zougla: Aθήνα: η έγχρωμη εκδοχή

hdr

—της Εύης Τσακνιά—

Φωτογραφίες: Εύη Τσακνιά, Μαριαλένα Μαντζαβίνου

Τις Κυριακές του Φθινοπώρου, την ώρα που σουρουπώνει, είναι μερικές πόλεις που φαίνονται καταθλιπτικές και άλλες πάλι μαγικές. Η Αθήνα, κακά τα ψέμματα, ανήκει στην πρώτη κατηγορία.
Ανάμεσα στις μαγικές γωνιές της, μεσολαβεί ένας ατέλειωτος, πρώην λευκός, απροσδιορίστου πια χρώματος και ύφους, ιστός. “The off white city” — έτσι περιέγραφε με ακρίβεια την αίσθηση της πόλης από ψηλά ένας εγγλέζος φίλος πριν από αρκετά χρόνια, καθώς το αεροπλάνο προσγειωνόταν στο Ελληνικό. Και δεν είχε άδικο.

Μέσα σ’αυτήν την χαρακτηριστική αχρωμία της πόλης και την ερημιά του απογεύματος της περασμένης Κυριακής, η πλατεία Κοτζιά στις 7.30 μ.μ ακριβώς έγινε ξαφνικά φωτεινή και πολύχρωμη. Το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας σαν να ζωντάνεψε από τα επαναλαμβανόμενα και μεταλλασσόμενα χρωματικά μοτίβα του έργου του καλλιτέχνη Νίκου Αλεξίου, που γλιστρούσαν επάνω στην πρόσοψή του.

Το έργο αυτό, με τίτλο «Ένα τέλος – μια αρχή», με το οποίο μας εκπροσώπησε ο πρόωρα χαμένος εικαστικός στην 52^η Μπιενάλε της Βενετίας το 2007, επέλεξε η Εθνική Τράπεζα να προβάλλει κάθε βράδυ, 7.30μ. – 11.30 μ.μ από τις 23/9 μέχρι τις 3/10, γιορτάζοντας έτσι τα 175 χρόνια από την ίδρυσή της.

Γεννημένο από τα υπέροχα μοτίβα του ψηφιδωτού δαπέδου της Μονής Ιβήρων, που μελέτησε και σχεδίασε ο Νίκος Αλεξίου την εποχή που έμεινε στη Μονή για αρκετούς μήνες, το έργο αναγεννάται τώρα στην πρόσοψη του κτιρίου της τράπεζας. Τα κυκλικά μοτίβα αναπαράγονται αενάως σαν γεωμετρικά φίδια· μεταλλάσσονται, κυνηγούν την ουρά τους, δίνουν ένα τέλος στην κάθε αρχή και αρχίζουν από κάθε τέλος.

Όσο περνάει η ώρα, ο λιγοστός κόσμος που βρίσκεται Κυριακή βράδυ στο κέντρο πυκνώνει. Κάποιοι έχουν έρθει επί τούτου για να το δουν, τυχαίοι περαστικοί σταματούν έκπληκτοι, διαβάζουν το μπάνερ με τις πληροφορίες, οι νεότεροι αρχίζουν αμέσως τις selfie — άλλοι πάλι προσπερνούν γρήγορα, ασυνήθιστοι σε παρόμοιες παρεμβάσεις.

Οι τουρίστες ενθουσιάζονται. Μια χαρούμενη παρέα νέων παιδιών από τη Νότιο Αφρική μάς ζητούν να τους φωτογραφίσουμε μπροστά στο έργο. Άνετοι και εκπαιδευμένοι από τις βιντεοπροβολές του συντοπίτη τους Ουίλιαμ Κέντριτζ, σκέφτομαι.

Σιγά-σιγά το πράγμα εξελίσσεται σε ένα νέο έργο, όπου όλο και περισσότεροι συμμετέχουν ενεργά, καταγράφοντας επάνω του το αποτύπωμά τους. Αυτός εξάλλου είναι και ο στόχος των βιντεοπροβολών της σύγχρονης τέχνης σε δημόσιους χώρους. Στον 21^ο αιώνα, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, όπως η αρχιτεκτονική 3D προβολών (projection mapping), οι βιντεοπροβολές έχουν εξελιχθεί σε επιστήμη και ταυτόχρονα σε ένα νέο είδος τέχνης. Κτίρια σε όλο τον πλανήτη αλλάζουν για λίγο όψη, ζωντανεύουν, χορεύουν, δημιουργούν οφθαλμαπάτες.

Ίσως ακόμα πιο σημαντικό κι από την ευρύτερη διάδοση της σύγχρονης τέχνης και της εξοικείωσης του κόσμου μαζί της είναι η εξοικείωσή μας με καινούργιο, με το απροσδόκητο, με το μαγικό, στην ουσία η εξοικείωσή μας με την ομορφιά.

Κάτι που σίγουρα δεν έχουμε συνηθίσει ακόμα εδώ στις δικές μας πόλεις και που όχι μόνο έχει έρθει η ώρα, αλλά και η επιτακτική ανάγκη πια να να αρχίσουμε να το αναζητούμε.
* Επιμέλεια: Εθνική Τράπεζα, Καλλιτεχνική σύμβουλος Δρ. Όλγα Μεντζαφού,
Με τη συνεργασία των: «Ο Μεγάλος Κήπος». Αρχεία Νίκου Αλεξίου.

*Προβολές από τις 23 ως τις 3 Οκτωβρίου 2016
Καθημερινά 19.30 – 23.30
Κτίριο Εθνικής Τράπεζας, οδός Αιόλου, Πλατεία Κοτζιά Αθήνα

* * *