokoschka το 1918, αυτός αρνήθηκε να δεχθεί ότι έχασε τη μούσα του και έκανε ό,τι θα έκανε κάθε μισοπάλαβος εκκεντρικός στη θέση του: παράγγειλε μια κούκλα φτυστή η Alma από την Hermine Moos. Οι οδηγίες του ήταν λεπτομερείς:

«Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στις διαστάσεις της κεφαλής και του λαιμού, του θώρακα, των γλουτών και των άκρων. Φροντίστε, σας παρακαλώ, ώστε η αίσθηση της αφής μου να απολαμβάνει τις περιοχές όπου τα στρώματα λίπους ή μυώνων δίνουν ξαφνικά τη θέση τους στο ανθεκτικό κάλυμμα του δέρματος. Για το πρώτο στρώμα χρησιμοποιείστε, σας παρακαλώ, ψιλές, σγουρές αλογότριχες. Πρέπει να αγοράσετε έναν παλιό καναπέ ή κάτι άλλο και να απολυμάνετε τις αλογότριχες. Έπειτα, από πάνω, βαμβάκι για τα οπίσθια και τα στήθη. Ο σκοπός όλων αυτών είναι μια εμπειρία την οποία θα πρέπει να μπορώ να αγκαλιάζω!»

almadll2

Η κούκλα και η Hermine Moos

Δυστυχώς η κατασκευάστρια, κατά λάθος ή εξεπίτηδες, σαμποτάρισε το όνειρό του, όπως βλέπετε στη φωτογραφία, φτιάχνοντας ένα άτεχνο, ανατριχιαστικό πλάσμα σκεπασμένο με πούπουλα. Ο Kokoschka διαμαρτυρήθηκε:

«Το εξωτερικό κέλυφος είναι ένα αρκουδοτόμαρο, κατάλληλο μόνο για τριχωτό χαλάκι κρεβατοκάμαρας, αντί να μοιάζει με το απαλό και ελαστικό δέρμα της γυναίκας. … Ως αποτέλεσμα, δεν μπορώ καν να να ντύσω την κούκλα, που ξέρετε πως ήταν η πρόθεσή μου. Ακόμα κι αν προσπαθούσα να της βάλω μια κάλτσα, θα ήταν σαν να ζητάς από έναν Γάλλο δάσκαλο χορού να χορέψει βαλς με πολική αρκούδα».

802ee6b8758abbead4fd16139ed5f9cf

Παρ’ όλα αυτά κατάπιε την απογοήτευσή του, κράτησε την κούκλα στο στούντιο και έκανε πάνω από 80 σχέδια και πίνακές της. (Και ποιος ξέρει τι άλλο έκανε μαζί της.)

Κι όταν τη βαρέθηκε, έκανε μια δεξίωση με πλήθος καλεσμένους και άφθονη σαμπάνια, έβγαλε για επίδειξη την κούκλα της Alma ντυμένη με πολυτελή ρούχα. Και την αυγή την αποκεφάλισε στον κήπο.

Alma Mahler and Oskar Kokoschka, 1913