zougla: Ο Hitch ως Hitch

Φωτογραφίες από τις «cameo» εμφανίσεις του Alfred Hitchcock στις ταινίες του

—της Ειρήνης Βεργοπούλου—

Ό,τι και να θες να γράψεις για τον άρχοντα του suspense —και εκ των μέγιστων σκηνοθετών και ανανεωτών της τεχνικής του κινηματογράφου, που γεννήθηκε σαν σήμερα, 13 Αυγούστου 1899 και πέθανε στις 29 Απριλίου 1980— δεν χωράει σε ένα άρθρο: όλο και κάτι θα μείνει απέξω από την έκταση του έργου του, τους υπόγειους συμβολισμούς του, την επιρροή του στην ιστορία του σινεμά, αλλά και από τις ενστάσεις για τον χαρακτήρα του κ.λπ.

‘Ισως οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί: εξήντα χρόνια καριέρα, σχεδόν άλλες τόσες ταινίες, τέσσερα ντοκιμαντέρ, μια εκτενής τηλεοπτική σειρά. Και φυσικά, πλήθος αναλυτικά κείμενα και τοποθετήσεις από μεταγενέστερούς του σκηνοθέτες, κριτικούς, θεωρητικούς, όπως επίσης εκατοντάδες εκατομμύρια θεατές με ορθάνοιχτα μάτια και πάλλουσα, από το αγωνιώδες ενδιαφέρον, καρδιά. Τα βραβεία πολύ λιγότερα, η αποδοχή όμως από τη διαχρονικότητα σαφέστερη αυτών.

Χαρακτηριστικές και θρυλικές, πάντως, έχουν μείνει οι φευγαλέες εμφανίσεις του στις ταινίες του, τα λεγόμενα «cameos» του, που οι θεατές περίμεναν σε κάθε καινούργιο έργο του να δουν, κάπου μέσα στα πλάνα. Η αρχή της «παράδοσής» του αυτής, έγινε, βασικά, τυχαία. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του ίδιου του «Χιτς» σε συνέντευξη στους Times της Νέας Υόρκης τον Οκτώβριο του ’45, έγινε το 1927, όταν ακόμα σκηνοθετούσε στην Αγγλία, και γύριζε την ταινία The Lodger: A Story of the London Fog. Επειδή υπήρχε έλλειψη κομπάρσων, αναγκάστηκε να εμφανιστεί για πέντε λεπτά ο ίδιος, στον ρόλο ενός γραφιά, με την πλάτη γυρισμένη στους θεατές. ‘Εκτοτε του έγινε συνήθεια, και βέβαια ακόμη μεγαλύτερη συνήθεια ήταν για τους θεατές των έργων του, που περίμεναν ανυπόμονα αυτήν την εμφάνιση του μαέστρου. Όπως ο ίδιος έχει εξομολογηθεί στον Φρανσουά Τρυφώ, στις συνεντεύξεις που του έδινε στα 1962 (και που δημοσιεύτηκαν από τον Τρυφώ πέντε χρόνια μετά σε βιβλίο), είχε γίνει προληπτικός με τα cameos του, και τον άγχωναν υπερβολικά, οπότε προτιμούσε να «ξεμπερδεύει», ενσωματώνοντάς τα στα πέντε πρώτα λεπτά της ταινίας, για να μην αποσπούν την προσοχή των θεατών από το υπόλοιπο φιλμ. Τα cameos του εντοπίζονται λοιπόν σε 39 ταινίες από τις 52 του, ενώ από το 1940 και τη Ρεμπέκα του έχει εμφανιστεί σε όλες ανελλιπώς έως την Οικογενειακή συνωμοσία, έσχατο έργο του, το 1976. Να σημειώσουμε εδώ ότι και άλλοι σκηνοθέτες-θρύλοι πραγματοποίησαν μικρά περάσματα σε κάποιες ταινίες τους, όπως ο Τρυφώ, ο Ουέλς, ή ο Σκορτσέζε στον Ταξιτζή, αλλά όλοι τους αποκάλυπταν στους θεατές κάτι από τις ενδόμυχες σκέψεις τους και ανασφάλειές τους, ενώ ο «Xιτς», ήταν πάντα η άγνωστη χοντρή φιγούρα στο πλήθος, ο τύπος στη φωτογραφία της διαφήμισης για το αδυνάτισμα, ο καλεσμένος, στη φωτογραφία πάλι, στη δεξίωση για το ριγιούνιον που μειδιά ειρωνικά στον φακό, ο περαστικός εν τέλει που δεν μπορείς να καταλάβεις τις σκέψεις του, ο ανώνυμος, ανέκφραστος άγνωστος που μέσα στη θήκη με το τσέλο του, πχ, ή στις βαλίτσες του, μπορεί να κουβαλά και ένα πτώμα.

Κυρίες και κύριοι, ο μετρ στις ταινίες του.