zougla: Nadir’s Big Chance

Αυτό δεν είναι τραγούδι #869
Dj της ημέρας, ο Γιώργος Θεοχάρης

Με τα χρόνια, έχω μάθει να ξεχωρίζω τον άνθρωπο από τον καλλιτέχνη – ή, καλύτερα, τον καλλιτέχνη-άνθρωπο από το έργο του. Υπάρχουν αρκετά παλιοτόμαρα με σπουδαίο έργο, όπως και πολλοί υπέροχοι άνθρωποι με παρομοίως καταπληκτικό έργο. (Τις άλλες δύο κατηγορίες – σκατόψυχοι με μάπα έργο και ψυχούλες με παρομοίως ασήμαντο έργο– τις παρακάμπτω ως μη έχουσες καλλιτεχνικό ενδιαφέρον.) Τι έλεγα; (– Ωχ! Άρχισες ν’ αναρωτιέσαι κι από μόνος σου τώρα;) Α, ναι: ότι με την πάροδο του χρόνου κάπως μπορώ να ξεχωρίζω το έργο από τον δημιουργό του. Πάντως, όχι τελείως. Έστω και υποσυνείδητα, παραμένω δυσμενώς διακείμενος μπροστά σε ένα έργο που προέρχεται από κάποιον πιστοποιημένα απαράδεκτο τύπο. Ανθρώπινο.

Η καλύτερή μου είναι να παρακολουθώ την καλλιτεχνική πορεία ανθρώπων που εκτιμώ και ως ανθρώπους. Ένα τέτοιο παράδειγμα (και μάλιστα πολύ ψηλά στη σχετική λίστα) είναι ο Peter Hammill.

Ηγετική φυσιογνωμία των Van der Graaf Generator (βασικός συνθέτης, φωνή, κιθάρες και πιάνο), με πολλά σπουδαία σόλο άλμπουμ στο ενεργητικό του. Εκτός από σημαντικός στιχουργός (και συνθέτης, εννοείται), έχει γράψει (και εκδώσει) ποιήματα και διηγήματα. Οι δε συνεντεύξεις είναι πάντα συναρπαστικές, ο λόγος του δομημένος και καίριος· διανοούμενος (με την πραγματική έννοια της λέξης). Και, συν τοις άλλοις, γλυκύτατος άνθρωπος. Αρκεί να τον δει κανείς μια φορά στη σκηνή για να τον συμπαθήσει δια βίου.

Τον θυμήθηκα σήμερα γιατί διάβασα στη Wiki ότι στο εξώφυλλο του Nadir‘s Big Chance (1975), όπου αναφέρεται ο ίδιος στο περιεχόμενο του δίσκου, γράφει για “the beefy punk songs, the weepy ballads, the soul struts”. Punk songs! To Oxford English Dictionary συμπλήρωσε στο λήμμα “punk” τη νέα έννοια της λέξης, τη σχετιζόμενη με τη μουσική, μόλις το 1976. Εκεί αναφέρεται ότι ο όρος πρωτοεμφανίστηκε στην Αμερική το 1971. Αλλά στη Βρετανία, ο Hammill ενδέχεται να είναι ο πρώτος μουσικός που την έγραψε με αυτή την έννοια, και μάλιστα αναφερόμενος σε δικά του τραγούδια, αφού το Nadir‘s Big Chance ηχογραφήθηκε κατά την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου του 1974 και κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο του 1975.

Εντάξει, αλλά είναι όντως punk το Nadir‘s Big Chance; Ένας φίλος (γεια σου, Κωνσταντίνε!) έγραψε πρόσφατα πως είναι κατευθείαν post-punk. Και έχει δίκιο! (Ένας μουσικός της κλάσης του Hammill, ηχογραφώντας με μέλη των Van der Graaf Generator, είναι αδύνατον να γράψει πανκ punk, εκτός κι αν κάνει πλάκα.) Αλλά post-punk, ναι, γιατί όχι; Τώρα, πώς έγινε να γράψει post-punk πριν από την έκρηξη του ίδιου του punk, είναι ένα θέμα. Από την άλλη, ο Hammill έχει τη στόφα των δημιουργών που προηγούνται της εποχής τους. Συνεπώς, γίνεται: post-punk πριν απ’ το punk. Μεγάλος! (Μεγάλος και ηλικιακά πια: γεν. 1948 – είχε και γενέθλια πριν από λίγες μέρες, στις 5 Νοεμβρίου. Να ζήσει σαν τα ψηλά βουνά!)

Για του λόγου το αληθές, από το Nadir‘s Big Chance ακούμε το ομώνυμο (και εναρκτήριο) απολύτως post-punk τραγούδι (αν και αξίζει ν’ ακουστεί ολόκληρος γιατί περιέχει κάμποσα διαμάντια).

* * *

Κάθε βράδυ, ένας συνεργάτης ή φίλος του dim/art διαλέγει ένα τραγούδι — ή, μάλλον όχι· αυτό δεν είναι τραγούδι, ή δεν είναι μόνο ένα τραγούδι: είναι μια ιστορία για ένα τραγούδι. Στείλτε μας κι εσείς ένα τραγούδι που δεν είναι τραγούδι στο dimartblog@gmail.com.